Kendimi Nasıl Sevebilirim?
İnsanlığın var olduğu ilk zamanlardan beri insanoğlu, kendini sevebilme becerisini kazanmaya çalışmıştır.
Bu Yazıdaki Konular
İhtiyaçlar piramidini düşünün. Yeme, içme, barınma, korunma ihtiyaçlarından sonra ‘’sevgi ve ait olma’’ gelir. Bu sevgi yalnızca dışarıdaki insanlara karşı mıdır? Kendini sevmeyen bir insan başkasını sevebilir mi ? sevebilirse; nasıl seveceğini bilebilir mi? Kendi benliğini yok sayarak karşı tarafı bağımlılıkla mı sever? Bir insanı sevmenin getirdiği sorumluluklardan mı kaçar yoksa? Tüm bu soruların cevaplarına geçmeden önce kendini sevebilmek için gerekli olan kavramdan bahsedeceğim.
Benlik Algısı Nedir?
Benlik algısı kişinin kendisi hakkındaki temel düşüncelerine dayanır ve genelde çocukluktan gelerek yaşam boyunca şekillenir. İnsan doğuştan belli bir benlik algısıyla doğmaz. Yaşam içerisindeki deneyimleri, beklentileri, düşünceleriyle oluşur, en çokta ergenlik döneminde ‘’kim olduğuna, nasıl olduğuna’’ dair sorgulamalarla değişime uğrar. Benlik algısının asıl işlevi kişinin kendisine yönelik olumlu veya olumsuz duygular geliştirmesidir. Örneğin: Ayşe; partneri telefonlarına bir süre cevap vermediği için kendisiyle ilgilenmediğini ve umursanmadığını düşünüyor. Bu düşünceler Ayşe’nin aramalarına yanıt alamadığında aklına gelen olumsuz otomatik düşünceleridir. Peki bu olumsuz otomatik düşüncelerin altında neler olabilir?
Ayşe’nin partneriyle olan güvensiz ilişkisi, ilişkilere bakış açısı, ilişkiye dair beklentileri…. Peki tüm bunların altında yatan asıl şey ne? Ayşe’nin benlik algısı. Ayşe'nin benlik algısında ‘’ben sevilmeyecek bir insanım’’ ‘’ben umursanmıyorum’’ ‘’değerli biri değilim’’ gibi nasıl biri olduğuna dair tanımlamaları olabilir.
Böyle bir benlik algısına sahip kişinin partneri hakkında başka türlü düşünmesi mümkün müdür? Hadi beraber alternatif düşünceler üretelim: Telefonuma cevap alamıyorum, şu an telefonuna cevap veremeyecek koşullara sahip olabilir, telefon şarjda olabilir, şu an cevap alamam alamayacağım anlamına gelmiyor, aramalarıma döndüğünde nedenini öğrenmiş olacağım, telefonumu açmamış olmasını değersizlikle bağdaştırmama gerek yok, değer gördüğümü hissettiğim bir ilişkideyim. Ben böyle bir davranışta bulunsam karşı tarafı umursamadığımdan mı olurdu? Bana nasıl tepki verilmesini isterdim?
İşte tam burada Ayşe’nin başka türlü düşünememesinin sebebi kendine yönelik düşük benlik algısıdır. Düşük benlik saygısına sahip olan kişiler kendi değerlerinin farkında olamaz ve kendileri hakkında çoğu zaman gerçekçi olmayan olumsuz duygular beslerler, benlik saygısı yüksek olan kişiler ise , kendilerine güven duyar ve kendilerini değerli hissederler.
Düşük Benlik Algısı Neden Oluşur ?
- Çocuklukta ebeveynler tarafından yetersiz bakım, yetersiz ilgi, (yaşamın ilk 3 yılında benliğin büyük kısmı inşa edilir).
- Aşırı otoriter, isteklere cevap vermeyen ebeveynler,
- Ailede aşağılanma, başarıların göz ardı edilmesi, kötü tarafların vurgulanması,
- Ergenlikte arkadaş çevresi tarafından dışlanma, yalnız kalma, toplum tarafından ortaya konulan standartlara uymama (güzellik, başarı),
- Benlik gelişimi süreklidir, değişmesi zor olsa da farkındalık ve kişinin kendisine karşı özşefkatiyle elbette değişebilir.
Son olarak ilk paragrafta sorduğumuz soruya gelelim, kendini sevmeyen bir insan başkasını sevebilir mi?
Kendini sevmeyen bir insanın düşük benlik algısına sahip olduğunu düşünürsek bir başkasını sağlıklı olarak sevebilmesi mümkün değildir. Kişinin sağlıklı ilişkiler kurması için öncelikle kendi kendini sevmesi, kendine yetebilmesi ve diğer insanlarla ilişki kurma becerisine sahip olması gereklidir. Kendini sevmeyen kişinin diğerleriyle kurduğu ilişkiler; bağımlılık, manipüle, çıkar ilişkileri olabilir ancak sağlam bir temeli olmadığı için bu ilişkiler sona ermeye mahkumdur.
Kendimi Nasıl Sevebilirim? Konusu hakkında psikoloğa soru sormak ister misin?
Sevgi ve ait olma hissi; insanlığın var olduğu günden bugüne aynı yemek yemek, korunmak, barınmak gibi temel ihtiyaçlardan birisi olmuştur. Peki siz kendinizi seviyor musunuz? Uzman psikologlarımıza sevgi ve ait olmaya yönelik tüm sorularınızı sorabilirsiniz.
