Psikoloji

Manipüle Edildiğini Nasıl Anlarsın?

Psikologca 17 Temmuz 2024

Günlük hayatta ve yakın ilişkilerimizde diğer insanların çıkarları uğruna sık sık manipülasyona maruz kalabiliyoruz. Manipülasyonlardan daha az etkilenmek ve daha iyi hissetmek için manipülasyon tekniklerini iyi bilmek gerekir. Bu yazıda, manipülasyon teknikleri üzerinde duracağız.

Bazı ilişkiler vardır bizi mutlu eder, güvende hissettirir ve kendimizi keşfetmemizi sağlar. Ancak bazı ilişkiler vardır ki insanlara zarar verir ve bir şekilde bizi mutsuz eder. İşte bu tür ilişkiler zehirli/toksik ilişkiler olarak da adlandırılır. Bazı insanlar ise amacına ulaşmak, ihtiyaçlarını karşılamak için karşı tarafı kendi çıkarları doğrultusunda gizlice etkiler ve yönlendirir. Buna manipülasyon denir. Bu ilişkilerde manipülatif kişiler, zehirli olan kişilerdir. Karşı tarafı manipüle etmek için farkında olsun ya da olmasın birçok teknik kullanır.


Manipülatif kişiler hayatın her alanında karşılaşılan kişilerdir. İş yerinde, romantik ilişkilerde, arkadaşlık ilişkilerinde ve aile ilişkileri içinde psikolojik manipülasyonla sık sık karşılaşmak mümkündür. Yakın ilişkilerde bir kişi, bazı şeylerin yanlış gittiğini hissediyorsa, kendisini baskı altında, kontrol ediliyormuş gibi ya da her zamankinden daha fazla sorgulanıyormuş gibi hissediyorsa büyük ihtimalle manipüle ediliyordur. Manipülasyon temelde utanç, korku ve suçluluk içerir. Manipülatif kişilerin sık sık kullandığı manipülasyon teknikleri vardır. 

Yalan Söylemek

Bu kişiler gerçekleri çarpıtarak ya da bambaşka hikayeler yaratarak sizi manipüle etmeye çalışır. Bunu anlamak için karşı tarafın anlattıkları arasında bir uyuşmazlık olup olmadığını gözlemlemek gerekir. Aynı zamanda manipülatif kişiler isteklerini yaptırana kadar farklı bir kimliğe bürünerek daha kibar ve hoşgörülü davranabilir. İstekleri yerine geldikten sonra yine eskisi gibi davranıyorsa sizi manipüle etmeye çalışıyordur.

Suçlu Hissettirmek

Manipüle edenlerin kullandığı en önemli tekniklerden biri suçlu hissettirmektir. Böylece bu kişiler kendi hatasını bir şekilde örtmeyi başarır. Bir ilişkide, bir taraf hiç suçu olmadığı halde karşı tarafın suçlamalarına maruz kalabilir. Hatta manipülatif kişiler, size zarar vermiş olsa da bunun sorumlusu olarak yine sizi suçlar. Manipülatif kişiler fiziksel, psikolojik ve duygusal şiddet uyguladığı kişileri “senin yüzünden bunu yaptım” diye suçlayarak yaptıklarının sorumluluğunu almaktan kaçınır ve manipüle ettiği kişiyi sorumlu tutar. Bu durumda suçluluk hissi içerisinde haklı olduğunuz halde özür dileyen taraf siz olursunuz.

Duygusal İstismar

Bu manipülasyon tekniği öfke, sindirme, tehdit ve utanç gibi durumları içerir. Burada amaç kişiyi utandırmak, özgüvensiz hissettirmek ve hatta kendisinden şüphe ettirmektir. Manipülatif kişilerin klasik tekniklerinden birisidir. Öfke patlaması ile sizi korkutabilirler. Bu kişiler, sizin bir şekilde istek ve ihtiyaçlarınızdan vazgeçmenizi sağlar. Tehdit ve şantaj ile manipüle etmeye çalıştığı kişinin geçmişinde kendisini suçlu hissettiği ya da utandığı bir şeyi malzeme ederek kendi amaçları doğrultusunda kullanabilir. Tehdit ve şantaj ile sizi sindirerek kendi isteği yönünde hareket etmenizi sağlar.

Kendini Acındırmak

Manipüle eden kişi, karşı tarafı kendi amaçları doğrultusunda yönlendirmek için duygu sömürüsü yapabilir. Eğer bir ilişkide bir taraf “Sen benim neler çektiğimi biliyor musun?” şeklinde bir cümle kuruyorsa muhtemelen karşı tarafı manipüle etmeye çalışıyordur. Bu kişiler bir çeşit “kurban” rolüne bürünür. Kişide acıma duygusunu uyandırmaya çalışırlar. Manipülatif kişi, isteğinin o an içinde olmasını ister. İsteğinin yerine gelmesi için karşı tarafın hemen karar vermesi için baskı yapar ve düşünmesi için zaman tanımaz. Eğer bir kişi size zaman tanımadan hemen karar vermenizi istiyor ve kendisini acındırıyorsa sizi kendi isteği doğrultusunda etkilemeye çalışıyordur.

Kendi Düşüncelerini Karşı Tarafın Düşünceleriymiş Gibi Yansıtmak

Manipülatif kişiler, her şeyi kendi lehine çevirmeye çalışır. Bu yüzden kendi düşüncelerini, hislerini, güvensizliklerini; karşı tarafın niyeti, duyguları ve inançları gibi göstermeye çalışır. Kendilerini haklı çıkarmak için inandıkları bu varsayımlara gerçekmiş gibi tepki verir. Karşı tarafın açıklamalarını dinlemezler, itirazlarını reddederler ve kendi inandıkları varsayımlarda ısrarcı olurlar. Bir örnekle açıklamak gerekirse manipülatif bir kişi, sizin onu sevmediğinizi düşünüyorsa bu düşünceyi sanki sizin düşünceniz gibi yansıtır ve sizi suçlayabilir. Eğer bir konuşma ya da tartışma sırasında hiçbir suçunuz yokken suçlanıyorsanız karşı taraf sizi manipüle etmeye çalışıyordur.



Bir ilişki içerisinde kendinizi ve karşı tarafı gözlemlediğinizde, yukarıda yazılanlara benzer durumlar yaşadıysanız büyük ihtimalle manipülasyona maruz kalmışsınızdır. Bu gibi durumlarda sizi manipüle eden kişiyi karşınıza alarak içine düştüğünüz durumu ve hislerinizi, tansiyonu yükseltmeden anlatmak gerekir. Eğer olumlu sonuç alınamıyorsa bu kişileri hayatınızdan uzaklaştırmak en doğru karar olacaktır.

Manipüle Edildiğini Nasıl Anlarsın? Konusu hakkında psikoloğa soru sormak ister misin?

Günlük hayatımızda gerek romantik gerekse ikili ilişkilerimizde diğer kişiler tarafından manipüle edilebiliriz. Siz hiç manipüle edildiğinizi düşündünüz mü?Manipülasyona dair merak ettiklerinizi uzman psikologlarımıza sorabilirsiniz.

Psikoloğa Soru Sor!

Etiketler:

romantik ilişkiler
yakın ilişkiler
manipülasyon