İlişkilerde Bağlanma Stilleri Nelerdir?

Bebeklik ve çocukluk yıllarında ebeveynlerimizle kurduğumuz ilişki kalıplarını, büyüdükçe arkadaşlık ilişkilerimizde ve romantik ilişkilerimizde ararız. Yaşamın erken dönemlerinde ebeveynlerimizden öğrendiğimiz bu bağlanma stilleri bizim için farkında olmadan gizli bir rota oluşturur. Yakın çevremizdeki kişilerle, ebeveynlerimizle kurduğumuz ilişkiye benzer ilişkiler kurmaya çalışırız. Ailemizle olan ilişkilerimizde edindiğimiz tecrübeler, insanlara karşı beklentilerimizi şekillendirir. İşte buna "Bağlanma Teorisi" denir. Romantik ilişkilerde; güvenli bağlanma, kaygılı bağlanma ve kaçıngan bağlanma şeklinde 3 temel bağlanma stili vardır. 

Çocuklarını güvende hissettirerek büyüten ebeveynlerin çocukları güvenli bağlanmaya sahip olur. Bu kişilerin çocukluk yıllarında tüm ihtiyaçları ailesi tarafından karşılanmıştır. Özenli ve duyarlı bir bir bakımla yetiştirilmişlerdir. Kendilerini güvende hisseden çocuklar, dış dünyayı anlamaya çalışır ve dünyayı kolayca keşfedebilir. Böyle bir çocukluk yaşayan kişiler, yetişkinlik dönemlerinde diğer kişilere karşı duygularını açıkça ifade edebilir.

Hem ilişkilerinde, hem de gündelik yaşamda başarısızlıktan korkmadan risk almaktan kaçınmazlar. Romantik ilişkilerinde partnerleriyle güven problemi yaşamazlar. Dengeli bir egoları vardır. Partnerlerini olduğu gibi kabul ederler ve partnerlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırlar. Öz saygıları yüksektir. Partnerlerini manipüle etmeye çalışmazlar. İlişkilerini dürüst, samimi ve destekleyici bir temel üzerine inşa ederler. 

Ebeveynlerin, çocuklarının ihtiyaçlarıyla yeterince ilgilenmediği durumlarda oluşan bağlanma stilidir. Böyle bir durumda çocuklar, kendilerini yeterince güvende hissedemezler ve dış dünyayı rahatlıkla keşfetmekte zorlanırlar. Güvenli bağlanma yaşayanların aksine kendilerine güveni daha azdır. Kendilerini yetersiz hissetme eğilimindedirler ve bu kişiler kendilerini sıklıkla başka insanlarla kıyaslar. Kaygılı bağlanmaya sahip olanlar, birçok şeyi kişisel algılar ve sorunların kendileriyle alakalı olduğunu düşünür. Bu yüzden başkalarına güvenme konusunda oldukça sorun yaşarlar.

Partnerlerine hızlı bağlanırlar. İlişkilerini hayatlarının merkezine alırlar. Romantik ilişkilerinde her zaman ilgi ve samimiyet ararlar ama gösterilen bu ilgi ve samimiyet yeterli gelmez. Partnerlerinin kendilerini sevip sevmediğinden emin olamazlar. Kaygılı bağlanma yaşayanlar, ilişkilerinde en çok seven ve fedakarlık yapan kişinin kendileri olduğunu düşünür. Bu yüzden sürekli ilişki kaygısı yaşarlar. Bu kaygı durumunun etkisiyle partnerlerinin ruh halinden çok çabuk etkilenirler. Kaygılı bağlanma yaşayanlar herhangi bir soğuk davranışta partnerlerinden ilgi ve sevgi aramaya başlar. Partnerlerinden emin olamadıklarında "yapışkan" ve "sahiplenici" davranışlar sergileyebilirler.

Kaçıngan bağlanmaya sahip kişiler, çocukluk yıllarında ebeveynleriyle mesafeli ve soğuk ilişki yaşamış kişilerdir. Kaçıngan bağlanma stiline sahip olanlar, duygusal düzeyde kendi kendilerine yetebilen ve kendilerine güvenen kişilerdir. Kendilerini tamamlamak için duygusal bir ilişkiye ihtiyaç duymazlar. Sosyal onaylanmaya da ihtiyaç duymazlar. Özgüvenleri yüksektir ancak diğer insanlarla kolayca güven ilişkisi kurmakta zorlanırlar.

Sosyal yaşamda yeni tanıştıkları kişilerle aralarına mesafe koyarlar. Biriyle kurulan yakınlığı, özgürlüğüne tehdit olarak görürler. Başkalarına bağlanmak istemezler, başkalarının da kendilerine bağlanmasını istemezler. Romantik ilişkilerinde yakınlık ve samimiyet oluşmaya başladığında bunu özgürlüklerine bir tehdit olarak algılar ve hemen kaçma, uzaklaşma eğilimine girerler. Bu yüzden yüzeysel ilişkilere yönelirler. Kendilerini şeffaf bir şekilde gösterme konusunda ise özgüvensiz davranırlar. Kaçıngan bağlanma stiline sahip kişiler duygusal bağ kurmaktan kaçınırlar ve duygularını tam olarak ifade etme konusunda yoğun çekinceleri vardır.