Öfkemizin Sebebi Değişmek İstemek midir?
Öfke fizyolojik bir duygudur. İnsanların deneyimlediği her duyguyla ilişkili bir sürü bedensel duyum vardır ve yine de öfke farklı hissettirir. Bunun nedeni öfkenin enerji verici bir duygu olmasıdır. Kanımızı pompalar ve adrenalini yükseltir. Diğer duygular bizi başkalarından uzaklaştırma eğilimindeyken, öfke bizi etkileşime girmeye yöneltir.
Birçoğumuz, öfkenin çok kötü olduğu ve "yönetilmesi" gerektiği öğretilerek büyüdüğümüz deneyimler yaşadık. Ve her köşede öfke yönetimi dersleri var. Öfkeyi "yönetilmesi" gereken bir şey olarak düşünme yaklaşımı, tüm öfkenin kötü olduğu inancını güçlendirir. İlk bakışta bunun ne kadar yararlı olduğunu görebiliriz.
Kontrolsüz öfkenin ilişkilerde bozulmalara neden olduğu ve bizi daha dürtüsel hale getirdiği ve sonuçlara çok az önem verdiği bilinmektedir. Geleneksel olarak, öfke kişiler arası çatışmalarda önemli bir oyuncu olarak anlaşılmış ve çatışmayı tırmandıran veya sürdüren saldırgan davranışlara yol açmıştır.
Bu, çoğu insanın öfkeye, öfkeyi bastırarak, öfke hissettiği için utanç veya suçluluk duygusuyla tepki vermesine veya öfke patlamaları yaşamasına yol açmıştır. Öfkeye verilen bu tepkilerin her ikisi de bizler için zararlıdır.
Öfkenizin size bir şeyler anlatmaya çalışıp çalışmadığını merak ettiniz mi?
Bu Yazıdaki Konular
Öfke Nedir?
Öfkenin ne olduğunu, vücutta ne yaptığını, öfkeye neden olan durumları ve öfke deneyiminin sonrasında ne olduğunu tanımlayarak başlayalım.
Öfke, "güçlü bir rahatsızlık, hoşnutsuzluk veya düşmanlık hissi" olarak tanımlanır. Elbette, insan duyguları her şeyden çok uzaktır. Bazılarımız hafif rahatsızlıkları önemsemezken, diğerleri öfkeyle patlar. Araştırmalardan, öfkenin nedenlerinin ve ardından gelen tepkinin, durum veya çevre, kişinin nitelikleri veya kişiliği, durumu yorumlama şekli ve deneyimledikleri duyguların bir kombinasyonundan kaynaklandığını anlıyoruz.
Diğer duygular gibi öfke de hafif, pasif bir rahatsızlıktan, kendine, başka bir kişiye, duruma veya nesneye karşı öfke, hiddet ve saldırganlığa kadar değişir. Diğer duygular gibi öfke de bir dizi fizyolojik ve biyolojik değişiklikle birlikte gelir; kalp atış hızı ve kan basıncı artar, adrenalin ve noradrenalin gibi enerji hormonları ile birlikte öfke kan akışınızı organlarınızdan uzuvlarınıza doğru yönlendirir ve vücudunuzu savaşmaya hazırlar.
Diğer duygular gibi öfke de içsel veya dışsal koşullar nedeniyle ortaya çıkabilir. Bir kişiye (eski sevgilinize) veya bir duruma (trafik sıkışıklığına) öfkeli olabilirsiniz veya olayların anılarına tepki olarak öfke hissedebilirsiniz. Diğer duygular gibi öfkenin nedenleri, yoğunluğu ve etkilerinin yetiştirilme tarzından, kültürden, cinsiyetten ve geçmişteki travma geçmişinden büyük ölçüde etkilendiğini belirtmek önemlidir. Öfke genellikle bir sınırın aşıldığının, algılanan bir adaletsizliğin yapıldığının veya takdir edilmediğinizi veya incindiğinizi hissettiğinizin bir göstergesidir.
Öfkeyle karşılaştığımızda, çoğumuz bir miktar saldırganlık veya düşmanlıkla tepki veririz. Öfke, sinirli, asabi, dar görüşlü ve tepkisel olmamıza neden olur. Bunun nedeni, öfkenin eylem talep eden bir duygu olmasıdır! Boşlukta var olmaz ve bu nedenle, hayatınızda olumlu bir değişiklik yaratmak için bir motivasyon olarak kullanılacak çok güçlü bir duygudur.
Öfkemiz Değişimimizi Nasıl Tetikler?
Tüm duygular bizi eyleme yönlendirir, hiçbiri bunu öfkeden daha iyi yapmaz. Hayatımız boyunca öfke dalgalarıyla başa çıkmak için her zaman bilinçli ve bilinçsiz yolların bir kombinasyonunu kullanırız. Toplumsal damgalama ve yıkıcı öfke gösterileriyle ilgili kişisel deneyimlerin bir kombinasyonu, insanları öfkelerini analiz etmekten uzak tutar. Ancak, öfkenin özellikleri onu değişim için güçlü bir motivasyon haline getirir.
Öfke, güvenli bir şekilde yaşama ve kendimizi çevremizdeki tehditlerden koruma ihtiyacından kaynaklanır. Öfke, çaresiz hissettiğimiz durumlarla sonuçlanabileceğinden, öfkeyi deneyimleme, ifade etme ve ona göre hareket etme süreci aynı zamanda bir kontrol duygusu yaratır.
Önemlisi, öfke psikologların "ikincil duygu" olarak adlandırdığı bir şeydir. İkincil duygu, diğer duygular tarafından körüklenen herhangi bir duygudur. Bu, öfkenin genellikle merkezinde bir miktar duygusal acının bulunduğu dışsal bir duruma yanıt olarak ortaya çıktığı anlamına gelir. Hepimizin öfke tetikleyici düşünceleri vardır, işte birkaç örnek:
Başkalarının eylemlerinin ardındaki motivasyonu varsaymak
Çaresizlik veya hayal kırıklığı hisleri
Kendimiz, başkaları veya durum hakkında olumsuz değerlendirmeler
Öfkenizin sizi daha acı verici duygulardan koruyabileceğinin farkında olmak, öfkenize farklı, daha empatik bir ışıkta bakmanıza yardımcı olabilir. Öfkenin genellikle maskelemeye yardımcı olduğu bazı duygular arasında ihanet, üzüntü, utanç, korku, suçluluk ve mahcubiyet bulunur.
Terapötik destek yoluyla, bu birçok insanın kimlikleri ve değerleri hakkında yardımcı, yol gösterici keşiflere ulaşmasına yol açar. Öfke bize katılım için enerji verir, doğru desteği bulursak ve bu enerjiyi öfkenin motivasyonlarını ve itici güçlerini anlamaya çevirirsek, değişim kapasitemize şaşırabiliriz.
Öfkemizin Sebebi Değişmek İstemek midir? Konusu hakkında psikoloğa soru sormak ister misin?
Öfke de diğer tüm duygularımız gibi fizyolojik bir duygudur, bazen en sevdiğimize , bazen hiç tanımadığımız birine , bazense mevcut bir duruma öfkelenebiliriz. Her duygu gibi öfke de bizi eylemlere tetikler. Peki y öfkemizin kontrolü bizi ne kadar değiştirir? Siz de kafanıza takılanları uzman psikologlarımıza sorabilirsiniz.
