Travmayı Nasıl Tanımlarız?
Aslında çoğumuz kendimizi travma ile eşleştirmek istemeyiz. Bazense yaşadığımız en ufak olumsuz durumun üzerimizde çok fazla etkileri olabilir ama farkına varmamız uzun sürebilir. Travma kesinlikle her şey ya da hiç bir şey değildir. Travma, sıkıntılı bir olaya karşı duygusal, fizyolojik ve/veya fiziksel bir tepki olarak tanımlanabilir. Travmayı tanımlamanın bir başka yolu da çok fazla, çok az, çok erken veya çok geç olan her şeydir. Peki kişi kendisi için travmayı nasıl tanımlat yada ne hisseder?
Bu Yazıdaki Konular
Travma deneyimi, fiziksel bir yaralanma deneyimine çok benzer şekilde işlenir; travmaya yol açan bir olay veya neden ve onu daha da kötüleştiren sonraki olumsuz deneyimler vardır. Travma, dışarıdan ve içeriden farklı şekilde algılanabilir; içeride travma gibi hissedilen şey, dışarıda travmaya iyi bir şekilde çevrilemeyebilir. Bunun nedeni, hepimizin travmanın ne olduğunu düşündüğümüze dair bir fikrimizin olmasıdır. Bu nedenle, genellikle herhangi bir tür travma deneyimlemiş kişiler; ihmal veya istismar, bunun kendilerinde ne olduğunun farkında olmadıklarını fark ederler, çünkü bu deneyim tam olarak travmanın ne olduğunu açıklamaya yetmez.
Travma hakkındaki en yaygın anlayışımız tek seferlik olaylardır; birisi tarafından verilen bir yaralanma, fiziksel istismara tanık olma veya kurban olma, olumsuz cinsel deneyim ve benzerleri; özellikle bunlar çocuklukta meydana geldiğinde. Bununla birlikte, duygusal ve psikolojik travma hayatımızdaki devam eden stres faktörleriyle de ilişkili olabilir; hayat boyu süren bir hastalıkla yaşamak, dengesiz ilişkiler, zorbalık, sosyoekonomik stres altında yaşamak, tutarlı, güvenilir bir duygusal destek sistemine sahip olmama şeklinde ihmal, vb.
Dahası, travma genellikle göz ardı edilen deneyimler yoluyla da meydana gelebilir; ameliyatlar, ayrılıklar, sevdiğiniz birinin beklenmedik şekilde ölümü ve hatta okulda veya iş yerinde aşağılayıcı veya utanç verici deneyimler. Travma deneyimlerine ilişkin bu dinamik fikirler, travmanın bir kişiyi nasıl etkilemesi gerektiğini düşündüğümüzden ziyade, kişiyi nasıl etkilediğini görmemize yardımcı olabilir.
Travma Benim İçin Ne Anlama Geliyor?
Çoğumuz başımıza travmatik bir şey gelse bilirdik diye düşünürüz.Ancak bazılarımız travmatik deneyimlerimize dair doğrudan bir anıya sahip olmayabilir ve travmatik deneyimlerden sağ çıkmanın sonucu olarak bazı düşünce ve davranışları tanıma olasılığımız oldukça düşüktür.
Travmanın en bilinen belirtisi, travmatik olayların anılarının, genellikle istenmeden hatırlanmasıdır. Bu, geri dönüşler veya kabuslar şeklinde ortaya çıkar. Ancak, insanların terapide bildirdiği en yaygın belirti bu değildir. Travmanın en yaygın ve görünür belirtisi, vücudun savaş ya da kaç tepki sisteminin "yüksek alarmda" olmasından kaynaklanan kaygıdır. Bir diğer yaygın belirti ise "bedenden çıkma" veya ayrışma veya "uzayda olma" hissidir. Bu belirtiler genellikle "sebepsiz" olarak ortaya çıkar ve geçmişin zayıf hatırlanmasıyla birleşebilir. Travmanın psikolojik ve fiziksel belirtilerinin listesi, buraya sığdırabileceğimden çok daha fazladır; konsantrasyon eksikliğinden şoka, inanmazlığa, duygusal uyuşukluğa ve hatta suçluluk veya utanca kadar her şey.
Bu, her olumsuz deneyimin travmatik olduğu anlamına gelmez; Herhangi bir olumsuz deneyimin; kötü zamanlanmış, kötü yönetilmiş, yetersiz desteklenen bir iyileşme süreciyle, kişinin zihninde ve duygusal durumunda travmaya neden olma potansiyeline sahip olduğunu vurgulamaktır.
Unutmayın, travmaya neyin sebep olduğu herkeste farklı görünür. Açıklanması zor veya sizin için mantıklı olmayan semptomlarınız olduğunu düşünüyorsanız, travma konusunda profesyonel destek almalısınız. Semptomlarınızı ve bunları neyin tetikleyebileceğini anlamaya başlamak, travmatik geçmişleri veya deneyimleri olan kişiler için genellikle "özgürleştirici"dir.
Sevdiğiniz birini travma sırasında desteklemenin en iyi yolu, hayatında istikrarlı, güvenilir bir kişi olmak ve bir profesyonele erişmelerine yardımcı olmaktır. Travmanın tedavisi ve nihai iyileşmesi her zaman istekli bir başlangıçla başlayan bir deneyimdir.
Travmayı Nasıl Tanımlarız? Konusu hakkında psikoloğa soru sormak ister misin?
Hepimizin travmatik deneyim kavramı farklı olabilir. Her zaman çok fazla olan olumsuzluklar değil, bazen beklediğimizden az sevilmek, beklenenden erken yada geç gerçekleşen durumlarda hayat içinde bizi olumsuz etkiler. Travmalarınıza yada sizi olumsuz etkileyen durumlara karşı nasıl davranacağınızı belirlemekte zorlanıyorsanız uzman psikologlarımıza probleminizle ilgili sorular sorarak cevaplar alabilirsiniz.
