Şirketiniz için teklif alın
İnsanlar İlişkilerinde Neden Manipülasyon Yapar?
İnsanlar neden yalan söyler, neden aldatır, neden manipüle eder ve neden oyun oynar? Özellikle flört ederken ve romantik ilişkilerdeyken? Korkunç bir buluşma veya toksik bir ilişki yaşamış hemen hemen herkes bu soruyu sorma eğilimindedir. Sonuçta, insanların sadece dürüst olması, açıkça iletişim kurması ve istediklerini istemesi daha kolay olmaz mıydı?
Gerçekte, dürüstlük, yakınlık ve güven bazen başkalarında bulunması zor olabilir. Bazen kendimizi bu şekilde riske atmak da zor olabilir. Peki, neden? Neden sonunun kötü biteceğini bildiğimiz halde ilişkilerde oyun oynamak isteriz? Cevabı yazı dizimizin devamında...
Bu Yazıdaki Konular
Neyse ki, bu sorular yeni değil. Bundan altmış yıl önce Eric Berne tarafından Games People Play (1964) adlı kitabında araştırılmış (ve cevaplanmıştı). Berne, Freudian psikanaliz ve sosyal etkileşimlerle ilgilenen bir tıp doktoruydu. Bu ikisini birleştirerek, insan ilişkilerinin hem psikolojik hem de sosyal yönlerini inceleyen İşlemsel Analiz adını verdiği bir şeye dönüştürdü. Games People Play kitabında Berne, durumu özetledi.
Berne (1964), insanların birbirleriyle neden etkileşim kurmaya çalıştıklarını o dönemde yapılan araşatırmalarla destekleyerek 3 ana nedene bağladı.
İlk olarak, insanların yaşamları boyunca bir bebeğin fiziksel olarak beslenmeye ihtiyacı olduğu gibi, insanların da okşanmaya, fiziksel olarak uyarılmaya ihtiyaçları vardı. İkinci olarak, insanların kendilerini duygusal olarak iyi hissetmeleri için başkalarından da takdir görmeleri gerektiğini buldu. Üçüncüsü, zamanlarını yapılandırmanın ve geçirmenin bir yoluna ihtiyaçları vardı. Bu üç ihtiyaç, başkalarıyla etkileşimden elde ettikleri diğer her şeyle birlikte, insan etkileşimlerini ve ilişkilerini motive eden şeylerdi.
İdeal olarak, bu ihtiyaçlar dürüst, güvenilir ve samimi ilişkiler ve etkileşimler yoluyla karşılanır; endişe, güvensizlik ve takıntılardan uzak. Berne'in (1964) açıkladığı gibi, "Yakınlık, bireysel (genellikle içgüdüsel) programlama daha yoğun hale geldiğinde ve hem sosyal kalıplar hem de gizli kısıtlamalar ve güdüler yol vermeye başladığında başlar. Uyarıcı açlığına, tanınma açlığına ve yapı açlığına tamamen tatmin edici tek cevaptır." Bununla birlikte, Berne'in (1964) de belirttiği gibi, "Uzun süreli yakınlık da nadirdir ve o zaman bile öncelikle özel bir konudur; önemli sosyal etkileşim en yaygın olarak oyunlar biçimini alır..."
Oynadığımız Oyunlar
Eğer yakınlık birbirimizin ihtiyaçlarını karşılamanın en iyi yoluysa, neden oyun oynarız?
Berne (1964) bu soruyu bir kişinin varoluşsal konumu olarak adlandırır. En basit haliyle, bu bir kişinin kendisi ve başkaları hakkında nasıl hissettiğidir - iyi veya iyi değil.
Berne, insanların yakınlığı kolaylaştıran "Ben iyiyim, sen iyisin" konumuyla başladığına inanıyordu. Yine de, özellikle çocukluk döneminde başkalarıyla etkileşimler, bir kişinin kendisi (ben iyi değilim) veya başkaları (sen iyi değilsin) hakkında olumsuz düşünceler veya duygularla baş başa kalmasına neden olabilirdi. Bu inançlar daha sonra kendini gerçekleştiren kehanetlere dönüştü ve bir kişinin davranışlarını ve ilişkilerini ömür boyu etkileyebilir hale geldi.
Bu nedenle, insanlar kendilerinin iyi olmadığına, diğer insanların iyi olmadığına veya her ikisine birden inandıklarında yakınlıktan kaçınır ve oyun oynarlar. Oyun oynarlar çünkü hala bir alışverişin veya ilişkinin getirisini isterler; ancak olumsuz varoluşsal konumları dürüst ve yakın olmalarını engeller. Başka bir deyişle, bir şey elde etmek isterler, ancak kendilerine veya başka birine bunu açıkça ve dürüstçe yapacaklarına güvenemezler.
Bu nedenle, gizli yöntemler kullanırlar ve oyun oynarlar. Bu, yakın olma ve güvenme riskine girmeden istediklerini elde etmelerini sağlar. Oynanan oyunun türüne ve oyundaki rollerine bağlı olarak, bir bireyin olumsuz varoluşsal konumunu doğrulamasını ve "Bak, ben gerçekten iyi değilim" veya "onlar gerçekten iyi değiller" demesini de sağlar. Bunun, standartlardan veya sorumluluklardan muaf tutulmak (ben iyi değilim) veya diğerlerinden ahlaki olarak üstün hissetmek (sen iyi değilsin) gibi ikincil getirileri de olabilir. Ancak oyunlar gerçek yakınlık kadar tatmin edici olmadığından, oyuncular her zaman bir miktar tatminsiz kalır ve bu da bir dizi sinir bozucu ilişkiye yol açar.
Oyunların Ötesine Geçmek
Yukarıdakiler göz önüne alındığında, oyun oynamanın ötesine nasıl geçip gerçek bir yakınlık geliştirebiliriz?
Çözüm, herhangi bir ilişki başarısı için gerekli motivasyonları ve beklentileri yansıtan iki bölümden oluşur.
İlk olarak, ihtiyaçlarınızı karşılayabilen ve karşılığında ihtiyaçlarını karşılayabileceğiniz (yani getiriler) bir partner bulmanız gerekir. İkinci olarak, her ikinizin de birbirinize ve kendinize güvenebilmeniz ve birbirinizin ihtiyaçlarını adil ve dürüst bir şekilde karşılayabilmeniz gerekir (yani Ben İyiyim ve Sen İyisin). Bu bileşenlerden herhangi biri eksikse, bunun yerine oyun oynama ortaya çıkar.
Bu nedenle, getiriler yakın bir ilişkide önemlidir. Yukarıda belirtildiği gibi, uyarılma, ilgi, saygı ve zaman geçirmenin bir yolu gibi şeyleri içerebilirler. Ayrıca daha pratik ve duygusal faydalar da içerebilirler. Ortak özellikleri, hepsinin olumlu olması ve karşılıklı olarak ödüllendirici bir ilişkinin gelişmesiyle sonuçlanmasıdır. Bunun aksine, etkileşimler cezalandırıcı veya aşağılayıcı hale gelirse, o zaman genellikle oyun oynamaya kayarlar ve ilişki genel olarak olumsuz hale gelebilir.
Ayrıca, varoluşsal pozisyonlar ve beklentiler yakın ilişkiler için de önemlidir. Her iki partnerin de "Ben İyiyim ve Sen İyisin" bakış açısına sahip olması gerekir. Bu, partnerlerin birbirlerine güven duymaları için bağlanma sorunlarını çözmelerini gerektirebilir. Ayrıca, kendilerine güvenmek ve ilişkilerinde kendilerini küçümsememek için öz saygı endişelerini de keşfetmeleri gerekebilir. Aksi takdirde, herkes kendini iyi hissetmeden, güven gelişemez ve herkes birbirine güvenmediği sürece, insanlar başkalarını kontrol etmeye ve bunun yerine oyun oynamaya çalışır.
Genel olarak, oyunlardan kaçınmak, size sunacak bir şeyi olan, güvenebileceğiniz bir partner bulmanızı gerektirir. Ayrıca, size sunacak bir şeyinizin olması ve kendinize güvenebilmeniz gerekir. Bu parçalar yerli yerinde olduğunda, gerçek bir yakınlık inşa edilebilir ve gerçekten tatmin edici bir ilişki gelişebilir.
İnsanlar İlişkilerinde Neden Manipülasyon Yapar?
İyilik haline giden yol bir soruyu sormakla başlayabilir. Psikoloğumuza ücretsiz olarak danışarak daha iyi hissetmek mümkün.
Toksik bir ilişki yaşayan herkes aynı şeyi merak eder...Neden yalan söyledi, neden aldattı, neden beni manipüle etti? Dürüst olmak, güvenmek ve güvenilmek bu kadar mı zordu? Siz ilişkilerinde oyun oynamayı seçen taraf mı oldunuz yoksa manipüle edilen mi? Kafanıza takılanları sorun konuşalım.
