Ailem bana bir şey aldığında onlara yük oluyormuşum gibi hissediyorum
Öğrenciyim ve bir işte çalışmıyorum. İhtiyaçlarımı ailem aldığında kendimi onlara karşı mahçup hissediyorum. Onlara bu yaptıklarının karşılıklarını da parayla ödeyemeyeceğimden başarılı olarak vermek zorundaymışım gibi hissediyorum. Derslerde notlarım biraz düşük geldiği zaman çok moralim bozuluyor kendimi kötü hissediyorum. Onlara karşı full masrafmışım gibi geliyor. Bir keresinde babam 5. sınıfın ilk dönemi teşekkür alamadım diye bana çok kızmıştı benimle neredeyse hiç konuşmamıştı bununda etkisi olabilir diye düşünüyorum.
- Paylaş:
Sevgili danışan,
Yaşınızı net bir şekilde bilmiyorum ancak konuya beliren yetişkinlik döneminden söz ederek giriş yapmak istiyorum. Beliren yetişkinlik dönemi lise sondan itibaren başlayan yirmili yaşların sonuna kadar süren bir süreçtir. Bu süreçte bizler kendi benliğimizi bulmaya, rollerimizi netleştirmeye odaklanırız. Bu süreç içerisinde para kazanmak, ayrı eve çıkmak, mesleğini seçmek, beklentilerini sorgulamak gibi birçok gündem oluştururuz kendimize. Beliren yetişkinlik hakkında daha detaylı bilgi almak için araştırma yapabilirsiniz.
Ailenize karşı maddi olarak kendinizi yük olarak görmeniz, mahcup hissetmeniz ve zorunluluk hissiyle yaşamanız geçmişte babanızla yaşadığınız karne deneyimi sonrasında otomatik haline gelen başarısızım, ya yapamazsam gibi olumsuz düşüncelerinizi pekiştirmiş olabilir. Ailenize karşı hissettiğiniz duygular tek başına yer almaz. Bu duyguları tetikleyen olumsuz düşünceleriniz, inançlarınız vardır. Hissettiğiniz bu yükü azaltmak için ne düşündüğünüze odaklanabilirsiniz. Düşüncelerinizi farkında olmak, gerçekçiliğini sorgulamak davranışlarınızı da aynı oranda değiştirecektir. Başarısızlık düşünceniz hangi davranışlarınızı tetikliyor bunlarıda gözlemleyebilirsiniz.
“Derslerde notlarım biraz düşük geldiği zaman çok moralim bozuluyor kendimi kötü hissediyorum.“ bu cümlenizi örnek oluşturarak ilerleyelim. (Yeteri kadar bilgiye sahip olmadığım için bazı kısımlar farklı gelebilir, bu örneği baz alarak kendi çalışmanızı oluşturabilirsiniz.)
•Duygu: Üzüntü, (kaygı?)
•Düşünce: Notum düşük gelirse başarısız olurum.
•Davranış: Ağlamak
Notunuzun düşük gelebilme ihtimali siz de üzüntü, kaygı belki de korkuyu oluşturuyor olabilir. Bu olumsuz düşünceniz sıklıkla ağlama davranışınızı tetikliyor olabilir. Bu durumda düşüncenizi değişirseniz aynı oranda hissettikleriniz de davranışlarınız da değişecektir. Kendinize sormayı deneyin;
•Düşük not alırsanız en kötü ne olur?
•En kötü senaryonun gerçekleşme ihtimaline bir puan verecek olsaydınız (0 en az 100 en çok) kaç verirdiniz?
Eğer gerçekleşme ihtimaline daha yüksek bir oran verdiyseniz (70 oranında gerçekleştiğini varsayalım), sizce yetmiş oranında gerçekleşeceğine düşündüğünüz faktörler neler? Gerçekleşmesini sağlayan güçlü kanıtlarınız var mı? Varsa neler?
Sevgili danışan, olumsuz deneyim olarak anlamlandırdığını karne günü sadece o an yaşandı. O günden sonraki her yeni deneyiminize karne günündeki deneyiminiz gibi yaklaşıyor olabilirsiniz. Benlik saygınızı, özgüveninizi yükseltmek için farkında olmadığınız başarılarınızı, yapabildiklerinizi düşünüp liste oluşturabilirsiniz. Liste oluşturmak, somut bir şekilde görmek düşüncelerinizin gerçekçiliğini ortaya koyar.
Son olarak her fiziksel yaralanmamızda yaramızı temizliyor, yara bandına veya hastaneye gitmeye ihtiyaç duyuyorsak duygusal açıdan yaralandığımızda da öz şefkate ihtiyaç duyabiliriz. Kendinize karşı şefkatle yaklaşmayı deneyebilirsiniz. Ek olarak başa çıkmakta zorlandığınız bu düşünceler devam ediyorsa psikoloğa başvurarak psikolojik destek alabilirsiniz.
Sevgiler.
Klinik Psikolog Pınar Özdemir.
