Kendimi hiç bir konuda beğenmiyorum ne yapmam lazım?

Merhaba sevgili danışan,

Yaşadığınız yetersizlik inancının temelini değerlendirmek gerekir. Yaşamınızın temel gelişim dönemlerinde kendinizi yetersiz hissetmenizin altında ne yatıyor olabilir. Muhtemelen seansta bana bunu dile getirseydiniz size kendinizi hayatınızda ilk ne zaman yetersiz hissettiniz? Hayatınızda hiç eleştiriye maruz kaldınız mı? Aile bireyleriniz birbirlerine ya da size karşı bu gibi yaklaşımda bulunur muydu? Diye sorardım. Bu soruların temelini düşünüp analiz etmeniz yetersizliğin ortaya çıkış faktörlerini bulmanızda destekçi olacaktır. Kendimizden memnun olmama, eksik hissetme durumları genelde kabul görmediğimizi düşündüğümüzden, eleştiriye maruz kaldığımızdan da olabilir.

Birçok kişinin hayatını etkileyen yetersizlik hissinden ve inancından bahsederken önce çocuklukta oluşmaya başlayıp yetişkinlik hayatımızı büyük ölçüde etkileyen şemalara değinmek gerekir.

Şema kavramı yaşamın ilk yıllarından itibaren oluşmaya başlayan, aile, arkadaşlık ve okul ilişkileriyle ve deneyimlerle şekillenen kuvvetli inançlardır. Mesela hem evde hem okulda sürekli eleştirilen bir çocuk, kusurluluk ve yetersizlik inançlarına sahip olabilir.

Yetişkinliğinde de yaşadığı durumları yetersiz ve kusurlu olduğuna dair inanışlarıyla yorumlayabilir. Bu şemaya ve inanca sahip kişiler, önemli bir başarı yakaladıklarında bile kendilerini tam anlamıyla başarılı ve yeterli hissedemeyebilirler. Yetersizlik hissi kişiye “Çabalasam da istediğimi elde edebilecek yeterlilikte değilim.” Düşüncesini, inancını ortaya çıkarabilir. Ne yaparsa yapsın başarılı olamayacağını düşünen biri hedefleri doğrultusunda harekete geçmekte zorluk çeker. Bu yüzden de yetersizlik duygusu bireyi olumsuz yönde etkileyip yaşamını zorlaştırabilir.

Yetersizlik inancı genelde beraberinde olumsuz düşünceleri de getirir. Bu düşünceler otomatik olarak gelmeye başlar. Çözümlenmez ya da bastırırsa şiddetinde artış olur ve arkasından kendimizle ilgili olumsuz düşünceleri, inançları doğurmaya devam eder. Kişi kendisini belirli bir kısır döngü içinde bulur bunu çözümleyemedikçe de kendine karşı daha da suçlayıcı tavırlar sergileyebilir.

Yetersizlik duygusunu tespit etmeye ve anlamaya çalışmak çok önemlidir. Yetersizlik hissini deneyimlediğinizi fark ettiğinizde aklınızdan geçenleri düşünün ve temelini anlayabilmek adına ‘’ yetersizlik hissi daha çok hangi durumlarda ortaya çıkıyor ‘’ ‘’ Bu duyguyu hatırladığım ilk deneyimin neydi ‘’ , ‘’ bana başka hangi duyguları hissettiriyor ‘’ gibi soruları cevaplandırmanız yetersizliği analiz etmekte çok yardımcı olacaktır.

Yaşadığımız durumu kabul etmek, eleştiri yetersizliği tetikleyebileceğinden sizi eleştiren kişilerle aranıza sınır koymanız önemlidir. Felaketleştirici ve olumsuz düşünceleri fark edip bunu size neyin düşündürdüğünü tespit edip düşüncelerinizi analiz etmeniz önem taşır ve bu olumsuz düşüncelere alternatif cevaplar bulmak önemlidir.

Bu durumla baş etme kısmı sizin hayat kalitenizi etkiliyorsa, daha fazla detaylandırmaya ihtiyaç duyuyorsanız lütfen profesyonel destek almayı ihmal etmeyin.

Sağlıklı günler dilerim…