Yeni bir yaşam için nasıl harekete geçebilirim?

Sevgili danışan,

Yaşantınızda, yeni bir hedef belirlediğinizde sorumluluklarınızı, kişisel öz bakımınızı ve sizinle ilişkili herhangi bir durumu sıklıkla ertelemeye eğilimli oluşunuzdan rahatsız olduğunuzu dile getirmişsiniz. Ertelemek aslında olağan bir normal karşılanan bir durum olsa da kişisel yaşantımızı, sosyal ilişkilerimizi ve en önemlisi gündelik yaşantımızı olumsuz etkilemeye başladığında artık bir problem olarak ele almaya başlarız. Erteleme davranışınız öz bakımınızq olan ilginizi kaybetmenize yaşantınızda motivasyonunuzu düşürmüş ve hareket geçmekte zorlanır hale gelmişsiniz.

Yaşamımızda çoğu zaman motivasyon eksikliği, sorumluluklarımızda başarısız olma korkusu/kaygısı, mükemmeliyetçilik, zamanı yönetmekte zorluk gibi etkenlerle birlikte dikkat dağıtıcı faktörlerden –sosyal medya kullanımı, bilgisayar oyunları, televizyon ya da diğerleri- kaynaklı sürekli olarak erteleme davranışı gösteririz.

Kendinize karşı olumsuz düşünceler ve suçluluk hislerine olan odağınızı, anlayışlı bir tutuma, kendinize şefkat göstermeye odaklanırsanız başa çıkmanız kolaylaşacaktır. Kendinizi eleştirmek yerine, gündeminizdeki durumunuzu anlamak ve yapılandırmak için adımlar atmak daha yapıcı olacaktır. Erteleme davranışı tek başına gerçekleşen bir eylem değildir. Bu eyleme eşlik eden duygularınız düşünceleriniz vardır. Bu aşamada erteleme davranışınızı tetikleyen olumsuz düşünceleriniz, duygularınızı öne çıkarmak, tanımlamak baş etmeniz için size yol gösterecektir. Neden üşendiğinizi ve zamanınızı neden verimli kullanamadığınızın temelinde yatan olumsuz düşünceleri tanımlayarak, farkındalık oluşturarak yeniden yapılandırabilirsiniz. Bu olumsuz düşünceleri farkında olduğunuzda, yapılandırdığınızda duygularınızın yoğunluğu ve tetiklenen davranışlarınızın yoğunluğu azalmasına destek olacaktır. Bu yeniden yapılandırmayla birlikte neden televizyondan uzaklaşamadığınızı, öz bakımızın neden yetersiz geldiğine yönelik motivasyonunuzu değerlendirebilirsiniz.

Gündelik yaşantınızdaki erteleme davranışınızı daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmek için duygu durum kaydını tutabilirsiniz. Böylece yazdığınızda bütünüyle ve somut bir şekilde görmeniz farkındalık oluşturmanıza ve gerçekçi bakabilmenizi sağlayacaktır. Ayrıca bu üşenmelerinizin, erteleme davranışlarınızın günlük hayatınızda ne gibi sorunlara ne gibi zorluklara yol açtığını düşünün. Bunları fark etmeniz sizin sorumluluklarınıza daha gerçekçi yaklaşmanızı sağlayabilir.

Sürecinize ilişkin büyük ve soyut adımlar yerine, küçük, somut ve ulaşılabilir adımlar atarak sürdürebilirlik sağlayabilirsiniz. Örneğin, "Her gün 30 dakika egzersiz yapacağım" gibi belirlenmiş hedefler koyabilir ve bu hedefe yönelik küçük adımlarla ulaşabilirsiniz. Gününüzü planlamanız hatta ajanda tutarak planlamanız baş etmenizi kolaylaştırabilir. Televizyon izlemenizle ilişkili gerçekçi beklentiler ve gerçekçi süreçle ilişkili planlamalar yapabilirisniz. Bu, televizyon izleme sürenizi sınırlandırmanıza ve diğer faaliyetler için zaman ayırmanıza destek olabilir. Televizyon veya diğer dikkat dağıtıcı faktörlerin erteleme davranışınızın önüne geçmemesi için belirli zaman dilimleri bölebilir ve bu süreleri aşmamaya çalışarak başa çıkabilirisniz. Örneğin, günde bir saat televizyon izlemeye karar verin ve bu sürenin dışına çıkmamak için küçük adımlar atın. Bunu başardığınızda kendinizi ödüllendirerek motivasyon kazanabilirsiniz. Bir diğer teknik ise özbakımınızı ya da hedeflerinizi gerçekleştirmenizle ilişkili televizyon izlemenizi ödüle dönüştürerek sizin için bir motivasyon kaynağı oluşturabilirsiniz. Mesela 25 dakika çalışmak ya da özbakımınızı yapmak 5 dakika ara vererek (pomodoro tekniği olarak geçer, araştırabilirsiniz.) tv izlemek gibi bu yöntemini deneyebilirsiniz. Bu teknik, odaklanmanıza yardımcı olabilir ve zamanı daha verimli kullanmanıza, erteleme davranışınızla baş etmenize destek olabilir.

Sevgili danışan, sürecinizle ilgili kendiniz başa çıkmakta zorlanıyorsanız bir psikoloğa başvurarak psikolojik destek alabilirsiniz.

Sevgiler.

Klinik Psikolog Pınar Özdemir.