Baskı, kaygı ve rekabet ortamında duygularımı nasıl kontrol ederim?
Merhaba, lise birinci sınıfım ve size çok çaresiz kaldığım bir durumdan söz etmek istiyorum. Dün edebiyat öğretmenimle yaşadığım bir konuşma benim için oldukça gurur vericiydi. Hocam bu süreçte beni tuttuğunu benim birinci olacağımı herkesin içinde açıkça söyledi. Ancak bu aynı zamanda içimde derin bir kaygı yarattı. Hocam, beni okul birincisi olarak görmek istediğini açıkça dile getirdi ve bu bana büyük bir sorumluluk yükledi. Sadece 200 gün içinde bu hedefe ulaşmam gerektiğini bilmek beni hem motive ediyor hem de inanılmaz bir şekilde korkutuyor. Çünkü aklımda sürekli şu soru dönüp duruyor: Ya birinci olamazsam? Bir yandan bu hedefe ulaşmak için elimden geleni yapmak istiyorum, ama diğer yandan üzerimdeki baskı beni yıpratıyor. Hata yapmaktan korkuyorum. Bu süreçte birinci olma beklentisi benim için sadece bir hedef değil, adeta beni tanımlayan bir şey haline geldi. Bu durum bazen, kendi kimliğimin sadece başarılarımla ölçüldüğünü hissettirdiği için beni çok kötü hissettiriyor. Dahası, sınıfımdaki ve okuldaki rekabet ortamı bu durumu daha da zorlaştırıyor. Özellikle sürekli benimle yarış halinde olan bir arkadaşım var ve bu rekabet beni daha da kaygılandırıyor. Onun başarıları karşısında istemsizce kıskançlık duyuyorum ve bu duyguyu nasıl yöneteceğimi bilmiyorum. Bu duygular beni yalnız hissettiriyor çünkü bunları paylaşabileceğim bir arkadaşım bile yok. Şu an hem hedeflerime ulaşmak hem de içimdeki bu karmaşık duygularla baş etmek konusunda kendimi oldukça çaresiz hissediyorum. Bu süreçte nasıl daha sakin kalabilirim? Hedefime ulaşma yolunda kaygılarımı nasıl yönetebilirim? Rekabet ortamında duygularımı kontrol ederek daha sağlıklı bir zihinsel duruma nasıl erişebilirim? Bana rehberlik ederseniz çok sevinirim. Teşekkür ederim.
Bu soru 14 Ocak 2025 17:57 tarihinde Psikolog Fatma Gizem Bitgen tarafından cevaplandı.
- Paylaş:
Merhabalar sevgili danışan,
Öncelikle kendinizi dürüstlükle ifade ederek hayatınıza yönelik attığınız bu adımın çok değerli olduğunu bilmenizi isterim.
Öğretmeninizin sizden birincilik beklediğini ve bunu sınıfa yönelik açıkça söylediğini, bunun sizin için gurur verici olduğunu ancak bir yandan da kaygılandırdığını, bu süreçte sınıfta özellikle bir arkadaşınızla rekabet halinde olduğunuzu ve tüm bu faktörlerin siz de kıskançlık ve çaresizlik duygularına sebep olduğunu ifade etmişsiniz. Durumu daha iyi yönetmek adına neler yapabilirsiniz birlikte bakalım.
Sevgili danışan öncelikle söylemeliyim ki yaşadığınız tüm bu olaylar karşısında hisleriniz çok anlaşılır. Sizden öncelikle duygularınızı olduğu gibi kabul etmenizi rica edeceğim. Duygularınızın ve içinde bulunduğunuz duruma yönelik farkındalığınızın yüksek olduğunu görüyorum. Bu yaşadığınız durumu yönetebilmeniz için büyük bir adım.
İlk olarak öğretmeninizin sizi birinci olarak gördüğünü söylemesi üzerine üzerinizde oluşan kaygıyı ve "Hedefime ulaşma yolunda kaygılarımı nasıl yönetebilirim?" sorunuzun cevabı üzerine konuşalım.
Öğretmeninizin herkesin içinde sizin birinci olacağınızı söylemesinin üzerinizde yarattığı sorumluluğu anlıyorum sevgili danışan. Öğretmeniniz bunu sizin şimdiye kadar gösterdiğiniz istikrar ve başarı sebepli söylemiş olmalı ancak sizin yetenekleriniz, başarı ölçütünüz okulda birinci olmanızdan ibaret değil.
Kaygınızı yönetme yolunda ilk olarak "Ya birinci olamazsam." düşünce kalıbından "Birinci olunca ne olacak." düşünce kalıbına geçebilmelisiniz. "Ya olursa" ile başlayan cümleler aklınıza geldiğinde bunları durdurmaya çalışın ve o an dikkatinizi başka bir şeye vermeyi deneyin. Örneğin ortamdaki beyaz renkli nesnelere veya ortamın kokusuna gibi.
Daha önce başarılı olduğunuz anları hatırlamakta kaygınızla baş etmenize yardımcı olabilir. Örneğin geçmişteki bir sınavda sınıfın en yüksek puanını aldığınızı hatırlamanız benzer durumlarla nasıl baş ettiğinizi size hatırlatabilir.
Bu süreçte hata yapabilirsiniz, hata yapmaktan çekinmeyin ve korkmayın. Bazen en büyük deneyimler hatalar ile edinilir. Ancak hata yaparsam gibi bir düşünce kalıbının hayatınızı etkilememesi adına daha işlevsel düşünce kalıpları üretmeyi deneyebilirsiniz. Örneğin "Birinci olmak için elimden gelen, kontrol edebildiğim şey ders çalışmak ve bunu yapıyorum. Hata yaparsam da bu benim kontrolüm dışımda gerçekleşmiş olacak."
"Bu süreçte nasıl daha sakin kalabilirim?" Nefes ve gevşeme egzersizleri sakin kalmanıza yardımcı olabilir.
Mükemmel olmasanız da değerli, önemli biri olduğunuzu kendinize sık sık hatırlatın.
Dinlenmeye zaman ayırın.
Bu süreçte ayrıca zamanınızı ve çalışacağınız konuları planlamanız size fayda sağlayacaktır. Beslenmenizi, uyku düzeninizi, bedeninizi ihmal etmemenizi rica edeceğim.
"Rekabet ortamında duygularımı kontrol ederek daha sağlıklı bir zihinsel duruma nasıl erişebilirim?"
Bu süreçte ilk adım duygularınızı fark etmek ve kabul etmenizdir. Ve duyguların gelip geçiciliğini unutmayın. Önemli olan duygunun bize verdiği mesajdır.
Öz şefkat uygulamaları, kas gevşeme egzersizleri, mindfulness uygulamaları zihinsel sağlığınızı besleyebilir.
Bu yolda yalnız değilsiniz sevgili danışan. Bizlere her zaman yazabilirsiniz.
Umarım cevabım faydalı olmuştur.
Başarılar dilerim.
Psikolog Fatma Gizem Bitgen
