Başladığım işi bitirmek için nasıl yol almalıyım?

Sevgili danışan, 

Yüksek lisans tezini yazma sorumluluğunuza karşı zaman zaman motivasyon eksiliği yaşamanız, zamanınızı doğru yönetememek, yazdığınız teze karşı mükemmeliyetçi tutum sergilemeniz veya başarısızlık kaygınız tetiklendiğinden devamlı erteleme davranışını gösteriyor olabilirsiniz. 

Tezini ertelerken sadece yazmamak tek başına bir eylem değildir. Bu erteleme davranışınıza eşlik eden düşünceleriniz, duygularınız olabilir. 

Örneğin;

•Duygu: Kaygı, korku, endişe

•Düşünce: Tezimi zamanında bitiremeyeceğim için başarısızım. 

•Davranış: Bilgisayar başına oturmayı ertelemek.

Başarısız olduğunuzu düşündüğünüz için kaygılanıyor, endişeleniyor olabilirsiniz. Kaygılandıkça tez yazmaktan kaçınıyor, erteleme davranışı gösteriyor olabilirsiniz. 

Erteleme davranışını sergilememiz olumsuz bir davranış değildir. Bu davranışı tetikleyen düşünceler, inançlar olumsuzdur. Düşünceleriniz değiştikçe davranışlarınızda aynı etkende değişecektir. Bu yüzden düşüncelerinizi tanımlayabilir ve değerlendirebilirsiniz.

Bilgisayar başına geçmeniz gerekiyorsa eğer;

-Bilgisayar başına geçmeden tam öncesinde ne düşünüyorsunuz? 

-Erteleme eğilimi gösterdiğinizde ne düşünüyorsunuz? 

Örneğin olumsuz düşüncenizin “Tezimi zamanında bitiremeyeceğim için başarısızım. “ olduğunu gözlemediniz. Bu düşünceyi gerçekçi bir bakışı açısıyla, kanıtlarınızla sorgulayabilirsiniz. 

-Başaramayacağınızı düşündüren gerçekçi kanıtlarınız var mı? Varsa neler? 

-Tezi zamanında bitiremezsiniz en kötü ne olur? Peki en kötü senaryonun gerçekleşme olasılığı kaç? 

-Başaramayacağınızı düşündüğünüz en eski deneyiminiz neydi? O dönemde nasıl başa çıkmıştınız? 

Düşünceleriniz üzerinde çalışıp çözümlediğinizde erteleme davranışınızı değiştirmiş, çözümlemiş olacaksınız. 

Tezinizi yazarken zorlandığınızda küçük hedefler koyarak ilerleyebilirsiniz. Koyduğunuz her küçük hedefi tamamladığınızda kendinizi ödüllendirerek motivasyonunuzu arttırabilirsiniz. Küçük hedefleri belirlerken mutlaka gerçekçi, yapabileceğinizi düşündüğünüz hedefler koymaya özen gösterebilirsiniz. Böylelikle motivasyonunuz düşmez. Küçük hedefleri tamamladıkça büyük ana hedefinizin de tamamlamış olduğunu fark edeceksiniz. 

Ertelemeye kolaylıkla eğilim gösteren dikkat dağıtıcı -sosyal medya, telefon, sosyalleşme gibi- etmenleri belirlemeniz ilk adımınız olabilir. Dikkat dağıtıcı etmenleri küçük hedefleri gerçekleştirdiğinizde ödül olarak değerlendirebilirsiniz. Mesela her 300 kelime yazdığınızda kendinizi ödüllendirebilirsiniz veya 3 farklı makalede literatür taraması yaptığınızda da kendinizi ödüllendirebilirsiniz. Sayılar veya eylemler sizin kendi rutinleriniz çerçevesinde küçük hedeflerinizi belirleyebilirsiniz. Ayrıca küçük hedeflerinizi somut bir şekilde yazıp görmek, yaptıktan sonra üstünü renkli kalemlerle çizmek hem motivasyonunuzu arttırır hem de yaptığınız eylemleri somut bir şekilde görmüş olursunuz. Böylelikle olumsuz düşünce kalıplarının gerçekçi olmadığını görebilirsiniz.

Son olarak kısa vadeden ziyade uzun vadede başa çıkmakta zorlanıyorsanız psikoloğa başvurarak psikolojik destek alabilirsiniz. 

Sevgiler. 

Klinik Psikolog Pınar Özdemir.