Eğitim hayatımda, zorbalığa karşı nasıl dayanabilirim

Merhaba Sevgili Danışan,

Öncelikle, yaşadıklarınızın gerçekten zorlayıcı olduğunu biliyorum ve hissettiklerinizin son derece doğal olduğunu söylemek istiyorum. Üniversite, bireyselleşmenin ve özgürleşmenin arttığı bir dönem gibi görünse de, ne yazık ki zorbalık her yaşta ve her ortamda karşımıza çıkabiliyor. Böyle bir ortamda kendinizi yalnız hissetmeniz ve haksızlığa uğradığınızı düşünmeniz çok anlaşılır bir durum. Ancak bu süreçte kendinizi nasıl koruyabileceğiniz ve zorbalıkla nasıl baş edebileceğiniz üzerine konuşmak, sizi daha güçlü hissettirebilir.

Zorbalık, genellikle bir kişinin sürekli olarak sözel, duygusal veya fiziksel olarak zarar görmesiyle tanımlanır. Üniversitede bile zorbalıkla karşılaşabiliyor olmanız, bunun sadece çocukluk ya da ergenlik dönemine ait bir problem olmadığını gösteriyor. Peki, insanlar neden başkalarına zorbalık yapar?

Zorbalık yapan kişilerin motivasyonları farklı olabilir. Kimileri başkalarını küçük düşürerek kendilerini güçlü hissetmeye çalışır. Kimileri kendi eksikliklerini örtmek için başkalarına yönelir. Bazı ortamlarda ise zorbalık, gruba uyum sağlamak için bir araç olarak kullanılabilir. Ama unutmayın ki zorbalık, zorbanın içsel problemlerini dışa vurma biçimidir ve asla sizin değerinizi belirleyen bir şey değildir.

Zorbalığa maruz kalan kişiler zamanla özgüven kaybı, yalnızlık hissi, akademik performans düşüşü, stres ve kaygı gibi pek çok olumsuz duygu yaşayabilir. Sürekli eleştirilmek, dışlanmak ya da küçük düşürülmek, bir süre sonra kişinin kendisini yetersiz hissetmesine neden olabilir. Ancak burada önemli olan, bu olumsuz duyguların sizin gerçeğiniz olmadığıdır. Yani zorbalığa maruz kalıyor olmanız, sizin eksik ya da değersiz olduğunuz anlamına gelmez.

Zorbalıkla Baş Etme Yöntemleri

Öncelikle şunu unutmayın: Zorbalık, zorbalık yapan kişilerin davranış problemidir ve kesinlikle sizin hatanız değildir. "Neden beni seçtiler?" ya da "Ben mi bir şeyleri yanlış yapıyorum?" gibi düşünceler içine girmek, sizi daha fazla yıpratabilir. Bunun yerine, zorbalığın aslında sizi değil, zorbalık yapan kişilerin karakterini yansıttığını kendinize hatırlatın.

Zorbalar genellikle karşılarındaki kişinin tepkisini görmek isterler. Onları caydırmanın en iyi yollarından biri, güçlü bir duruş sergilemektir. Örneğin, göz teması kurmak, dik durmak ve net bir ses tonuyla konuşmak, onların sizi güçsüz biri olarak görmesini engelleyebilir.

Eğer size karşı sözel zorbalık yapılıyorsa, şu stratejileri deneyebilirsiniz:

Kısa ve net yanıtlar verin: Uzun açıklamalara girmek yerine, "Beni yanlış anladın" ya da "Bu konuda konuşmak istemiyorum" gibi net cümleler kullanabilirsiniz.

Görmezden gelin: Zorbalar genellikle dikkat çekmek isterler. Eğer onları görmezden gelirseniz, ilgilerini kaybedebilirler.

İroni ya da mizah kullanın: Bazen küçük bir espriyle karşılık vermek, zorbanın etkisini azaltabilir.

Zorbalık, kişinin kendisini yalnız hissetmesine neden olabilir. Ancak yalnız olmadığınızı bilmek, bu süreçte size güç verebilir. Üniversitede güvendiğiniz insanlarla daha fazla vakit geçirmeye çalışın. Onlarla zorbalık konusunda konuşarak destek alabilir ve kendinizi daha güçlü hissedebilirsiniz. Eğer çevrenizde destekleyici biri yoksa, üniversitenin psikolojik danışmanlık merkezine başvurmayı düşünebilirsiniz.

Hocalarınızın zorbalık yapan kişileri koruduğunu düşündüğünüzü söylemişsiniz, ancak yine de içlerinden bazıları gerçekten yardımcı olabilir. Eğer durumun akademik başarınızı etkilediğini düşünüyorsanız, üniversitenin rehberlik servisi veya öğrenci işleriyle konuşmayı deneyebilirsiniz. Ayrıca, üniversitenin disiplin kurallarını araştırarak, zorbalıkla ilgili şikayette bulunma hakkınız olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

Zorbalık, kişinin özgüvenini sarsabilir. Ama unutmayın ki sizin değerinizi başkalarının söyledikleri belirlemez. Kendinizi geliştirebileceğiniz alanlara yönelmek (yeni beceriler öğrenmek, hobiler edinmek, kişisel gelişim çalışmaları yapmak), özgüveninizi artırarak zorbalık karşısında daha güçlü durmanızı sağlayabilir.

Bazen zorbalık yapan kişilere karşı doğrudan tepki vermek yerine, içsel olarak kendinizi güçlendirmek en etkili çözümdür. Örneğin, meditasyon yapmak, sporla ilgilenmek veya sanatla uğraşmak gibi aktiviteler, stresle başa çıkmanıza ve ruhsal gücünüzü artırmanıza yardımcı olabilir.

Bu Süreçte Kendinize Şunları Hatırlatabilirsiniz:

Bu süreç geçici. Üniversite boyunca zorbalıkla karşılaşabilirsiniz, ancak bu durum hayat boyu sürecek bir şey değil. Mezuniyet sonrası farklı insanlarla tanışacak, daha destekleyici ve olgun ortamlarda bulunacaksınız. Şu an yaşadıklarınız zorlayıcı olsa da, bunun sadece bir dönem olduğunu kendinize hatırlatın.

Yalnız değilsiniz. Zorbalığa maruz kalan birçok kişi var ve bu konuda yardım alabileceğiniz, sizi destekleyecek insanlar bulunuyor. Ailenizden, güvendiğiniz arkadaşlarınızdan ya da üniversitenin psikolojik danışmanlık merkezinden destek alabilirsiniz.

Kendinize iyi bakmayı unutmayın. Bu süreçte zorbalık sizi yıpratıyor olabilir, ancak kendinize odaklanmak, sağlıklı baş etme yöntemleri geliştirmek ve ilgi alanlarınıza yönelmek ruh sağlığınızı korumanıza yardımcı olacaktır. Sizi mutlu eden, rahatlatan aktiviteler bulup onlara yönelmek, stresle baş etmenizi kolaylaştırabilir.

Son olarak, güçlü bir insan olduğunuzu ve bu süreci atlatabilecek kapasiteye sahip olduğunuzu unutmayın. Zorbalık yapanlar her zaman olacak, ancak siz kendi değerinizi bildikçe ve kendinizi korumayı öğrendikçe, onların etkisi giderek azalacak. Kendinize güvenmeye ve değerinizi hatırlamaya devam edin. Eğer bu süreçte daha fazla destek almak isterseniz, profesyonel yardım almayı da düşünebilirsiniz.

Umarım cevabım sizin için faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğiniz farklı bir sorun veya aklınıza takılanları sorabilirsiniz.

Sevgiler,

Psikolog Betül Canbel