Keşke demekten kurtulmak
Sürekli hata yapıyorum hata yapmaktan çok sıkıldım bazen hatalarımdan ders bile çıkaramıyorum aynı hataları yapıyorum sonra keşke yapmasaydim diye düşünüp duruyorum kendimi suçluyorum hatamı geri alamamak da en kötüsü geçmişte yaptığım hataları düşünüp duruyorum kendimden bıktım artık hep şöyle düşünüyorum o hatayı yapmasaydım şu an şurada olacaktım onu yapmasaydım bu olacaktı hatalarımı neden tekrarlayıp duruyorum bilmiyorum ki sınavdayken aklım başımdan gidiyor galiba doğru bildiğim şeyleri yanlış yapıyorum doğru yaptığım şıkkı önce doğru işaretleyip sonra kendime güvenmeyip yanlışa çeviriyorum gerçekten çok sıkıldım sırf bu hata yüzünden bir sürü fırsatı kaçırdım sınavda mantıklı düşünemiyorum galiba bundan nasıl kurtulmalıyım nasıl bir strateji izlemeliyim
Bu soru 26 Mayıs 2025 13:51 tarihinde Psikolog İrem Gülsün Zengin tarafından cevaplandı.
- Paylaş:
Sevgili danışanım,
Öncelikle yaşadığın duyguların ağırlığını ve tekrar eden bu döngü içinde sıkışıp kalmış olmanın verdiği yorgunluğu çok net bir şekilde hissedebiliyorum. Hatalar karşısında kendine bu kadar yüklenmen, aslında ne kadar sorumluluk sahibi ve duyarlı biri olduğunu gösteriyor. Ancak bu duyarlılığın, zamanla içsel bir baskıya, hatta kendi üzerinde duygusal bir yük haline gelmiş olması oldukça yorucu olabiliyor. Bu nedenle öncelikle şunu hatırlatmak isterim: Hata yapmak, insan olmanın bir parçası. Fakat hatayı “kişiliğin bir kusuru” gibi görmek, öğrenme sürecini baltalayabilir.
Senin de söylediğin gibi, bazen aynı hataları tekrar ediyor olmak, “neden böyle yapıyorum?” sorusunu beraberinde getiriyor. Bu sorunun cevabı her zaman “daha dikkatli olamamak” değildir. Bazen yüksek kaygı, özgüven eksikliği, kendine karşı aşırı sert ve mükemmeliyetçi tutum da aynı hatanın yinelenmesine zemin hazırlar. Sınav esnasında doğru cevabı değiştirme davranışı örneğin, aslında bir bilgi eksikliğinden çok kendine güvenememe duygusunun sonucu olabilir. Aklınla doğruya ulaşıyorsun ama duygularınla orada kalamıyorsun.
Ayrıca sınav anında mantıklı düşünemediğini hissetmen, yoğun sınav kaygısının işaretidir. Beyin, stres altındayken “mantıklı düşünme” bölgesi olan prefrontal korteksi yeterince aktif tutamaz. Aslında senin başına gelen şey sadece senin değil, sınav kaygısı yaşayan çok kişinin yaşadığı bir durum. Yani senin yetersizliğin değil; sinir sisteminin verdiği bir tepkidir. Ama iyi haber şu: Bu durum yönetilebilir.
Şimdi sana birkaç öneri sunmak isterim:
Kendinle Konuşma Dilini Fark Et: “Sürekli hata yapıyorum”, “kendimden bıktım”, “hep yanlış yapıyorum” gibi cümleler bilinçdışında kimliğini sadece hatalarla özdeşleştirmeni sağlar. Oysa sen sadece hata yapan biri değilsin. Bu yüzden dilini değiştirmekle başla. Örneğin: “Yine yanlış yaptım, aptalın tekiyim.” yerine “Şu an kaygı düzeyim yüksekti, bu da kararımı etkiledi.” diyebilirsin. Bu fark bile içsel yükünü hafifletir.
Hataları Suçlama Malzemesi Değil, Rehber Olarak Gör: “Keşke yapmasaydım” diye düşündüğün her durumu şöyle düşün: “O an öyle yapabilecek bir yerdeydim."Geçmişteki halini bugünkü aklınla yargılamak seni geliştirmez. Hatalar, kişisel değerinin ölçüsü değil, gelişiminin bir parçasıdır.
Sınav Anı İçin Mikro Stratejiler Uygula: Soruyu çözdükten sonra ilk kararına güven. Cevabı değiştirmek için gerçekten net bir sebebin yoksa, ilk işaretlediğin şık genellikle doğrudur. Kendine bir alışkanlık edin: “Doğruya dönerim, ama gerekçem varsa.” Deneme sınavlarında bu stratejiyi özellikle dene. Kaç soruda ilk kararın doğruydu, kaçında değiştirip yanlış yaptın? Bunları veriye dökmek, farkındalığını artırır.
Zihnini ve Duygularını Aynı Anda Tanımayı Öğren: Sadece daha çok çalışmak değil, aynı zamanda zihnini tanımak da başarı getirir. Kaygını bastırmak yerine onunla çalışmak, hata döngüsünden çıkmanın anahtarıdır. Eğer imkânın olursa bir psikolojik danışmandan ya da sınav kaygısı üzerine çalışan bir uzmandan destek almak, bu süreci hızlandırabilir.
Sevgilerimle✨
Psikolog İrem Gülsün Zengin
