Dini takıntılarımı nasıl bırakabilirim?

Merhaba sevgili danışan!

Bahsettiğiniz dokunma, sayı sayma ya da gelecekle ilgili bir olayın kötü veya iyi olacağına dair anlam yükleme davranışlarının ne kadar zorlayıcı olabileceğini anlıyorum. İlk olarak, sizinle bu konuda empati kurarak şunu söylemek isterim ki, bu durumların günlük yaşamda yaratabileceği zorlukların farkındayım ve bu konuda yalnız olmadığınızı bilmelisiniz. Psikolog olarak, tanı koyma yetkimiz bulunmadığından, durumunuza dair kesin bir tanı belirtmek yerine, bu davranış ve düşüncelerin altında yatan olası süreçleri açıklamayı ve size rehberlik etmeyi amaçlıyorum. Ayrıca, herhangi bir tanının desteklenmesi için klinik gözlem, psikolojik testler ve detaylı değerlendirmeler gerektiğini de vurgulamak isterim.

Bu tür düşünce ve davranışlar, genellikle zihnin sürekli kontrol etme veya belirsizlikten kaçınma eğilimiyle ilişkilidir. Zihnimiz, bizi korumak adına bazen tehlike veya risk algısını abartır ve bunun sonucunda, bazı davranışlarla bu algıyı yatıştırmaya çalışırız. Örneğin, “Eğer buraya dokunmazsam kötü bir şey olacak” gibi bir düşünce, zihninizin gelecekteki belirsizliği kontrol altına alma çabasından kaynaklanabilir. Ancak bu davranışlar, kısa vadede bir rahatlama sağlasa da uzun vadede döngüsel hale gelerek sizi daha fazla yorabilir.

Psikolojik literatürde bu tür döngüler, Obsesif-Kompulsif Bozukluk yani OKB ile ilişkili olarak değerlendirilir. OKB, istemsiz şekilde zihne gelen obsesyon adı verilen düşünceler ve bu düşüncelerin neden olduğu kaygıyı azaltmak için yapılan kompulsiyon adı verilen tekrar eden davranışlarla karakterizedir. Ancak tekrardan hatırlatmak isterim ki, sizin durumunuzun OKB ile ilgili olup olmadığını söylemek için detaylı bir değerlendirme yapılması gereklidir.

Bu davranışların nedenlerine baktığımızda ise genetik yatkınlıklar, çocukluk döneminde öğrenilen davranışlar veya stresli yaşam olayları gibi birçok farklı faktör rol oynayabilir. Özellikle belirsizlikle başa çıkma güçlüğü, bu tür düşünce ve davranışların temelini oluşturabilir. Zihin, belirsizliği tolere edemediğinde, kontrol edilemeyen durumlara anlam yükleyerek bir güvenlik hissi yaratmaya çalışabilir.

Dini içerikli takıntılar konusunda ise şunu bilmek önemlidir: Vesvese olarak tanımladığınız bu düşünceler, iradeniz dışında ortaya çıkar ve dini anlamda bir günah ya da sorumluluk oluşturmaz. Bu farkındalık, suçluluk hissinizi azaltabilir. Ayrıca, güvendiğiniz bir din görevlisi veya ilahiyatçı ile bu durumu konuşmak da sizi rahatlatabilir. Çoğu zaman, bu düşüncelerin sizi manevi olarak test etmekten ziyade, zihinsel bir süreç olduğunu anlamak vesveseyle başa çıkmayı kolaylaştırır.

Bu süreçte, düşüncelerinizi anlamlandırmak ve kontrol altına almak için günlük farkındalık çalışmaları yapabilirsiniz. Örneğin, rahatsız edici bir düşünce geldiğinde, bunu bir varsayım olarak değerlendirin ve “Bu bir düşünce, gerçek değil” diyerek kendinize hatırlatmalarda bulunun. Aynı zamanda, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi uygulamalar, zihninizi sakinleştirerek bu düşüncelerle başa çıkmanızı kolaylaştırabilir.

Son olarak, unutmamanız gereken en önemli şey, bu düşüncelerin ve davranışların sizin kontrolünüz dışında geliştiğidir ve bu durumla başa çıkmak için yardım istemek güçlü bir adımdır. Eğer bu konuda daha fazla bilgi almak ya da destek sürecini başlatmak isterseniz, bir uzmanla görüşmek size faydalı olacaktır. Bu süreçte yalnız olmadığınızı ve doğru adımlarla daha iyi hissedebileceğinizi bilmelisiniz. Umarım açıklamalarım faydalı olmuştur, geri bildirimleriniz benim için değerli, şimdilik kendinize iyi bakın!

-Sevgiler, Psikolog Meliha İrem Ergin