Duygularımı hissediyorum ama yaşayamıyorum?

Merhabalar, terk edilme travmanızın tetiklendiğini anlıyorum. Buna terk edilme şeması da diyebiliriz.

Şema nedir?

Şema, bizim hayatı nasıl gördüğümüz, anlamlandırdığımız, nesne ve dünya arasında nasıl ilişkiler kurduğumuzla ilgilidir. Şemalar her zaman hayatımızda kötü etkileyici şekilde bulunmazlar.

Ancak erken dönem çocukluğumuzda edindiğimiz uyumsuz şemalar olabilir.

Yetişkinlik dönemine kadar varlığını sürdürmüş uyum bozucu şemalar kişide belli dönemlerde anksiyete, depresyon, kaygı bozukluğu, panik bozukluk gibi durumlara yol açabilir.

Uzun zamandır varlığını hissetmediğiniz bu şema en ufak bir tetikleyici ile gündeme gelebilir. Ve eskisi gibi çaresiz, umutsuz, kaygı dolu hissedebilirsiniz, bunları deneyimliyor olmanız çok normal. Şemalar dönem dönem tetikleyiciklerle ortaya çıkarak kendilerini hatırlatmak ve kabul ettirmek isterler. Onlara karşı geliştirilmiş 3 başa çıkma mekanizması vardır.

1.Şemaya teslim olma: Kişi kendini yetersiz , değersiz hissettiği durumlarda bulur.

2.Şemadan kaçınma: Gerçeklerle yüzleşeceği, göz önünde olacağı durumlardan kaçınır.

3.Şemanın aşırı telafisi:Karşısındakilere bu duyguları hissettirerek, değersizleştirir aşağılar.

Terk edilme şeması, herkeste bulunan 18 şemadan yalnızca birisidir. Terk edilme şemasında insan sevdiklerinden ayrılacağı, terk edileceği korkusunsa sahiptir. Her insan için sevdiklerinden ayrılmak, terk edilmek zordur ancak terk edilme şeması olumsuz yönde tetiklenmiş bir insan , sevdiklerinden ayrılacağına ya da terk edileceğine dair bir kanıt yokken bile yoğun kaygı duyar.

Terk edilme şemasının sizde var olduğunu nasıl anlarsınız?

• İlişkinizde bir problem olmasa bile biteceğine inanırsınız.
• Sevdiklerinizin öleceği ya da hasta olacağı ihtimali üzerine aşırı kaygılanırsınız.
• Partnerinize ya da sevdiklerinize ulaşamadığınızda en kötü senaryoları düşünürsünüz.
• İlişkilerinizin olumsuz etkileneceği korkusuyla istemediğiniz şeyleri kabul edebilir ve istemediğiniz şeyleri yapabilirsiniz.
• Partnerinizin söylediği bir şeye aşırı tepki gösterebilirsiniz.
• Aşırı derecede kıskanç ve sahiplenici olabilirsiniz.
• Partneriniz ya da sevdikleriniz herhangi bir durumdan kaynaklı yanınızda bulunamıyorsa aşırı öfkelenirsiniz.

Terk edilme şemasına sahip bireylerin partner seçimi genelde aşağıda ki gibidir:

• Duygularından emin olmayan kişiler.
• Evli ve ulaşılması zor olan kişiler.
• Sadakat göstermeyen , bağlanmaktan kaçan kişiler.
• Alkol- madde bağımlılığı olan kişiler.

Terk edilme şemasınsa sahip bireyler tam tersi kişileride partner seçebilir ancak onların kendilerini sevmediğine ve elbet bir gün terkedeceklerine inanırlar.

Peki terk-edilme şeması ile nasıl başa çıkabiliriz?

• Geçmişteki terk edilme şemanızı tetikleyen şeyi veya şeyleri bulun.
• Geçmişinizde terk edilme ile ilgili neler yaşamıştınız?Bunlarla nasıl başa çıkmıştınız?
• Terk edilme şemanız tetiklendiğinde bunun geçmişten kaynaklandığını kendinize hatırlatın.
• Kendinize daha güvenilir ilişkiler edinmeye çalışın.
• Size çok ilgi çekici gelse bile güvenilir olmayan kişilerle ilişki yaşamamaya çalışın.
• Sıkıcı ilgi çekici gelmese bile güvenilir kişilerle ilişki kurmaya çalışın.
• Kendinize bir not yazın. Şemanızın geçmişle alakalı olduğuna ve şu an sadece tetiklendiğine dair. Tetiklendiğinde çıkarın ve okuyun.

Terapinizin sonlanmasının sebebini bilmiyorum. Ama tekrar başlamaktan korkmayın. Bir uzmanla ilerlemek daha güvenilir olabilir.

Umarım cevabım faydalı olmuştur.

Sağlıkla kalın.

Uzm.Psk.Berfin Sönmez