Erkek arladaşım doğru kişi mi

Merhabalar, anlattığınız durum oldukça yorucu ve kafa karıştırıcı. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) çerçevesinden bakıldığında, yaşadığın ilişkisel sıkıntıların merkezinde bazı otomatik düşünceler, inançlar ve bu düşüncelerin tetiklediği duygular-davranışlar var gibi görünüyor. Şimdi bunları birlikte inceleyelim:

Sürekli tartışmalar ve çabuk küsme: Bu durum, ilişkideki iletişim biçiminin sağlıksız olduğunu ve belki de duygusal regülasyon becerilerinizin birbirinize uyumlu olmadığını gösteriyor. “Sürekli sorun yaşıyoruz” düşüncesi, sende çaresizlik, tükenmişlik ve bıkkınlık duygularını tetikliyor olabilir. Bu duygularla da ilişkide kalmak hem zorlaşıyor, hem de karar vermeyi güçleştiriyor.

Boşluk hissi: Bazen dışarıdan “güzel giden” bir ilişki içinde bile insan içsel bir kopukluk, bir eksiklik hissedebilir. Bu, kişinin temel duygusal ihtiyaçlarının (güvende hissetmek, anlaşılmak, değer görmek gibi) karşılanmamasıyla ilgilidir. Bu hisler çoğu zaman fark edilmese de “sanki olmayacak gibi” düşüncesini doğurur.

“Özür dilemiyorum çünkü suçlu ben değilim” düşüncesi: BDT bu noktada, siyah-beyaz düşünme tarzına (ya tamamen haklısındır ya da tamamen haksız) dikkat çeker. Oysa ilişkilerde çoğu zaman sorunlar iki tarafın katkısıyla oluşur. Eğer sürekli “ben haklıyım, o haksız” düşüncesi varsa bu, hem ilişki içinde esneklik kaybına yol açar, hem de çatışmaları çözmeyi imkânsız hale getirir. Burada “ben haklıyım” düşüncesini sorgulamak, belki de iletişim tarzında ufak değişikliklerle dengeyi sağlamak faydalı olabilir.

“Bazen bitirmek istiyorum ama herkes ilişkimizi biliyor” düşüncesi: Bu, başkalarının ne düşüneceğini fazlaca önemseme (diğer onayı ihtiyacı) şemasıyla ilişkili olabilir. BDT’de bu tarz inançlar “işlevsiz temel inançlar” olarak tanımlanır çünkü kişinin kendi ihtiyaçlarının önüne başkalarının yargılarını koymasına sebep olur. Bu da kişiyi mutsuz bir ilişkide kalmaya zorlayabilir.

1. Otomatik düşünceleri yakala ve sorgula

Örnek: “İlişkiyi bitirirsem insanlar ne der?”

• Kanıtın ne? Gerçekten seni bu kadar yargılayacaklar mı?

• Bu düşünce sana nasıl hissettiriyor ve seni nasıl davranmaya itiyor?

• Daha işlevsel bir düşünce ne olabilir? (“Mutlu olmadığım bir ilişkiyi sürdürmem kimseye fayda getirmez.” gibi.)

2. Duygusal ihtiyaçlarını belirle

Bu ilişkide gerçekten neye ihtiyacın var?

• Daha çok anlayış mı?

• Daha sağlıklı bir iletişim mi?

• Güvende hissetmek mi?

• Karşılıklı özveri mi?

Bu sorulara vereceğin dürüst cevaplar, kararlarını daha sağlam bir temele oturtmanı sağlar.

3. İlişkiyi alışkanlık mı, bağlılık mı sürdürüyor?

İlişki içindeki varoluşun gerçekten içinden mi geliyor, yoksa alışkanlıklar ve “bağlılık” adı altında gelişen bağımlılık duyguları mı seni tutuyor?

4. Kendi değerini tanı

Eğer sürekli yorulan, duygusal yükü taşıyan, anlaşılmayan ve suçlu olmayan biriysen ama hâlâ bir ilişkiyi sürdürmeye çalışıyorsan; burada durup “Kendimi neden geri plana atıyorum?” sorusunu sorman gerekebilir.

Bu ilişkinin sana iyi gelip gelmediğini anlamanın yolu sadece güzel anları değil, seni zorlayan, yoran, eksilten taraflarını da net bir şekilde değerlendirmekten geçer. BDT yaklaşımı, seni mutlu etmeyen ama çevresel baskılar veya otomatik düşünceler yüzünden sürdürdüğün kalıpları fark etmeni sağlar. Karar verirken odak noktan ne onun davranışları, ne çevrenin beklentileri, ne de alışkanlıklar olmalı—senin duyguların, ihtiyaçların ve değerlerin olmalı. Kararsızlık yaşamak normaldir, ama bu süreci kendine daha iyi davranmak için bir fırsat gibi de görebilirsin.

Sorunuz sizin için bir cevap olabildiyse, puanlayabilir ve görüşünüzü bizimle paylaşabilirsiniz. Bizlere sorularını yöneltmek isteyen başka arkadaşlarınız varsa onların da yararlanmasını sağlayabilirsiniz.

Sağlıklı günler dilerim.

Sevgiyle kalın.

Psikolog Gönül Tanır Durmaz