Nasıl sözümü geçirebilirim
Ben okulda ve evde öksüren, hapşıran olduğunda ağzını kapatmasını istiyorum ve evdekiler kapatıyor ama okuldakilere dediğimde hani insanız ya kapatamayabiliyoruz diyorlar.sonra ben babama lavaboya giderken yani benim odamın önünden geçmesi gerekiyor ve her geçmesine öksürme diyorum inadıma öksürüyor hatta daha da ciddi şekilde söyledim yine tamam deyip aynı şeyi devam ettiriyor sonra ben sınıftakilere sessiz olun ders çalışıyorum diyorum bir bizi mi görüyorsun diyip beni bastırıyorlar ve gülmeye ses çıkarmaya devam ediyorlar.ben soru çözüyorum sessiz olmaları gerekir ama olmuyorlar.hocaya da söylüyoruz hocalarda uyarıyor ama değişen bir şey olmuyor.hocalarda kalp kırmak istemiyoruz zaten son seneniz diyip fazla bir şey de demiyorlar.sınıfta benim kadar dersi önemseyen de pek yok.o yüzden tüm sınıf çalışmayınca benimde ders çalışıyorum sessiz olun diye uyarmam bir şeye yaramıyor.ama ben sözümü çoğu zaman geçiremiyorum ve bu da beni sadece okulda değil her alanda etkiliyor
Bu soru 27 Mart 2025 16:43 tarihinde Psikolog Betül Canbel tarafından cevaplandı.
- Paylaş:
Merhaba Sevgili Danışan,
Öncelikle yaşadığın durumun senin için ne kadar zorlayıcı olduğunu anlayabiliyorum. Çevrendeki insanlarla saygı çerçevesinde bir iletişim kurmak ve onlardan da aynı saygıyı beklemek son derece doğal bir hakkın. Hem evde hem okulda sözünü geçirememek seni huzursuz hissettirebilir ve bu da zamanla kendine olan güvenini sarsabilir. Ancak bu durumu değiştirmek ve çevrendeki insanlarla daha sağlıklı sınırlar oluşturmak mümkün. Bunun için öncelikle sözünün neden yeterince dikkate alınmadığını ve insanların neden bu şekilde davrandığını anlamaya çalışmak faydalı olabilir.
Öncelikle, çevrendeki insanların neden senin isteklerine uymadığını analiz etmek önemli. Evde babanın seni bilerek rahatsız ettiğini düşünüyorsun, bu da seni daha fazla öfkelendiriyor olabilir. Ancak burada babanın davranışının arkasında farklı bir sebep olabilir mi diye de düşünmek önemli. Belki senin verdiğin tepkiler onun için eğlenceli bir hale gelmiş olabilir ya da onun açısından bakıldığında bu kadar büyük bir mesele gibi görünmüyor olabilir. Aynı şekilde sınıftaki arkadaşların da benzer bir düşünceyle hareket ediyor olabilirler. Sınıf ortamında birçok kişi ders çalışmak yerine eğlenmeyi, sohbet etmeyi tercih ediyor olabilir ve senin talebin onların önceliği olmadığı için seni dinlemiyor olabilirler. Ama bu, senin haklı olmadığın anlamına gelmez. Sadece onların farklı bir bakış açısına sahip olduğunu gösterir.
Peki, bu durumda ne yapabilirsin? Öncelikle iletişim tarzını gözden geçirmek faydalı olabilir. İnsanlar genellikle kendilerine bir şey emredildiğinde ya da zorlandıklarında karşı çıkmaya daha meyilli olurlar. Onlara doğrudan "Bunu yapma" ya da "Sessiz olun" demek yerine, onların bakış açısını da anlamaya çalışarak konuşmak etkili olabilir. Örneğin, "Ben ders çalışırken sessiz bir ortama ihtiyacım var, çünkü dikkatimi toplamakta zorlanıyorum. Biraz daha sessiz olabilir misiniz?" gibi bir yaklaşım, karşındaki kişiye bir emir vermek yerine onu anlamaya çalıştığını gösterir. Bu da onların tepkisini azaltabilir ve daha olumlu bir geri dönüş almana yardımcı olabilir.
Bunun yanı sıra, özellikle sınıfta hocaya şikâyet etmek bir çözüm getirmediği için, belki farklı yöntemler denemek işe yarayabilir. Örneğin, kendine okulda daha sessiz bir çalışma alanı bulabilir misin? Kütüphane, boş bir sınıf ya da daha sakin bir köşe gibi alternatifleri değerlendirebilirsin. Eğer böyle bir alan yoksa, kulaklık takarak dış sesleri azaltmaya çalışabilirsin. Bazı insanlar beyaz gürültü veya klasik müzik dinleyerek dış sesleri bastırıyorlar. Belki sen de bu yöntemi deneyebilirsin.
Evde ise babanın inadına öksürdüğünü düşünüyorsan, ona verdiğin tepkiyi değiştirmeyi deneyebilirsin. Eğer onun bu davranışı seni sinirlendirdiği için yapıyorsa, daha az tepki vermek ya da konuyu daha farklı bir şekilde ele almak işe yarayabilir. Belki de onunla sakin bir zamanda konuşup, "Beni böyle yaptığında rahatsız oluyorum ve bu beni üzülüyor" diyerek nasıl hissettiğini anlatabilirsin. Bu, onun farkındalığını artırabilir ve belki de davranışını değiştirmesine yardımcı olabilir.
Bir diğer önemli nokta da, kendini nasıl ifade ettiğin ve sınırlarını nasıl koyduğundur. İnsanlar bazen belirli sınırlar konulmadığında ya da sınırlar net bir şekilde ifade edilmediğinde, o sınırları ihlal etmeye daha eğilimli olabilirler. Bu nedenle, kararlı ama nazik bir şekilde sınırlarını belirlemen önemlidir. Eğer sınıfta sessiz olunmasını istiyorsan, bunu sürekli tekrar etmek yerine, belirli bir tavır geliştirerek göstermek daha etkili olabilir. Örneğin, gürültü olduğunda tepkini azaltıp dikkatini tamamen dersine vermek ya da sessizliği sağlayan küçük bir grup oluşturup o grupla hareket etmek, seni yalnız bırakmak yerine destekleyici bir ortam yaratabilir.
Bu süreçte kendini yalnız hissetmen çok normal. Çünkü senin önceliklerinle sınıftaki diğer insanların öncelikleri farklı olabilir. Ancak bu, senin yanlış olduğunu ya da onlara uyum sağlamak zorunda olduğunu göstermez. Tam tersine, senin kendi doğrularına sadık kalman ve kendi değerlerini savunman oldukça önemli. Eğer sınıfta dersine önem veren birkaç kişi daha varsa, onlarla bir grup oluşturup birlikte çalışabilirsiniz. Bu şekilde yalnız olmadığını hissedebilir ve çevrendekilere de bu konunun senin için gerçekten önemli olduğunu gösterebilirsin.
Son olarak, bu tür durumlarla başa çıkarken sabırlı olmak gerektiğini unutma. İnsanların davranışları bir anda değişmeyebilir ve hemen istediklerini elde edememek bazen moral bozucu olabilir. Ancak doğru iletişim yöntemlerini kullandıkça, sınırlarını kararlı bir şekilde belirledikçe ve kendini daha iyi ifade ettikçe, zamanla insanların da sana olan bakış açısının değiştiğini görebilirsin. Ayrıca bu süreç, ilerleyen yıllarda hem akademik hayatında hem de iş hayatında sana çok fayda sağlayacak önemli bir beceri kazandıracaktır.
Eğer kendini sürekli dışlanmış ya da önemsenmemiş hissediyorsan, bunu bir rehber öğretmeninle ya da güvendiğin biriyle paylaşabilirsin. Bazen başkalarının desteğini almak, durumu daha iyi yönetmemize yardımcı olabilir. Unutma ki, herkesin kendini ifade etme şekli farklıdır ve bazen bizim önem verdiğimiz şeyler başkaları için aynı derecede önemli olmayabilir. Ancak bu, kendi isteklerinden vazgeçmen gerektiği anlamına gelmez. Aksine, doğru stratejileri kullanarak sözünü geçirmeyi öğrenebilir ve çevrendeki insanlarla daha sağlıklı bir iletişim kurabilirsin.
Sana bu süreçte bol sabır ve başarılar diliyorum. Unutma ki, güçlü bir iletişim ve doğru sınırlar koymak zamanla gelişen becerilerdir. Senin gibi düşünceli ve duyarlı biri için, bu becerileri geliştirmek kesinlikle mümkün!
Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğin farklı bir soru veya aklına takılanları sorabilirsin.
Sevgiler,
Psikolog Betül Canbel