Neden ruh halim çok hızlı değişiyor?
Bir dakika çok iyiyken diğer dakika Dünya başıma yıkılmış gibi hissediyorum, düşüncelerim ya siyah ya beyaz olmak zorunda gri asla olamaz . Biriyle tanıştım mı özel hayatımda ondan hoslandiysam ya da hoslanmadiysam fark etmez mutlaka evlenmeliyiz tarzı sert düşüncelerim var aslında sağlıksız olduğunun farkındayım ama aklım bunun doğru olduğunu savunuyor, mesela pazar pikniğe gidecem dedim ve o gün yağmur yağdı illa gitmeye çalışırım gitmezsem aşırı suçlu ve stresli hissediyorum. Biri beni sevdi mi bende sevmek zorundayım mecburum kendime sürekli zorbalık yapıyorum.
Bu soru 23 Temmuz 2024 09:29 tarihinde Uzman Klinik Psikolog Melis Şeker tarafından cevaplandı.
- Paylaş:
Merhaba sevgili danışan,
Duygularınızdaki yaşadığınız karmaşanın nedeni duygularınızı kontrol etme durumu yaşıyor olduğunuzdan olabilir. Kontrol etme isteği bazen daha çok kontrolden çıkmanıza neden olabilir. Kontrol ederken duygularımızı bastırma davranışını da gerçekleştiriyor olmak beraberinde olumsuz düşüncelerin şiddetinde de artış sağlayabilir. Planlarınızın bozulduğu zaman kendinizi kötü hissetmeniz, kontrolünüzün elinde olmadığı durumlar da sizi rahatsız ediyor olabilir. Bu inancınızın altında yatan faktörleri değerlendirmek gerekebilir.
Planlı ve kurallı olmak size neyi ifade ediyor? Mükemmel olma isteği ve arzusu temelde nerden geliyor? Kişisel deneyimleriniz ve genetik faktörlerinize baktığınızda sizinle aynı durumları yaşayan kişiler var mı ? Bu konuyu sağlıklı çözümlere kavuşturabilmek adına öncelikle temelini analiz etmeliyiz, fark etmeliyiz. Herhangi bir durumu çözümlerken önce nedenlerini anlayıp analiz etmeliyiz ki ulaştığımız sonuçlara göre kalıcı çözümler üretelim.
Mükemmeliyetçi birinin standartları kendisi için son derece zorlayıcı, yani ulaşılması güç olur. Mükemmeliyetçilikte önemli olan standartları sizin belirlemeniz ve onları zorlayıcı olarak algılamanızdır.
Hedefler ve standartlar belirlemek yaşamın doğal bir parçasıdır. Mükemmeliyetçilik, kişisel standartlarınızı yakalayamadığınızda kendinizi fazlasıyla eleştirdiğiniz zaman ortaya çıkar.
Mükemmel olma isteği olan kişi genellikle olumsuzluklara odaklanırlar. Standartlarını yakalayamadıkları durumlara odaklanır, yakaladıkları zamanları ise görmezden gelme eğiliminde olurlar. Algıladıkları başarısızlıklarla ilgili olarak kendilerini sıklıkla aşağılar ve “Şunu daha iyi yapmalıydım.” gibi eleştirel yorumlarla kendilerini tekrar tekrar azarlarlar.
Mükemmeliyetçilik eğilimi; tekrarlayan kontrol, işlerin tekrarı, işlere aşırı zaman harcamak, işlerden kaçınmak, işleri ertelemek, geciktirmek, sürekli listeler yapmak, ayrıntılara aşırı takılmak, zaman kaybından nefret etmek ve bunun sonucunda aşırı meşgul olmaya yol açabilir.
Eğer mükemmeliyetçiyseniz zaman zaman kedinizi üzgün hissetmeniz muhtemeldir. Bu pek şaşırtıcı değildir zira zamanınızın önemli bir kısmını standartlarınızı karşılayamadığınızı düşünmek moralinizi bozabilir.
Moraliniz bozulduğunda normalde yaptığınız şeyleri yapmak için de gerekli motivasyonu bulamayabilirsiniz. Bunun sonucunda işlerinizi erteleyebilirsiniz. Bu da standartlarınıza ulaşamamanızla neticelenebilir ve kendinizi tekrar bunu düşündüğünüz bir kısır döngüde bulabilirsiniz.
Kısır döngüleri kırmak, iç sesinizi olumlulaştırmak ve daha mutlu ve huzurlu bir yaşam için psikolojik destek almak faydalı bir seçenektir. Dışarıdan gözlemleyen bir uzman, bu döngünün kritik noktalarını fark etmenizde ve farklı yollar denemenizde size rehberlik edebilir.
-Mükemmelliyetçi düşüncelerin yerine gerçekçi düşünceler koymaya çalışmalısınız, bu zamanla oturan bir faktör olacaktır. Mükemmeliyetçi kişiler kendilerini oldukça fazla eleştirirler. Bunun üstesinden en iyi gelme yolu mükemmeliyetçi düşünce yerine, gerçekçi düşünmeyi koyabilmektir. Bu gerçekçi düşüncelere “inanmasanız” bile bunları tekrar etmek, hatta bunu sesli bir şekilde tekrar etmek size iyi gelecek ve zamanla inancınızı arttıracaktır.
- Büyük resme odaklanmaya çalışın.
Mükemmeliyetçi insanlar ayrıntılar ile çok ilgilenirler ve bu yüzden motivasyonları hızla düşerek kendilerini kaygılı ve depresif hissederler.
-Bu gerçekten önemli mi?
-Eğer bu olmazsa en kötü ihtimalle ne olabilir?
-Eğer en kötü şey olursa bundan kurtulabilir miyim?
-Bu durum yarın, sonraki gün, sonraki yıl önemini korumaya devam edecek mi? Gibi soruları sormanız size iyi gelecektir.
-Mükemmeliyetçi Davranışlarınızı Değiştirmeye çalışın
Mükemmeliyetçi biriyseniz hata yapmaktan korkarsınız. Bununla yüzleşmek, sorunun üstesinden gelebilmek için en etkili yöntem “maruz bırakma”dır. Küçük hatalarla, küçük kusurlarla yüzleşerek bunun o kadar korkutucu bir şey olmadığını görebilirsiniz.
Bu durum hayat kalitenizi ve işlevselliğinizi etkilemeye devam ediyorsa lütfen profesyonel destek almayı ihmal etmeyin.
Sağlıklı günler dilerim…