Sosyal insanlardan korkmamın ve onlardan kaçmamın anlamı ne olabilir?

Merhaba Sevgili Danışan,

Öncelikle, bu konudaki farkındalığınızın ve bunu paylaşmaya yönelik cesaretinizin çok değerli olduğunu söylemek isterim. İnsanların sosyal hayatına karşı hem hayranlık hem de korku duymanız, iç dünyanızda sosyal olma ile ilgili çelişkili düşüncelere sahip olabileceğinizi gösteriyor. Bir yandan sosyal olmayı isterken, diğer yandan bundan kaçınma eğilimi göstermeniz, zihninizde sosyal olmanın nasıl bir şey olması gerektiğine dair katı veya ulaşılması zor bir imaj taşıyor olabileceğinizi düşündürüyor.

Bazı insanlar doğası gereği içe dönük olabilir ve bu, kişiliklerinin bir parçasıdır. Ancak siz zaman zaman sosyal olduğunuzu belirttiğiniz için, burada bir kalıp yerine değişken bir durumdan bahsediyoruz. Yani kesin bir sosyal kaçınma ya da sosyal fobi olup olmadığını anlamak için biraz daha derinlemesine bakmak gerekiyor.

Sosyal medya paylaşımlarında gördüğünüz geziler, sosyal etkinlikler ve insan ilişkileri sizde korku yaratıyor ancak aynı zamanda bu kişilere karşı bir hayranlık duyuyorsunuz. Bunun temelinde bazı psikolojik faktörler olabilir:

Sosyal insanlara hayranlık duymanız, onların sahip olduğu bazı özelliklere aslında sizin de sahip olmak istediğinizi gösterebilir. Ancak bununla birlikte, bir yetersizlik hissi ya da başarısızlık korkusu nedeniyle kaçınma eğilimi gösteriyor olabilirsiniz.

Sosyal medyada gördüğünüz hayatları gerçeklikten bağımsız bir şekilde ele alıyor olabilirsiniz. İnsanlar sosyal medyada genellikle en mutlu ve en aktif anlarını paylaşır, bu da gerçekte olduğundan daha "sosyal" ve "dolu dolu" bir hayat yaşadıkları izlenimi yaratabilir. Kendinizi bu kişilerle kıyasladığınızda, onlarla aynı seviyede olmadığınızı düşünüp korku hissetmeniz mümkündür.

Daha önce reddedilme, dışlanma, zorlanma gibi deneyimler yaşadıysanız, sosyal ortamlardan kaçınma eğilimi geliştirmiş olabilirsiniz. Eğer sosyal ortamlarda nasıl karşılanacağınızı bilemiyorsanız ya da geçmişte olumsuz deneyimleriniz olduysa, bu korkunun temeli anlaşılabilir.

Sosyal olmayan kişilere yönelmeniz, sizin için daha güvenli ve tahmin edilebilir ilişkiler kurma eğiliminde olduğunuzu gösteriyor olabilir. Daha az sosyal insanlar, genellikle daha az rekabetçi veya baskıcı ilişkiler sunabilir. Bu da sizi rahat hissettiren bir dinamik yaratıyor olabilir.

Sosyal Fobi Olabilir Mi?

Sosyal fobi, genellikle başkaları tarafından yargılanma korkusuyla birlikte yoğun bir sosyal kaygı ile kendini gösterir. Sosyal kaygı yaşayan kişiler, toplum içinde konuşmaktan, tanımadıkları insanlarla etkileşime girmekten veya ilgi odağı olmaktan çekinebilirler.

Ancak sizin durumunuzda zaman zaman sosyal olabildiğinizi belirtiyorsunuz. Sosyal fobi genellikle istikrarlı bir şekilde kaçınmayı içerirken, sizin zaman zaman sosyal olmanız bu durumu biraz daha farklı bir noktaya taşıyor. Sosyal kaygınız olabilir, ancak bu tamamen sosyal fobiye dönüşmüş gibi görünmüyor. Yine de, kesin bir değerlendirme için bir uzmana danışmanız faydalı olabilir.

Eğer sosyal olmayı istiyorsanız ama bu konuda kendinizi zorlanmış hissediyorsanız, aşağıdaki yöntemler size yardımcı olabilir:

Sosyal çevrenizi genişletmek veya sosyal ortamlara daha rahat katılmak istiyorsanız, bunu büyük ve zorlayıcı bir hedef haline getirmek yerine, küçük ve yönetilebilir adımlarla ilerleyebilirsiniz. Örneğin, sosyal kaygınız varsa doğrudan büyük bir grupta vakit geçirmek yerine, önce birebir sohbetler yaparak başlayabilirsiniz.

Sosyal medyada gördüğünüz hayatların, insanların tüm yaşamını yansıtmadığını kendinize hatırlatabilirsiniz. İnsanlar sadece güzel anlarını paylaşır ve bu da bir illüzyon yaratabilir. Gerçek sosyal hayatın bundan çok daha farklı olduğunu bilmek, üzerinizdeki baskıyı azaltabilir.

Eğer "Sosyal olamam, insanlar beni yargılar" gibi düşünceleriniz varsa, bunların ne kadar gerçekçi olduğunu sorgulamak faydalı olabilir. Daha önce sosyal olduğunuz zamanları düşünün, gerçekten kötü mü geçti yoksa kaygınız mı sizi öyle düşündürüyor?

Sosyal olmak herkes için farklı anlamlar taşır. Sizi neyin mutlu ettiğini ve hangi sosyal ortamlarda kendinizi daha iyi hissettiğinizi keşfetmeye çalışabilirsiniz. Büyük sosyal gruplarda olmak istemiyorsanız, bu sizi "antisosyal" yapmaz; sadece farklı bir sosyal yapıya sahip olduğunuzu gösterir.

Kendinizi rahat hissettiğiniz ortamları belirleyerek, sosyal deneyimlerinizi bu alanlarda geliştirebilirsiniz. Sizi anlayan ve destekleyen insanlarla vakit geçirmek, özgüveninizi artırabilir.

Eğer sosyal ortamlarda bulunmak yaşam kalitenizi ciddi şekilde etkiliyorsa ve sizi mutsuz ediyorsa, bir uzmandan destek almak bu süreci hızlandırabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) gibi terapi yöntemleri, sosyal kaygılarla başa çıkmada oldukça etkili olabilir.

Sosyal insanlara karşı hissettiğiniz korku ve hayranlık, içsel bir çatışmaya işaret edebilir. Sosyal medya ve çevrenizde gördüğünüz insanlar, size ulaşılması güç bir standart gibi görünebilir. Ancak sosyal olmak doğuştan gelen bir yetenek değil, geliştirilebilen bir beceridir.

Bu süreçte kendinize zaman tanıyın ve değişimin küçük adımlarla başladığını unutmayın. Sosyal olma isteğinizi göz ardı etmek yerine, bunun sizi nasıl etkilediğini ve sizin için en sağlıklı olan sosyal hayatın nasıl şekillenebileceğini keşfetmeye odaklanabilirsiniz.

Unutmayın, herkesin sosyal olma şekli farklıdır ve önemli olan, sizi en mutlu ve huzurlu hissettiren sosyal dengeyi bulmaktır.

Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğiniz farklı bir soru veya aklınıza takılanları sorabilirsiniz.

Sevgiler,

Psikolog Betül Canbel