Takıntılara maruz kalmamak için ne yapabilirim

Merhaba sevgili danışan,

Takıntı,kişilerin belirli düşünceleri, davranışları veya dürtüleri aşırı bir istekle sürekli olarak tekrar etmesidir.

Takıntılar, bu duruma sahip kişilerde zorlayıcı istekler, aşırıya kaçan alışkanlıklar ve ileri boyuttaki endişeleri kapsayabilir.

Takıntılı durumlar kişilerin günlük hayatını zora sokan, bazen de kısıtlayıcı bir hâl alabileceğinden profesyonel yardım alınması önemlidir.

Takıntılar belirli tekrar edici düşüncelerle başlar. Bu da beraberinde olumsuz duyguları ve belirli davranış örüntülerini beraberinde getirir. Yani aslında kişiyi belirli döngüye sokabilir. ‘’ Şu davranışı gerçekleştirmezsem şu düşüncem gerçekleşir ‘’ gibi kişi belirli düşünce döngülerine girebilir. Kişi yaşadığı bu döngüden rahatsızlık duyar bir daha yapmayacağım der ama o düşünce gündeme geldiğinde davranışı ve düşünceyi yeniden gerçekleştirir. Böylelikle de kişinin kendine kızması, suçlayıcı bir tavır alması da görülen durumlardan olabilir.

Takıntı insanın aklına istenmeden, beklenmeden gelen ve kişiyi de aşırı bunaltan bir durum haline gelir. Sıkıntı yaratan düşünceler devrededir. Olumsuz düşünceler devreye girince şiddetli dürtünün de ortaya çıkmasıyla kişi bu sıkıntıdan kurtulmak ve sıkıntıyı gidermek için birtakım davranışlara sürüklenir. Mesela aşırı kirlendiğini düşünen bir kişide sürekli el yıkama veya yıkanma davranışı ortaya çıkabilir. Belirli zihinsel görüntüler, senaryolar da devreye girebilir. Kişi korktuğu şeyin gerçekleştiğini hayal ederek kaygısının şiddetini arttırabilir ve takıntı derecesinde yine artışlar olabilir. Takıntılar bir anda zihninize davetsiz olarak girerler ve istenmezler, sıkıntı vericidirler. Bir kez akla geldiğinde zihninizi ve dikkatinizi ele geçirebilir, başka bir şeyi düşünmek gerçekten zorlaşır.

Bir şeyi düşünmemeye çalıştığımızda onu daha çok düşünürüz. Düşünmemeliyim ifadesi aslında belirli bir düşünceye karşı verdiğimiz önemi göstermektedir. Bu nedenle takıntılarla baş ederken atılması gereken ilk adım, altta yatan takıntılı düşüncelere verilen önemin tespit edilmesi ve azaltılmasıdır. Bunu yaparken izlenmesi gereken yol ise düşüncelerin yeniden değerlendirilmesi, analiz edilmesi ve bunun sistematik olarak devam ettirilmesidir. Olumsuz düşüncelerinizi yazıya dökerek de değerlendirebilirsiniz. O düşüncelerinizi doğuran ne ? Olumsuz düşüncelerin temelini değerlendirerek düşüncelerin karşıt düşüncesini analiz ederek düşüncelerin üstesinden gelinebilir.

ikinci adım ise risk almayı gerektirir. Risk almaktan bahsedilen takıntıları takip eden zorlantılarımızı veya dengeleyici yöntemlerimizi yavaş yavaş devre dışı bırakmaya çalışmaktır. Bunları devre dışı bırakmazsak, takıntılarımızın aslında önemsiz ve zararsız olduğuna tam olarak inanmamız güçleşecektir. 

Takıntılarımızı çözümleyebilmek de önemlidir risk ve şiddet merdiveni oluşturmak durumu görüp anlamlandırma da destekleyici olur.Risk alma merdiveni oluşturduktan sonra, alabileceğimiz en basit riski istikrarlı bir şekilde almayı sürdürerek başlamalıyız. İlk basamakta yeteri kadar iyi ilerlediğimizden emin olduğumuzda, ikinci basamağa geçmenin vakti gelmiş demektir.

Kaygınızı kontrollü bir biçimde yönetmek adına nefes egzersizleri ve gevşeme egzersizleri de sürecinize destekleyici olacaktır.

Bunun dışında işlevselliğiniz ve temel yaşam döngünüz zarar görmeye devam ediyorsa bu konuda profesyonel destek alabilirsiniz.

Sağlıklı günler dilerim…