Giderek Artan Yaşam Maliyetleri ve Psikolojik Yorgunluk

Ekonomik zorlukların etkisi çoğu zaman dışarıdan fark edilmez. Çünkü insanlar bu konuları konuşmaktan çekinebilir; ayıp ya da başarısızlık gibi algılayabilir. Oysa ekonomik koşullar bireyin değil, toplumun, hatta dünyanın içinden geçtiği koşullarla ilgilidir.

Yine de zihnin, bu durumu kişiselleştirmeye çok yatkındır.

Kendine soruyorsundur belki:

1. “Ben mi yanlış yapıyorum?”
2. “Neden herkes yoluna devam ediyormuş gibi duruyor?”
3. “Sadece ben mi zorlanıyorum?”

Gerçekte ise çoğu insan benzer bir baskının içinden geçiyor. Sadece ses çıkarmadan taşımaya çalışıyoruz.

Bu görünmez baskı, zihnimizi sürekli tetikte tutan bir tehdit algısına dönüşüyor. Sanki kontrol elden gidiyormuş gibi hissettiren bir durum bu. Ve insanın en temel ihtiyaçlarından biri olan güvende hissetme duygusu zedelendiğinde, psikolojik yorgunluk kaçınılmaz hale geliyor.

Ekonomik stresin belki de en yıpratıcı tarafı, hiç bitmeyen “hesap” hali.

Günlük hayatın içinde fark etmeden şunları düşünürken bulabiliyoruz kendimizi:

1. “Kira yaklaşıyor, acaba bu ay neyi kıssam?”
2. “Bu harcamayı yapmalı mıyım yoksa ertelemeli miyim?”
3. “Bir sıkıntı çıkarsa birikmiş param yetmezse ne olur?”

Zihin bu hesapları yaparken aslında büyük bir enerji harcar. Çünkü belirsizlikten hoşlanmaz, kontrol etmek ister. Sürekli hesap yapmak, planlamak ve tedbirler üzerinde düşünmek ise zihinsel kapasiteyi tüketerek derin bir mental yorgunluk yaratır.

Akşam olduğunda, fiziksel bir iş yapmamış olsan bile yorgun hissetmenin sebeplerinden biri tam olarak budur.

Zihin yorulduğunda beden sessiz kalmaz; o da farklı şekillerde konuşmaya başlar.

Ekonomik baskı altında olan birçok insan fark etmeden şu belirtileri yaşayabilir:

1. Uykuya dalmakta zorlanma veya gece uyanma
2. Sabahları dinlenmemiş uyanma
3. Boyun, sırt, çene sıkma kaynaklı gerginlikler
4. Mide ve bağırsak hassasiyetleri
5. Hızlı sinirlenme, duygusal dalgalanmalar

Çünkü beden, tehdit algısıyla birlikte sürekli bir “alarm” hali yaratır. Sanki tehlike varmış gibi tetikte durur.

Aslında çoğumuz “stresten midem ağrıyor”, “düşününce tüylerim diken diken oluyor”, “kaslarım hep gergin” derken bu süreçlerin etkilerini tarif ediyoruz.

Ekonomik sıkışmışlık, çiftler arasında ve aile ilişkilerinde de görünmez çatlaklar oluşturabilir.

Belki bunu sizler de yaşıyorsunuzdur:

1. Küçük harcamalar bile tartışma konusu olabiliyor,
2. Gelecek planları daha zor konuşuluyor,
3. “Birbirimizi üzmeyelim” diye konuşulmayan birçok duygu birikip ağırlaşıyor,
4. İnsan kendini ifade etmekten çekinebiliyor.

Aslında ilişkinin kendisi bozulduğu için değil; ekonomik stres duygusal kaynakları tükettiği için bu oluyor. Bir insan kaygılıyken duygusal açıklık göstermek zorlaşır; öfke, sessizlik veya geri çekilme davranışları doğal olarak artabilir.

Bu nedenle ekonomik stres, ilişkilerde “biz” duygusunu zayıflatabiliyor.

Ekonomik zorluklarla mücadele eden birçok insanın yaşadığı bir başka güçlü duygu da kendinizi suçlamayın.

Belki sizlerde zaman zaman şöyle düşünüyorsunuz:

1. “Daha dikkatli olmalıydım.”
2. “Demek ki yeterince çalışmıyorum.”
3. “Başkaları yapabiliyorsa ben neden zorlanıyorum?”

Bu düşünceler çok insanidir ama çoğu zaman gerçekçi değildir. Çünkü ekonomik zorluklar kişisel başarı ya da başarısızlıkla açıklanamaz. Sistemik, makro düzeyde değişkenlerle ilgilidir. Fakat zihin, duygularla uğraşmak yerine suçu bir yere yönlendirmek ister; en hızlı ve kolay hedef yine kendimiz oluruz.

Bu döngüyü fark etmek ve durdurmak, psikolojik dayanıklılığın önemli bir parçasıdır.

Yaşam maliyetlerinin artışını bir anda durduramayız.

Ama kendimize yaklaşım biçimimizi değiştirebiliriz.

İşte bu dönemde psikolojik gücünü artırabilecek bazı yollar:

Kaygı, öfke, yetersizlik, belirsizlik…

Bu duyguların hepsi insanidir. Onları bastırmak yerine fark etmek, tam tersine zihni rahatlatır.

Koşulların bireysel seçimlerden bağımsız olduğunu hatırlamak, suçluluk hissini azaltır ve kontrol duygunuzu güçlendirir.

Her şey aynı hızda zorlaşırken, senin aynı hızda güçlü kalmanı beklemek çok ağır bir yük.

Kendinize “bu koşullarda elimden gelen bu” deme izni verebilirsiniz.

Bütçe düzenlemek, alışkanlıkları gözden geçirmek, gerçekçi hedefler koymak…

Büyük planlar bazen gereksiz baskı yaratır; küçük adımlar ise ilerleme hissi verir.

Yakınlarınla konuşmak, duygularını paylaşmak ve başkalarının da benzer hisleri yaşadığını görmek iyileştirici olabilir.

Kısa yürüyüşler, nefes egzersizleri, ekran molaları…

Zihin kesintisiz çalışmaya dayanamaz; ara vermek bir lüks değil, ihtiyaçtır.

Özellikle uyku bozuklukları, yoğun kaygı, umutsuzluk, tükenmişlik ve odaklanma sorunları belirginleşiyorsa bir uzmandan destek almak çok kıymetlidir.

Giderek artan yaşam maliyetleri sadece cüzdanların değil, ruhların da yükünü artırıyor. Bu süreçte zorlanmak, yorulmak, umutsuz hissetmek zayıflık değil; insani bir deneyimdir.

Lütfen Unutmayın :

Bu dönemde güçlü olmak, duygularını bastırmak demek değildir.

Güçlü olmak; kendini anlamaya çalışmak, zorlandığını kabul etmek ve ihtiyaç duyduğunda destek istemek demektir.

Sen bu sürecin içinde yalnız değilsin.

Ve hissettiklerin düşündüğünden çok daha anlaşılır.