Sınavlar hakkındaki stresten nasıl kurtulabilirim?

Merhabalar,

Öncelikle geleceğinize yönelik bu bilinçli yaklaşımınızı tebrik ediyorum. Sınav kaygısını pek çok genç yaşamakta ancak sizinki biraz erken başlamış gibi. Bu sizin sorumluluk bilincinizin yüksek olduğunu gösteriyor. Belki de çevrenizden, okuldan ya da kendi iç sesinizden "şimdiden hazırlanmazsan olmaz" baskısını alıyorsunuz. Sınav iki yıl sonra olsa bile, zihninizin hep orada olması çok yorucu olmalı. Bir yandan ne yapacağınızı netleştirmek istiyorsunuz diğer yandan bu belirsizlik sizi hem derslerde hem de günlük hayatınızda strese sokuyor gibi. Bu noktada içinde bulunduğunuz duruma ve neler yapabileceğinize birlikte bakalım isterim.

İlk olarak bilgisayar oyunlarını bırakmalı mıyım sorunuzu ele alalım. Sevgili danışan bilgisayar oyunlarını hiç bir zaman bırakmak zorunda değilsiniz. Burada önemli olan her şeyde olduğu gibi ders ve hayatın geri kalanı arasında denge kurmaktır. Bilgisayar oyunları, spor gibi size iyi gelen şeylere zaman ayırmadığınız takdirde derslere verimli odaklanmanız pek mümkün olmaz. Örneğin tamamen bırakmak yerine, günlük 1-2 saat ile sınırlandırmak daha sürdürülebilirdir. Ya da oyun saatini ders sonrası ödül gibi planlamak da motivasyonunuzu besler.

İkinci olarak ders çalışma konusunu ele alalım. Sınavınıza henüz iki yıl olmasına rağmen yarınmış gibi streslendiğinizi, ders çalışma rutinim nasıl olacak, kaç saat çalışacağım, hangi derse ne kadar ağırlık vereceğim bilmiyorum gibi endişeleriniz olduğunu belirtmişsiniz. Sevgili danışan belirsizlik kişide kaygı oluşturur ve bu noktada hisleriniz çok anlaşılır. Burada belirli olan bir şey var ki o da sınava hazırlanmak için iki yılınızın olması. Bu noktada sınav uzak olsa da, bugünden hafif tempolu bir düzen oluşturmanız hem stresinizi azaltır hem de ilerideki yükünüzü hafifletmenize yardımcı olur.

Peki nasıl bir sistem oluşturabilirsiniz?

Hangi çalışmanın size iyi geldiğini ve ne kadar sürede dikkatinizin dağıldığını anlamanız için küçük denemeler yapabilirsiniz. Bu noktada ilk olarak günlük 1-2 saat gibi belirli saatleri kapsayan tekrarlar ve test çözümleri ile başlayabilir, zamanla temponuzu artırabilirsiniz.

Ders çalıştıkça eksiklerinizi fark etme imkanı bulabilir ve çalışacağınız konuları öncelik sırasına göre listeleyebilirsiniz. Burada eisenhower matrisinden faydalanabilirsiniz. Bu sayede hedefe ulaşılacak büyük bir nokta gibi değil de adım adım ilerleme şansı yakalayabilirsiniz.

Ders çalışırken pomodoro tekniğinden (25 dakika ders+ 5 dakika mola) faydalanmanız odak sürenizi verimli kullanmanıza yardımcı olacaktır.

Günlük ve saatlik olarak çalışılacak konuları, mola, spor, uyku ve hobileri de kapsayan faaliyetlerinizi içeren bir plan üzerinden ilerlemeniz ne yaptığınızı bilmeniz açısından faydalı olabilir.

Diğer yandan kaygınızın arttığı anlarda (4-7-8 gibi) nefes egzersizleri yapmanız sakinleşmenize yardımcı olur.

Şu an kafanız biraz karışık, pek çok şey muğlak. Bu çok anlaşılır. Bazı belirsizlikler, zamanla oturur ve siz o yolu çizerken her adımda biraz daha netleşir. Her soru sormak, her tereddüt, gelişiminizin bir parçası. Bu süreçte rehber öğretmeninizden de destek istemeyi ihmal etmemenizi rica edeceğim.

Bizlere her zaman yazabilirsiniz. Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum.

Psikolog Fatma Gizem Bitgen