Sürekli iyi biri miyim diye düşünüyorum

Sevgili danışanım,

Merhabalar.Yazdıklarınızdan, içinizde sürekli bir sorgulama ve kendiyle yüzleşme hali olduğunu anlıyorum. Bu çok yorucu bir duygu olabilir; özellikle de insanların ne düşüneceğini, sizin nasıl biri olduğunuzu anlamaya çalışırken bir yandan da başkalarının hatalarıyla baş etmeye çalışıyorsanız. Kendi duygularınızı anlamlandırmaya çalışırken “Acaba ben mi kötüyüm?”, “Ben mi abartıyorum?” gibi sorulara sık sık gidip gelmek, sizi hem yorgun bırakabilir hem de kendinize karşı bir güvensizlik hissi oluşturabilir.

“Kimsenin hatasını kabul etmiyorum, çok zaman alıyor… Hep yanlış mı yaptım diye sorguluyorum” demeniz, bir yandan başkalarının davranışlarını anlamaya çalıştığınızı ama öte yandan kendi üzerinizde bu yükü çok fazla hissettiğinizi düşündürüyor. Bu da aslında sizin empati gücünüzü gösteriyor. Ama empati kurarken bazen başkalarının sınırlarını, sorumluluklarını da net olarak ayırmak gerekiyor. Her şeyin yükünü kendi omuzlarınıza aldığınızda, hataların da, ilişkilerin de, duyguların da fazlasıyla sizin kontrolünüzde olması gerekiyormuş gibi hissettirebilir. Bu da zamanla “iyi biri miyim?” sorgulamasını beraberinde getirebilir.

Şunu da belirtmek isterim ki; her insan bazen çok güler, bazen saçmalar, bazen de içine kapanabilir. Bu anlarda “acaba kötü biri miyim, insanlar hakkımda kötü düşünür mü?” gibi düşünceler geliyorsa, orada belki de daha çok kabul görmek, anlaşılmak ve olduğu gibi değerli hissetmek isteyen bir tarafınız var. Bu his, yaşınız gereği çok doğal. Özellikle 17 yaş gibi gençlik dönemlerinde, sosyal ilişkilerdeki en ufak değişiklik bile kişinin kendilik algısını etkileyebilir. Bu yaşlarda çevreden gelen tepkiler, arkadaşların yorumları ya da sadece onların yanınızda var oluş biçimleri bile sizin kendinizi nasıl hissettiğinizi doğrudan etkileyebilir.

Bir arkadaşınızın olumsuz davranışları sizi kötü biri gibi hissettiriyorsa, burada aslında sizin onun davranışlarıyla kendinizi bir tutma eğiliminde olduğunuzu görüyoruz. Bu da şu anlama geliyor olabilir: “Yanımda biri kötülük yapıyorsa, ben de onun gibi görünürüm” gibi bir inanç gelişmiş olabilir içinizde. Oysa her birey kendi davranışlarından sorumludur. Bir başkasının yanınızda olması, sizi onun gibi yapmaz. Sadece onunla sınırınızı çizmeniz gerektiğine dair bir işaret olabilir.

Kendinize yönelttiğiniz “iyi biri miyim?” sorusunu, belki de “Ben neye değer veriyorum?”, “Hangi durumlarda kendimi huzursuz hissediyorum?” gibi sorularla değiştirerek yanıtlamaya başlayabilirsiniz. Çünkü “iyi biri olmak” sabit bir tanım değil; sizin iç değerlerinizle şekillenen bir durumdur. Bir olay yaşandığında hemen karar vermek zorunda olmadığınızı bilmek de sizi rahatlatabilir. Kendinize zaman tanımak, düşünceleri aceleyle yargıya dönüştürmekten daha sağlıklı bir yol olabilir.

Bu noktada şu küçük egzersizi denemenizi önerebilirim: Zihniniz karıştığında veya kendinizi suçladığınızda bir durup şu üç soruyu kendinize sorun:

1. Bu duyguyu yaşayan başka biri olsaydı, ne hissederdi?
2. Gerçekten hemen karar vermem şart mı?
3. Şu anda hissettiğimi sadece his olarak bırakabilir miyim, bir sonuca varmadan?

Zihninizi hemen yargıya götüren düşünce akışını biraz yavaşlatmak, sizi içsel olarak daha dengeli bir noktaya taşıyabilir. Unutmayın, duygular zaman zaman karmaşık ve yorucu olabilir ama bu karmaşa sizin kim olduğunuzu tanımaya başladığınız anlamına da gelir.

Kendinize karşı biraz daha şefkatli yaklaşmayı öğrenmek, zamanla hem sizin hem çevrenizdekilerle olan ilişkilerinizin daha sağlıklı bir zemine oturmasını sağlayabilir.

bu süreçte yakınlarınızdan veya bir uzmandan destek almaktan lütfen çekinmeyin.

Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum.

Değerlendirilmesini istediklerinizi yeni bir soru ile sorabilirsiniz.

Sevgilerimle,Psikolog Aysel Kacak