Zorbalıkla nasıl başa çıkılabilir?

Merhabalar,

Paylaştıklarınızı okurken staja yeni başladığınız bu ortamda ne kadar yalnız ve sıkışmış hissettiğinizi çok net bir şekilde hissettim. Yeni bir ortamda bulunmak zaten bir uyum süreci gerektirirken üstüne, böylesine yargılayıcı ve dışlayıcı yaklaşımlarla uğraşmak insanı çok yoruyor olabilir. Öncelikle böyle bir durumda hissettiklerinizin çok anlaşılır olduğunu ve kendinizi burada dürüstlükle paylaşıyor olmanızın çok kıymetli olduğunu belirtmek isterim. Şimdi içinde bulunduğunuz duruma daha yakından bakalım ve neler yapabilirsiniz üzerine konuşalım.

Sevgili danışan öncelikle bilmenizi isterim ki çevrenizden gelen bu tepkiler ne sizin okuduğunuz üniversiteyle ilgili ne de sizin yetersizliğinizle ilgili. Bu durum , ekip arkadaşlarınızın saygısız iletişim tarzından kaynaklanıyor. Bu nedenle sınırlarınızı netleştirmek adına attığınız adım çok yerinde bir davranış. Sınırlarınızı netleştirmeniz hem kendinizi korumanızı hem de karşı tarafın sizi ciddiye almasına yardımcı olur. Sınır çizmek demek kavga etmek değil; sakin, net ve kararlı cümlelerle kendi alanını belirtmektir.

Peki ama nasıl?

İlk olarak “Bir şey anladın mı?”, “Anlat o zaman.” gibi ifadeleri içeren küçümseyici ifadelere karşı nasıl sınır koyabilirsiniz, üzerine konuşalım. Bu tarz tutumlara : "Evet, anladım. Uygulamamı istersen gösterebilirim.”, "Şu an sorunun cevabını paylaşıyorum, istersen birlikte de üzerinden geçebiliriz.” gibi bir tutumla savunmaya çekilmeden, sakin bir şekilde yanıt vermeniz yerinde bir adım olacaktır.

Eğer kendinizi ifade ederken sözünüz kesiliyorsa “Sözümü tamamlayayım, sonra senin fikrini de duymak isterim." gibi tutarlı bir yaklaşım geliştirmeniz karşı tarafı sınırlayacaktır.

Gelelim iş yükü dengesizliği için ne yapabileceğinize; böyle bir durumda “ben yapmam” gibi kesin bir tutum yerine “Şu an elimde X ve Y işleri var, bunları yetiştirmem için iş bölümü yapabilir miyiz?” gibi adil bir planlama önermeniz hem kendi sınırlarınızı korumanızı hem de karşı tarafın savunmaya geçmemesini sağlayacaktır. İş yükünün fazlalığını üstlere paylaşmak istemeniz çok anlaşılır ancak böyle bir durumda şikayetçi konuma düşmeden, ‘gözlemledikleriniz’ üzerinden konuşmanız önemli: “Fark ettim ki, yapılan iş bölümü bazı arkadaşların yükünü hafifletirken diğerlerini daha çok zorluyor. Uygun görürseniz, daha dengeli bir dağılımdan ben de fayda görebilirim.” gibi bir cümle üstlerle paylaşılabilir. Bu tarz bir dil hem hakkınızı aramanızı sağlar hem de kurumsal kültüre uygundur.

Son olarak içsel güçlenme için neler yapabileceğinizi konuşalım. Sevgili danışan burada başarılarınızın küçümsenmesi karşısında kendinizi kanıtlama çabasına çok fazla girmemenizi isteyeceğim. Siz elinizden geleni ortaya koyduğunuz takdirde geri bildirimlere açık olmanız, soru sorabilmeniz bir zayıflık değil aksine öğrenmeye yatırım yapan, gelişime açık bir profesyonel olduğunuzu gösterir. Diğer yanda küçümsenmeyi “benim değersizliğim” gibi algılamak yerine “karşı tarafın iletişim beceriksizliği” olarak yeniden çerçevelemeniz, gün sonunda yapılan işleri not etmeniz emeklerinizi fark etmeniz noktasında faydalı olacaktır.

Arkadaş çevreniz, aileniz veya başka bir mentorunuzla bu yaşadıklarınızı paylaşmanız bazen yükünüzü azalttığı gibi yeni bakış açıları da getirebilir.

Süreç boyunca bizlere yazmaya devam edebilirsiniz. Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum.

Psikolog Fatma Gizem Bitgen