abimi evden dışarı çıkarmak için ne yapmalıyım?

Merhaba Sevgili Danışan,

Paylaştıklarınızı okurken hem üzüntü hem de bir miktar çaresizlik hissettim; aile içinde bu kadar uzun süredir devam eden bir durum, gerçekten insanı derinden yorabiliyor. 4-5 yıl gibi uzunca bir zamanın ardından, artık bu konuda bir şeyler yapmak istemeniz çok anlaşılır geliyor. Özellikle de annenizin maddi ve manevi yükü, sizin sorumluluk hissiniz ve belki zaman zaman öfkeye, hayal kırıklığına dönüşen duygular… Bunlar çoğu ailenin benzer durumda yaşayabileceği oldukça doğal tepkiler aslında. 👀

Abinizin eve kapanmasının, pandeminin en başında başladığını söylemişsiniz ve sonrasında durum hep aynı kalmış. Bu kadar uzun süre sosyal hayattan, okuldan, işten ve arkadaşlardan uzak kalmak genç bir yetişkin için gerçekten kolay bir şey değil. Burada öncelikle şunu fark etmek gerekiyor: Abinizin "tamamen dışarı çıkmayı reddetmesi" gibi davranışların arka planında, her zaman o kişinin tercih ettiği veya "rahatına gittiği" bir durum olmayabiliyor. Çoğu zaman görünürde umursamaz, ilgisiz, bazen dalga geçen bir görünüm olsa da, bu tip içe çekilmenin altında kaygı, utanma hissi, değersizlik inancı, başarısızlık korkusu gibi oldukça derin psikososyal dinamikler olabiliyor.

Sıkça karşılaştığımız bir şeydir; kişi evde ailesiyle temel işleri sürdürebiliyor, iletişimde kopukluk yokmuş gibi gözüküyor ama dışarıdaki dünyaya adım atmak adeta imkânsızlaşıyor. Belki abiniz için de, sokağa çıkmak ya da bir şeylere yeniden başlamak, enikonu gözünde büyüyen bir mesele haline gelmiştir. Büyük şehirlerde, pandeminin ardından bu tip içe kapanmaların arttığını, özellikle gençler arasında yaygınlaştığını belirtmek isterim.

Belki şuradan başlayabiliriz: Onunla konuşurken, sizi en çok zorlayan duyguları paylaşmak yerine, onun neler hissettiğini hiç mi hiç yargılamadan, eleştirmeden açmaya çalışmak. Çoğu zaman aileler olarak harekete geçirmek, kurtarmak, yol göstermek isteriz; ancak bazen bunun karşısında kişi daha da içine kapanabilir, savunmaya çekilebilir. Abiniz size açıkça anlatmıyor olabilir ama evde oynamayı tercih ettiği bu "dalga geçen" rolün altında, canı oldukça yanıyor olabilir…

Onu, doktora veya herhangi profesyonel desteğe ikna etmek için baskı yapmak çoğu zaman ters tepebiliyor. Bunun yerine, "Biz seni merak ediyoruz ve nasıl hissettiğini gerçekten anlamak istiyoruz. Hiçbir şeyi değiştirmek zorunda değilsin, sadece duygularından bahsetmek ister misin?" gibi, çok daha yumuşak bir kapı açabilirsiniz. Bazen küçük bir samimiyet kırıntısı bile karşılıklı iletişimin yolunu açabiliyor.

Ufak bir egzersiz önerebilirim: Akşam bir araya geldiğinizde, herkes bir deftere ya da kağıda "Bugün en çok neyi düşündüm?" veya "Son zamanlarda en mutlu ya da en huzursuz olduğum an neydi?" gibi basit bir cümleyi yazabilir. Sonra isteyen, o anda hissettiklerini paylaşır veya sadece dinleyici olur. Bu küçük adım, abinizin kendisini daha az baskı altında hissetmesine yardımcı olabilir.

Belki de şunu hatırlamak önemli: Ailenin dayanıklılığı, herkesin yükü tek başına omzunda taşımasından değil, birbirine destek olabilmesinden geliyor. Yorulduğunuzu hissediyorsanız, ara ara bunu paylaşmak, açıkça konuşmak da önemli. Eğer çok zora düşerseniz, siz de kendi duygularınızı bir uzmana açmayı düşünebilirsiniz.

Her şeyden fazla, abinizin sessizliğinin veya kapalı kalmasının ardında görünmeyen bir hikâye yer alıyor olabilir. Acele etmeden, küçük adımlarla başlamak… Belki bugün, sadece onun yanında sessizce oturmak ya da birlikte bir dizi izlemek bile bir başlangıç olabilir. Sorularınız varsa dilediğiniz kadar yazabilirsiniz; destek olmaya devam edebilirim. 🌿