Alınganlık ve takıntılarım var ne yapmalıyım

Merhaba Sevgili Danışan,

Yazdıklarınızdan o iç sıkıntısını ve sürekli tetikte olma halini o kadar net hissediyorum ki... Sanki her etkileşimden sonra zihninizde bir film şeridi dönüyor, söylenen her sözün ötesinde türlü türlü senaryolar canlanıyor. Bu durumun sizi ne kadar yorduğunu ve uykularınızı bile kaçırdığını tahmin etmek hiç de zor değil.

Evet, siz benden net ve işe yarar birkaç öneri bekliyorsunuz ve bu isteğinizi anlıyorum. Öncelikle şunu belirtmek isterim: Birinin söylediği ufacık bir sözün, hatta bir mimik bile olsa, günlerce içinizde yankı bulması, aslında sizin çok hassas ve biraz da korunmasız bir yanınızın olduğunu gösteriyor. Çoğu zaman bu hassas noktalar, hayatımızın erken dönemlerinden, çocukluk ya da ergenlik yıllarından kalmış olabilir. Küçücük bir imada bile neden bu kadar tetiklendiğinizi, zihninizde neden bu kadar çok "acaba" sorusu belirdiğini düşündüğünüzde, belki geçmişte benzer duygularla baş başa kaldığınız anıları hatırlayabilirsiniz. Belki bir aile üyesinin, bir arkadaşın ya da bir öğretmenin bir sözü, bir davranışı... O anlarda hissettiğiniz çaresizlik, anlaşılmama hissi, şimdi bile benzer durumlarda kendini gösterebiliyor olabilir.

Zihninizin sürekli bir "iç konuşma" halinde olması, sanki hiç kapanmayan bir radyo kanalı gibi, sizi hem zihinsel hem de duygusal olarak yoruyor olmalı. Aslında bu durum, zihninizin stresle başa çıkma yollarından biri. Olası durumları önceden düşünmek, tehlikeleri kestirmeye çalışmak... Belki de bir yandan sizi korumaya çalışan bir sistem bu. Ancak bu dinmeyen düşünce seli, enerjinizi tüketiyor ve huzurunuzu kaçırıyor belli ki.

Bu durumu biraz olsun hafifletmek için size çok pratik ve etkili bir minik egzersiz önerebilirim: "Ne hissettiğinize kısa bir mola verin." O tanıdık iç ses tetiklenmeye başladığında, birkaç dakikanızı ayırın. Gözlerinizi kapatın ve kendinize şu soruları sorun: "Şu anda tam olarak ne oldu?" ve "Bu olay karşısında ben şu an kendimi nasıl hissediyorum?" Bu sorulara cevap verirken kendinizi yargılamayın, eleştirmeyin. Sadece o anki duygunuzu olduğu gibi fark edin. Bazen, birtakım duyguları bastırmak yerine onları adlandırmak, orada olduklarını kabul etmek, tıpkı beklenmedik bir misafiri nazikçe ağırlamak gibi, onların üzerimizdeki etkisini paradoksal bir şekilde hafifletebilir.

Duygularınızı yok saymak yerine, onlara alan tanımak, geçmelerine yardımcı olabilir.

Uykularınızın kaçması meselesi ise ayrı bir zorluk. Yastığa başınızı koyduğunuzda, gün boyunca biriktirdiğiniz o düşünceler zihninizi bir girdap gibi sarıyor olmalı. Belki küçük bir not defteri edinebilirsiniz. Yatmadan önce aklınıza takılan, sizi meşgul eden tüm düşünceleri bu deftere yazabilirsiniz. Elinizle yazmak, bazen o döngüsel düşünceleri biraz olsun yavaşlatır, onlara "Tamam, şimdilik burada durun" deme fırsatı verir. Zihninizdeki o karmaşayı kağıda dökmek, zihninizi biraz boşaltmanıza yardımcı olabilir.

Bunun dışında, gün içinde benzer bir durum fark ettiğiniz anda kendinize şunu sormayı deneyin: "Şu an zihnimde neler olup bitiyor? Bu düşünceler gerçekten olan bir durumu mu yansıtıyor, yoksa zihnimin bana oynadığı bir oyun mu?" Küçük bir an için durmak, derin bir nefes almak, hatta bazen bir bardak su içmek bile o anki yoğunluğu dağıtabilir. Ve unutmayın, başkaları ne söylerse söylesin, o cümlelerin sizin üzerinizdeki anlamı çoğu zaman karşınızdaki kişinin niyetiyle değil, sizin kendi içsel hikayenizle, geçmiş deneyimlerinizle ilgili olabilir.

Biraz durup, bu düşünce ve duygu döngülerini gözlemleyebildiğinizde, emin olun kendinize dair çok daha fazla şey keşfedeceksiniz. Zihniniz her ne kadar sizi olası tehlikelerden korumaya çalışsa da, zamanla bazı düşüncelere mesafe koymayı ve onların sizi ele geçirmesine izin vermemeyi öğrenebilirsiniz. Bu sürecin kolay olmadığını biliyorum. Kendinize karşı sabırlı ve nazik olmak, bu yolculuğun en önemli anahtarları olacaktır. Unutmayın, her adım küçük de olsa değerlidir. 🌱

Sorunuz sizin için bir cevap olabildiyse, puanlayabilir ve görüşünüzü bizimle paylaşabilirsiniz. Bizlere sorularını yöneltmek isteyen başka arkadaşlarınız varsa onların da yararlanmasını sağlayabilirsiniz.

Sağlıklı günler dilerim.

Sevgiyle kalın.

Psikolog

Ayşe Tuba Aksakallı...