Annem okb diye düşünüyorum ne yapmalıyım

Merhaba sevgili danışan,

Anlattıkların oldukça zorlayıcı bir süreci işaret ediyor. Bir yandan annenin ruhsal olarak ciddi bir sıkıntı yaşadığını gözlemliyorsun, diğer yandan hem kardeşin hem de kendi hayatın bu durumdan etkileniyor. Üstelik annenin tedaviyi reddetmesi ve çevresine suçlamalar yöneltmesi, süreci hem duygusal hem de pratik anlamda daha karmaşık hale getiriyor. .

Buradaki en kritik sorunlardan biri annenin tedaviyi reddetmesi. Bu durum, psikiyatri alanında sıkça görülür. Çünkü kişi çoğu zaman yaşadığı belirtileri “hastalık” olarak değil, “gerçek” olarak algılar. Örneğin annen büyü yapıldığına inanıyorsa, bu onun için gerçekten yaşanan bir olay gibidir. Yani “bana bir şey yapıldı” inancı, zihninde tam bir gerçeklik hissi taşır. Bu nedenle de “senin tedavi olman lazım” demek ona, “senin yaşadıkların doğru değil” demek gibi gelir. Bu da savunmayı artırır ve inkârı güçlendirir.

Böyle durumlarda en etkili yaklaşım, empatiyi koruyarak dolaylı biçimde destek önermek olur. Örneğin “Anne, senin bu kadar üzülmen bizi de çok üzüyor. Belki senin yaşadığın bu sıkıntıyı biraz hafifletebilecek bir doktor var, birlikte konuşsak nasıl olur?” gibi bir ifade, doğrudan etiketlemeden duygusuna odaklanır. Ama eğer annenin durumu ilerlediyse, çevresine zarar verme ya da kendine zarar verme riski varsa, o zaman artık gönüllülük ilkesinden bağımsız olarak zorunlu müdahale gündeme gelebilir. Bu durumda, bulunduğunuz şehirdeki devlet hastanesinin psikiyatri servisine ya da Acil Servis’e başvurarak annenin durumu hakkında bilgi verebilir ve ne yapılabileceğini sorabilirsin.

7. sınıfa giden bir çocuk, bu tür duygusal ve davranışsal karmaşaları anlamakta zorlanır. Her ne kadar “olgun bir çocuk” desen de, annenin ağlamaları, suçlamaları, bağırmaları gibi davranışlar çocukta korku, suçluluk ve kaygı yaratır. “Annem şu anda çok üzgün ve yardım alması gerekiyor. Onun yaşadıkları senin suçun değil. Biz babanla onun için elimizden geleni yapıyoruz, ama senin görevin sadece kendi hayatına devam etmek” gibi bir açıklama, çocuğa hem güven verir hem de duygusal yükü azaltır.

Kendin için de bir sınır koyman çok kıymetli. “Kendi hayatıma mı bakayım bilmiyorum” demen, aslında tükenmişlik hissinin bir göstergesi. Bir süre sonra insan sürekli kriz ortamında yaşamaya başladığında, kendi duygusal kaynakları tükenir. Sen annenin yanında olmaya çalışırken, kendi ruh sağlığını ihmal etmemelisin. Ayrı eve çıkma düşüncen suçluluk yaratabilir ama aslında bu bir “vazgeçiş” değil, bir kendini koruma adımıdır. Bazen aile üyelerinden biri ciddi bir ruhsal kriz yaşarken, diğer üyelerin sağlıklı kalabilmesi için fiziksel mesafe koyması gerekir. Bu hem senin tükenmeni engeller hem de annenle kuracağın iletişimi daha dengeli hale getirir.

Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğin farklı bir soru veya aklına takılanları sorabilirsin.

Sevgiler,

Psikolog Betül Canbel