Birinin öldüğünü kabullenememek nasıl geçer?

Merhabalar. Öncelikle ölüm ile gelen kayıplar, yoğun bir stres kaynağı olmaktadır. Bu olayın ardından kimi zaman çaresizlik ve üzüntü gibi pek çok farklı duygu yaşarken kimi zaman da neler hissetmemiz gerektiğini bilemediğimiz bir halde olabiliriz. İlk olarak sizi yas süreci ile ilgili bilgilendirmek isterim. Farklı kuramlar da olmasına karşın, genel anlamda yas süreci 5 evreden oluşmaktadır. Bu evreler sırası ile inkar, öfke, pazarlık, depresyon ve kabul evreleridir. Yas sürecinde odaklanmanız gereken bir diğer önemli nokta ise yasın getirdiği duygu ve düşünceleri ötelememeye ve ertelememeye çalışmaktır. Çalışmaktır dememin sebebi, ölümün ve yasın her zaman anlatıldığı kadar kolay bir süreç olmayışıdır.

Evreleri kısaca tanımlayacak olursak;

İnkar Evresi: Yasın ilk aşamasıdır. Şok olma, yaşanılan durumu inkar etme söz konusudur. Olayla ilgili gerçekler ile yüzleşmekten olabildiğince kaçınarak inkar edebilirsiniz.

1-) Öfke Evresi. Kontrol edemediğiniz duygular için başkalarını suçlayabilir, herhangi bir olaya veya kişiye öfke duyabilirsiniz. Yine bu hissedilen öfke duygusu, yukarıda da bahsedildiği gibi olağan ve normal bir duygudur. Yaşanılan kaybın neden sizin başınıza geldiğini düşünebilirsiniz. Bu evreyi atlatabilmek ise zaman alabilmektedir.

2-) Pazarlık Evresi: Bu evrede kendi içinizde ya da çevreniz ile kaybedilen kişinin geri gelmesine karşılık başka şeyleri vermeniz gibi çeşitli pazarlıklar yapabilirsiniz. İlk iki evreye kıyasla durgunluğun görülebildiği bir dönemdir. Yavaş yavaş kabullenmenin başladığı da görülmektedir.

3-) Depresyon: İlk üç evrenin atlatılmış olduğunu görmekteyiz. Gerçekleri görmek ve onlar ile yüzleşmek daha kolaylaşmıştır. Geçmiş ve gelecek arasında anılar ve düşüncelerin akışını görebilmekteyiz. İsminden de anlaşılabileceği gibi bu evrede kişiye bağlı olarak bazı depresyon semptomları da görülebilmektedir. Fakat gerçeklerle yüzleşmeniz arttıkça daha esnek ve sağlıklı bir ruh haline doğru gitmeniz de mümkün gözükmektedir.

4-) Kabullenme Evresi: Bu noktada diğer evrelere oranla daha fazla dışa dönmenin başladığı da görülmektedir. Kayba karşı mevcut duygularınız, kabullenerek şekil değiştirir, önünüze daha fazla odaklanabilir, geleceğinize daha sağlıklı bir şekilde yaklaşabilirsiniz.

5-) Yas süreci genel anlamda 6 ay 1 yıl arasında değişkenlik gösterebilir. Fakat bu sürenin yıllar içerisinde aktif kalması ve günlük yaşamınızda aksamalara, işlevsizliğe sebep olması, terapi almayı düşünmenizi beraberinde getirebilir. Yas ile çalıştığımızda evrelerden birinde takılı kalma görebilmekteyiz. Bu da özel olarak detaylı bir şekilde bireysel terapinin konusudur. Fakat bu bahsettiğim günlük yaşamınızda aksama durumunu yaşamıyor iseniz duygularınızı regüle ederek devam edebilirsiniz.

Bu süreç için, size yardımcı olacak hususlardan biri de olabildiğince duygularınızı yaşamaya, anlamaya çalışmanız olacaktır.