Çocuğum benden hiç ayrilmiyor, ne yapmalıyım?

Merhabalar Sevgili Ebeveyn,

Oğlunuzun gelişimine yönelik gösterdiğiniz hassasiyet ve içinde bulunduğunuz durumu sağlıklı yönetmek adına attığınız adım takdire şayan. Oğlunuzun içinde bulunduğu gelişimsel döneme ve kendi hayatınıza alan açma sürecinde neler yapabilirsiniz birlikte bakalım.

Çocuğunuzun sizden ayrılmakta zorlanması, onunla kurduğunuz güvenli bağın bir işaretidir. Bu bağ sayesinde kendini güvende hissediyor, bu yüzden sizden uzaklaştığında dünyayı hâlâ tam olarak anlamlandıramadığı için kaygılanıyor ve sizi geri çağırıyor. Güvenli bağlanan bebekler, bakım verenlerinden ayrıldıklarında üzülür ama tekrar bir araya geldiklerinde kısa sürede rahatlarlar. Bu, bakım verene olan güvenin göstergesidir. Bu durum hayata hazırlanmanın ilk evresidir aslında. Çocuk bir yandan dünyayı keşfederken diğer yandan dönüp dolaşıp geleceği güvenli limanının olduğunu bilmek ister. Bu noktada erken çocukluk döneminde ebeveynlerin tutumları önemli bir belirleyicidir. "Çocuğumla aramızdaki bağı zedelemeden kendime nasıl alan açabilirim?" sorunuzla da bunu sağlamak istediğinizi belirtiyorsunuz. Bu süreç sağlıklı yönetilmezse ayrılık kaygısı oluşabilir. Ayrılık kaygısı, özellikle 2–3 yaş arasında çok yaygın bir şekilde görülen gelişimsel sorundur. Bu yaşta çocuklar, anneleri gözden kaybolduğunda tamamen gittiğini düşünebilirler. Oysa zamanla ve tekrarlanan güvenli ayrılık deneyimleriyle, ‘Annem gidiyor ama geri geliyor’ bilgisini öğrenirler.

Peki bu süreci sağlıklı bir şekilde nasıl yönetebilirsiniz?

İlk olarak evde küçük ayrılık adımları atmakla başlayabilirsiniz. Evdeyken başka bir odaya geçip kısa süreli ayrılıklar planlayabilir, "Anne banyoya gidiyor, birazdan dönecek" gibi net ifadelerle destekleyici ifadelerde bulunabilirsiniz. Ağladığında hemen dönmek yerine, sesli olarak "Beni duydun mu? Buradayım" şeklinde uzaktan güvence vermeyi deneyebilirsiniz. Mesela ilk başta 2 dakika, sonra 3, sonra 5 dakika gibi... Dönüşünüzde mutlaka onu kucağınıza alıp “Geri döndüm, seni çok özledim” gibi güven verici, sıcak cümlelerle karşılaşmasını sağlayabilirsiniz. Çocuklara, ayrılıkların geçici olduğunu yeniden yeniden göstermek, içlerindeki o korkunun yavaşça erimesine yardımcı olabiliyor.

İkinci olarak vedalaşma ritüelleri oluşturmayı deneyebilirsiniz. Ayrılmadan önce sevdiği bir şarkıyı birlikte söyleyebilir, özel bir el sallama hareketi yapabilir ya da “Ben seni seviyorum, şimdi kendi zamanımda biraz dinleneceğim.” gibi ifadeler kullanabilirsiniz.

Üçüncü olarak üzüldüğü anlarda duygularına eşlik etmenizi rica edeceğim. Örneğin ağladığı zamanlarda "Şu an üzgünsün, beni istiyorsun. Beni özlemen çok normal" gibi duygusunu yansıtan cümlelerle empatik ama sınır koyan bir duruş sergilenmeniz etkili bir yaklaşım olacaktır.

Çocuğunuzdan ayrılınca çocuğunuzun gösterdiği tepkinin boyutunu anlıyorum ancak 20 dakika da olsa kendinize rutin olarak zaman ayırmanız süreci çok daha sağlıklı geçirmenizi sağlayacaktır. Bunu çocuğunuza "anne zamanı" diye tanımlayabilir. Bu süreyi kahve, kitap veya sessizlik ile değerlendirebilirsiniz.

Aklınıza şu da takılmış olabilir: “Acaba bunları yaptıkça aramızdaki bağ zarar görür mü?” Bu noktada bağlanma zarar görmez; tam tersine, siz kendi sınırlarınızı ve ihtiyaçlarınızı gözettiğinizde, ona daha güvenli ve dengeli bir ebeveynlik sunabilirsiniz. Kendi ihtiyaçlarınızı önemsediğinizi oğlunuz da içten içe hissedecek. Biraz yıpranmış, tükenmiş bir anne yerine, nefes alabilen, kendisine özen gösteren bir anneyle olmak, onun için çok daha güvenli bir alan yaratır.

Bu süreçte zorlandığınız yerlerde çocuk psikoloğundan destek almanız da süreci daha sağlıklı atlatmanızı sağlayacaktır. Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum. Değerlendirilmesini istediklerinizi yeni bir soru ile sorabilirsiniz.

Psikolog Fatma Gizem Bitgen