Düşünmekten kurtulamıyorum

Merhaba sevgili danışanım. Satırlardaki duygu derinliğini seninle beraber sezinliyor ve deneyimliyorum, bu yolculukta yalnız değilsin demek isterim. Gelecekte senin kontrolünde olmayacak bir durumun gerçekleşme ihtimalini düşünerek korktuğunu, bu durumu senin tabirinle kafanda kurma seviyesine getirdiğini ve günlük hayatının bundan etkilendiğini anlıyorum. Böyle bir kaygı ve endişeyle iç içe yaşamak ve sürekli kafada istemsiz senaryoların dönüyor olması senin için zorlayıcı olmalı.

Değerli danışanım hayatımızda bizim kontrolümüzde olan ve olmayan şeyler vardır ve gerçekten de çok etkileniriz bunlardan. Bizim kontrolümüzde olan şeyleri en azından kontrolünü sağlayarak bir şekilde elimizde tutmaya çalışırız, bunun için uğraşır bayağı bir efor sarf ederiz hatta. Sonucu da bazen iyi olur bazen pek de istediğimiz gibi olmaz. Bazen de doğrudan bizi ilgilendirmeyen, bizim çok da söz hakkına sahip olmadığımız ama sonucu da bir hayli derinden etkileyen durumlarla karşılaşırız ve deriz ki "keşke benim kontrolümde olsaydı, en azından düzeltebilirdim." bu noktada hayıflanmak ne yazık ki kontrol gücünün iyice elden uzaklaşmasına sebebiyet verebilir. Bu noktada kontrol edebileceğimiz sadece bir şey vardır: Kontrolsüzce gelen düşünceleri kontrollü gelmesini sağlamak. Hadi seninle bir egzersiz yapalım. Gözünü kapatabilir ve yazdığım komutları sırasıyla uygulayabilirsin. Öncelikle senden beyaz ayıyı düşünmemeni istiyorum. Ne olursa olsun aklına beyaz ayı gelmemeli. Öncelikle bugün nasılsın, neler yaptın, neler hissettin bunları aklına beyaz ayıyı getirmeden düşün bakalım :) cevaplarını bir gözden geçirip asla beyaz ayı düşünme. Evet fark etmiş olmalısın sen de sanıyorum. Beynin "onu düşünmeyeceğim, bunu yapmayacağım." dedikten sonra tam olarak da onu yapıyor olarak buluyor kendini. . Bu durumu hepimiz zaman zaman yaşıyoruz çünkü insan psikolojisi böyle işliyor. Yani sevgili danışanım, sen kaygılandığında endişe ettiğin o senaryoyu düşünmemeye çalıştıkça daha fazla düşünüyor oluyor ve bir noktada o düşünceleri zihnine çağırıyorsun. Bu aynı diyet yapmaya benzetilebilir. Pazartesi diyetlere başlanır iki gün belki istikrarlı gider ama üçüncü gün olduğunda asla çikolata yemeyeceğim dedikten sonra elinizde bir çikolatayla görürüz kendimizi. Peki mesela diyetisyenler danışanlarına ne der bu durumda? Benim daha önce diyetisyen deneyimim olmuştu ve bana yemek kısıtlaması yapmıyordu, istediğimde istediğimi yiyebiliyordum böyle olunca tabii ki en azından aklımda kalmıyordu yemekler. Aslında düşüncelerde de bu durum geçerli gibi duruyor değil mi? Belki düşüncelerinize vakit ayırarak, üstünde durarak bir es molası vermelerini sağlayarak onların anlamlarını keşfedebiliriz.

Mesela bu durumda ne yapabiliriz? Bu düşünceler zihnine çat kapı misafirliğe geldiğinde "bu düşünce bana ne anlatmak istiyor , bunun anlamı ne olabilir?" sorularının cevaplarını kaydedebilir, kendine göre anlam çıkartabilirsin. Zihin kendini korumak için birçok kötü senaryo üretebilir fakat şurada önemli olan şey şudur ki zihin neyden bu kadar korkup bizi korumaya çalışıyor. Bence bu soruya verilebilecek yanıt çok anlamlı çünkü beynin bu duruma karşı bir savaş açtıysa düşmanı iyice tanımak gerekli. Nereden geldiğini, nelerden beslendiğini anlamaya çalışmak gerekir.

Bu noktada sana diyebileceğim bir diğer şey düşünce saatleri oluşturmak. Örnek veriyorum ben kahvaltı yaptıktan sonra saat 12.00 ve 12.30 arası düşüneceğim, bu düşüncelere sadece bugün bu kadar vaktimi ayıracağım. Bu noktada seni büyük bir irade savaşı bekliyor olabilir farkındayım fakat sistem ceza karşısında geri adım atabilir. Kendine bu saatler dışında düşünüyor olarak yakalarsan ve türlü çabalara rağmen zihnini kurtaramazsan hiç yapmak istemeyeceğin şeyleri ceza şeklinde kendini sunabilirsin.( örnek olarak sevmediğin kulübün bir eşyasını alarak maddi yardımda bulunmak gibi.) özellikle son anlattığım süre. bir uzmanla daha sağlıklı yürütülebilir.

Zihnine istemediğin düşünceler geldiğinde işe yarayan diğer yöntemlerden biri ise dikkat dağıtma tekniğidir. Bu biraz uzun bir teknik sevgili danışanım, dilersen linkini iletebilirim, direkt senin okuman daha sağlıklı olabilir.

Bir diğer söyleyebileceğim şey ise belirsizlik. Dedin ya bu olayın olmayacağının garantisini verseler keşke ama mümkün değil diye, aslında bu noktada hayatında bir şeyleri belirlenmesini istiyor ve akıntının ne yöne gideceğini bilmek istiyorsun. Bu isteğin çok anlaşılabilir fakat hayatta birçok şey son ana kadar siyah mı beyaz mı bunu anlayabilmek çok da kolay değil. Şöyle bir düşünmeni istiyorum, şu an itibariyle hayatında nelerin kesin bir şekilde cevabını biliyorsun, biraz burada kalalım mı. Ben belirsizliğe tahammülsüzlüğü alerjiye benzetiyorum. Polen alerjisi olan birini hayal edin özellikle bahar ayları polenlere karşı çok duyarlıdır ve vücutları bir reaksiyon gösterir. Belirsizlikte de böyle bir durum söz konusu. Kişiler olası ihtimallere karşı aşırı tepki gösterir, düşünür hastalanır ve en sonunda yorgun düşer. Bu noktada belirsizliğe tahammülü çalışmak, buraları güçlendirmek çok kıymetli. Buralarda genellikle davranışsal ilerlemeyi tercih ediyoruz seanslarda. Korkunun üzerine gitmek gibi düşünebilirsin.

Farz et ki dediğin şey gerçekleşti, belirsizlik olumsuzlukla sonuçlandı o zaman hayatında neler değişirdi? Olmasını istemediğin o şey ne? Biraz da buraları sorgulayarak en kötü senaryo üzerinden giderek beni ne bekliyor ve ben ne yapabilirimi konuşmak faydalı olabilir.

Sevgili danışanım bizimle paylaşımların çok kıymetli, umarım faydalı olmuştur. Dilersen profesyonel destek almayı deneyebilirsin bu sürecin ağırlığını hem tek başına üstlenmemiş olur hem de bu yolda eşlik edebileceğin biri faydalı olabilir. Dilediğin zaman yazabilirsin.

İyi günler dilerim.

Psikolog Serra MENEVŞE