Ergen birisine nasıl davranılmalı

Merhabalar Sevgili Danışan,

Kardeşiniz önemli bir dönemden geçerken yaşadığı süreçlere yönelik farkındalığınızın yüksek olması ve bu dönemi daha sağlıklı bir şekilde yönetmeniz adına kendinizi burada dürüstlükle ifade etmeniz takdire şayan. Ailecek yaşadığınız bu durumun sizi nasıl yorabileceğini anlıyor, duygularınızı paylaşıyorum. Paylaştığınız ifadeler üzerinden neler yapabilirsiniz birlikte bakalım.

Ergenlikte, özellikle sınav baskısı gibi dışsal stres faktörlerle birlikte bağımsızlık ihtiyacı, duygusal kopukluk ve çatışmalar artabilir. Kardeşinizin YKS sınavı döneminde olduğunu ancak ders çalışmadığını, sürekli dışarıda arkadaşlarıyla olduğunu, telefonlarınızı açmadığını ve artık sanki arkadaşlarının onun ailesi olduğunu belirtmişsiniz. Tüm bu ifade ettikleriniz ergenlik dönemindeki gençlerde sıkça görülen durumlar bu sebeple yalnız olmadığınızı eklemek isterim. Kardeşinizin sürekli arkadaşlarıyla olarak, sizi dinlemeyerek hayatının kimlik arayışında olduğu bu döneminde size bağımsızlığını kanıtlamaya çalıştığını bilmenizi isterim. Bu dönemde otoriteye karşı gelmesi bende varım bende bir bireyim demesinin bir şeklidir aslında. Bir yandan da YKS gibi hayatının geri kalanını belirleyecek bir sınavın yükü eklendiğinde yorgunluk ve sinirlilik halinin daha yoğun şekilde ortaya çıkması oldukça olasıdır.

Bu noktada kaçınma ve sizle konuşmaması gibi davranışları, stresli durumlarla (YKS gibi) baş edememesinin bir işareti olabilir. İletişimden uzaklaşma, aile içinde anlaşılmadığını düşünmesinden kaynaklanıyor olabilir. Telefonları açmama, eve geç gelme ise yine bağımsızlığını kanıtlama yolunda sınırları test etme ve bağımsızlık isteğinin dışavurumu olabilir. Bu süreçte ailesi olarak davranışların bir süre sonra geçeceğini bilmeniz ve sabırlı davranmanız sürecin hem sizin hem de kardeşiniz açısından daha sağlıklı geçmesine yardımcı olacaktır.

Peki siz ablası olarak neler yapabilirsiniz?

Kardeşinizle iletişim kurarken onu yargılayıcı bir tonda değil de merak ettiğinizi belirten, anlamak istediğinizi içeren bir yaklaşım göstermeniz kardeşinizin savunmacı bir yaklaşım olmadan sizle iletişim kurmasına yardımcı olabilir. Örneğin telefonunuzu açmadığında "Neden açmadın?" gibi bir yaklaşım yerine “Seni merak ettim son zamanlarda kendini nasıl hissediyorsun?” gibi bir yaklaşım daha etkili olabilir.

Yine telefon örneğinden gidecek olursak konuşmanız boyunca destekleyici, müdahale etmeyen “Yanındayım, konuşmak istersen buradayım.” gibi bir mesajı içeren yaklaşımınız kardeşinizin size olan yaklaşımını olumlu anlamda besleyecektir.

Kardeşinizle daha yakın bir bağ kurmak isteyen bir abla olarak duygularınızı açıkça paylaşmanız da abla kardeş olarak yakınlaşmanızı sağlayabilir. Örneğin “Seni düşündüğüm için bazen endişeleniyorum. Birlikte bir şey yapmayı özlüyorum.” Bu noktada çocukluk anılarınızı anlatmanız da etkili olabilir.

Son olarak bu sürece anne babanızı da dahil etmeniz, onların da kardeşinizin geçirdiği döneme dair bilinçli yaklaşımı sürecin sağlıklı geçmesi adına fayda sağlayacaktır.

Aileniz veya siz kardeşinizin içinde bulunduğu durumu daha iyi anlamak adına okumak isterseniz kitap önerilerim de olacak;

Ergen Beyni - Dr. Frances E. Jensen

Ergen Beyin Rehberi (Daniel J. Siegel)

Gençleri Anlamak – Haluk Yavuzer Ergenlik Döneminde Farkındalık-Eline Snel

Çocuğunuzla Birlikte Büyümek - Naomi Aldort

Ergenlik Hakkında Her Şey - Richard M. Lerner

Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum. Değerlendirilmesini istediklerinizi yeni bir soru ile sorabilirsiniz.

Psikolog Fatma Gizem Bitgen