Eski sevgilim gizli narsist mi

Merhaba Sevgili Danışan,

Öncelikle yaşadığınız bu ani ve karmaşık süreç karşısında hissettiğiniz duyguların son derece doğal ve anlaşılır olduğunu söylemek isterim. Bir ilişkide, özellikle de umut vadeden bir başlangıçtan sonra böyle hızlı ve duygusal olarak çalkantılı bir sona tanıklık etmek, kişinin özgüvenini, değersizlik inançlarını ve geçmişe yönelik sorgulamalarını tetikleyebilir. Siz de şu anda tam olarak bu boşlukta sıkışıp kalmış gibisiniz.

İlişkinizin başlangıcında sevgilinizin yoğun ilgisi, çiçekler, iltifatlar, özel olduğunuzu hissettiren sözleri aslında çok tanıdık bir örüntünün parçası olabilir. Duygusal olarak yoğun, hatta bazen abartılı başlayan ilişkiler, bazı kişiler için "ideal partner" imajı yaratma süreciyle karışır. Bu hızlı yakınlaşma evresinde “iyi ki varsın”, “senin gibi birini bekledim” gibi cümleler sıklıkla duygusal yatırım yapmanızı kolaylaştırmak için kullanılır. Bu noktada birey karşısındakini tanımaya değil, duygusal olarak bağ kurmaya çalışır. Ancak sizin de fark ettiğiniz gibi bir süre sonra bu yoğunluk yerini soğukluğa ve mesafeye bırakmış. Sevgilinizin “ben insanlara değer veremiyorum”, “sıkıntıya gelemiyorum” gibi cümleleri aslında hem bir sorumluluktan kaçış hem de ilişkinin duygusal derinliğini taşımakta zorlandığının itirafı olabilir. Bu noktada siz, onun duygusal olarak geri çekilişini kabullenmeye çalışırken, bir yandan da ilişkinin neden bu hale geldiğini çözmeye çalışmışsınız. Bu tür kişiler sıklıkla bağ kurma yetisinden yoksun, kaçınmacı bağlanma eğiliminde, empati kurmakta zorlanan, fakat ilgi ve onay ihtiyacını da karşı tarafa yüklü bir şekilde taşıyan bireyler olabilir. Dolayısıyla bu sorunun sizden kaynaklanmadığını bilmek çok önemli.

Bu süreçte en acı veren detay ise, ilişkinin sizin için hala duygusal bir süreci devam ettirirken onun çok kısa süre içerisinde başka birine yönelmiş ve hatta nişan yapacak kadar ilerlemiş olması. Bu durum, birçok kişinin zihninde “ben yetersizdim”, “benden daha iyisini hemen buldu”, “demek ki hiç sevmemiş” gibi düşünceleri tetikler. Oysa ki bu tarz hızlı geçişler çoğu zaman bir yas sürecini ertelemek, yeni bir ilişkinin heyecanıyla eski ilişkinin duygusal izlerini bastırmak amacıyla yapılır. Özellikle de “narsistik eğilimler” taşıyan bireylerde, duygusal bağ kurma yerine görünür ilişkilerde değer görme, kendi imajını koruma, sürekli beğenilme arzusu ön planda olabilir. Bu kişiler, bir ilişkiyi bitirirken karşı tarafın nasıl hissedeceğini çok az düşünür ya da hiç düşünmez. Önemli olan, kendi egosunun zedelenmemesi, yalnız kalmamak ve bir boşluğu hemen doldurabilmektir.

Bu noktada “Eski sevgilim gizli narsist mi?” sorunuzun cevabını daha dikkatli ele alalım. Gizli narsisizm, klasik narsisizmden farklı olarak kendini alçakgönüllü, kırılgan ya da pasif şekilde gösterir. Ancak içsel olarak yoğun bir değersizlik korkusu, sürekli onay arayışı, empati kurmakta zorluk, eleştirildiğinde aşırı alınganlık gibi belirtiler gösterebilir. İlişkide çok verici gibi görünse de bu vericilik çoğu zaman bir karşılık beklentisiyle ilgilidir. İlişkiyi domine etme, duygusal geri çekilme, ilgi azalınca suçluluk yaratma gibi dinamikler eşlik eder. Sizin ilişkinizde yaşadığınız “başlangıçta yoğun ilgi - sonra ani soğuma - açıklama yapmadan gitme - hızla başka bir ilişkiye geçme” örüntüsü, bu davranış kalıbına uyabilir. Ancak kesin bir psikolojik tanı koymak, yalnızca bu verilere dayanarak doğru olmaz. Burada önemli olan, sizin bu kişiye maruz kaldığınızda ne hissettiğinizdir.

Şu anda yaşadığınız bu karmaşık duygular (üzüntü, terk edilmişlik, değersizlik, şaşkınlık, öfke, kafa karışıklığı) oldukça doğal ve geçici bir yas sürecinin parçası olabilir.

Onun “ani nişan” hamlesini kişisel almayın. Bu, sizin yetersizliğinizin değil, onun duygusal olarak eksik regülasyonunun göstergesidir. İlişkinin hakkını vermeden başka birine yönelmek, başkasıyla mutlu olmak anlamına gelmez. Sadece duygularla değil, dürtülerle hareket ettiğinin göstergesidir.

Bu ilişkinin sizin üzerinizdeki etkilerini fark edin. Sizi nasıl hissettirdi? Özgüveninizde, özdeğer algınızda, sınır koyma becerilerinizde ne gibi etkiler bıraktı? Bu sorulara yanıt vermek, kendinizi yeniden yapılandırmak adına önemli bir adımdır.

Kendinize dönün. Şu anda onun ne yaptığını değil, sizin neye ihtiyacınız olduğunu fark edin. Bir süre sosyal medyada onunla ilgili hiçbir şeyi görmemeye çalışın. Bu, duygusal iyileşmenizi hızlandıracaktır.

“Bir daha asla sevilemem” düşüncesi geçici bir travmatik inançtır. Şu anda içsel olarak kırgın ve yorgun olduğunuz için bu düşünceyi gerçek gibi hissediyorsunuz. Ancak ileride biriyle güvene, saygıya, huzura dayalı bir bağ kurduğunuzda bu inancın ne kadar yanıltıcı olduğunu göreceksiniz.

Özellikle değersizlik duyguları derinleşiyorsa, geçmişte de benzer örüntüler tekrar ettiyse, bir psikologla çalışmanız süreci çok daha sağlıklı geçirmenize yardımcı olur.

Son olarak kendinize şu soruyu sorabilirsiniz: “Ben ne tür bir sevgiyi hak ediyorum?” Bu sorunun cevabını yüreğinizde netleştirdikçe, ileride karşınıza çıkacak ilişkilerde bu hak ettiğiniz sevgiyi seçme ve diğerlerinden uzak durma beceriniz gelişecektir.

İzin verirseniz bir soruyla bitireyim: Bu ilişkide kendinizi en çok kaybettiğin an neydi ve o an neye ihtiyaç duyuyordunuz?

Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğiniz farklı bir soru veya aklınıza takılanları yeni bir soru oluşturarak bizlere iletebilirsiniz.

Sevgiler,

Psikolog Betül Canbel