Hayattaki amacımı nasıl geri kazanabilirim

Merhaba Sevgili Danışan,

Yaşadığın süreci paylaştığın için teşekkür ederim. Anlattıklarından, zaman zaman gerçeklik algını yitirdiğini düşündüğünü, varoluşsal sorgulamalar içine girdiğini, “neden varım, bu neden var” gibi soruların zihnini sardığını ve bu sorgulamaların sende kaygı, daralma ve korku duygularını tetiklediğini görüyorum. Bununla birlikte, hayatında hedeflerin veya başarıların bile anlamını kaybetmiş gibi hissettiğini söylüyorsun. Bu durumun seni şüpheci, huzursuz ve bazen paranoyak hissettirmesi de aslında zihninin aşırı yük altında kalmasından kaynaklanıyor olabilir.

Bu tür yoğun sorgulamalar insanın doğasında vardır; özellikle varoluş, yaşamın anlamı, kendi benliği üzerine düşünmek çoğu insanın farklı dönemlerde deneyimlediği şeylerdir. Fakat senin bahsettiğin gibi bu sorgulamalar kaygıyı ve gündelik yaşamında huzursuzluğu artırıyorsa, bu noktada baş etme yollarını geliştirmek önem kazanır.

Birincisi, bu düşünceler “varoluşsal kaygı” dediğimiz durumla ilişkili olabilir. Yani insanın kendi varlığını, hayatın anlamını sorgulaması aslında sağlıklı bir gelişim sürecidir ama fazlası olduğunda yaşamı zorlaştırır. Senin “zengin de olsam başarmasam da fark etmiyor” demen aslında yaşamın anlamını dışsal başarılarda bulmak yerine, daha içsel bir yerde araman gerektiğini işaret ediyor olabilir. Burada kendine şu soruyu sorabilirsin: “Benim için gerçekten değerli olan şey nedir? Bana yaşama sevinci veren şeyler neler?” Küçük de olsa somut cevaplar bulmak seni yeniden hayata bağlayabilir.

İkincisi, düşüncelerin geldikçe onları susturmaya çalışmak yerine kabul edip, “bu da bir düşünce” diyerek zihninden geçmesine izin vermek seni rahatlatabilir. Zihnini sürekli kontrol altında tutmaya çalışmak genellikle kaygıyı artırır. Farkındalık (mindfulness) egzersizleri bu noktada çok etkilidir. Nefesine odaklanmak, bulunduğun anı beş duyunla fark etmeye çalışmak seni anda tutar ve düşüncelerin ağırlığını hafifletir.

Üçüncüsü, kaygıyla birlikte gelen bedensel belirtiler – daralma, kalp çarpıntısı, korku – aslında bedeninin “tehlike var” sinyali vermesinden kaynaklanır. Oysa senin anlattıkların gerçek bir tehlike değil, zihinsel bir sorgulamanın sonucu. Böyle anlarda yere sağlam basmak, derin nefes almak, soğuk suyla yüzünü yıkamak gibi küçük regülasyon teknikleriyle bedenine güven verebilirsin.

Dördüncüsü, hayatındaki anlamı geri kazanmak için kendine küçük hedefler koyabilirsin. Büyük resmi şu an görmek zor olabilir ama günlük hayatında ufak adımlar -örneğin düzenli egzersiz yapmak, yeni bir şey öğrenmek, yaratıcı bir hobiye başlamak - sana yeniden kontrol duygusu kazandırır. Bu da zamanla “hayatımın amacı var” hissini destekler.

Beşincisi, sosyal destek çok kıymetlidir. Bu sorgulamaları kendi başına yaşamaktansa güvendiğin insanlarla paylaşmak, hatta profesyonel destek almak (psikolog+psikiyatrist) sana nefes aldırır. Çünkü çoğu zaman zihnimizdeki düşünceler bizi olduğundan daha çok korkutur, paylaştığında ise onların yönetilebilir olduğunu görürsün.

Sevgili danışan, bu tür varoluşsal sorgulamalar tamamen senin “yanlış” olduğunu göstermez. Bu, insanın derinlikli düşünme kapasitesinin doğal bir sonucudur. Ama bu sorgulamalar kaygıya, paranoyaya ve yaşam sevincinin azalmasına yol açıyorsa, onları yönetmeyi öğrenmen gerekir. Senin soruna dönersek: “Bu süreç ne zaman biter?” Aslında ne zaman kendi düşüncelerine mesafe koymayı, kendine küçük de olsa anlam veren şeyler bulmayı öğrenirsen, işte o zaman bu döngünün ağırlığı azalır. Bitmekten çok, dönüştürmek diyebiliriz.

Şimdi sana sormak istiyorum: Bu sorgulamalar en çok hangi anlarda yoğunlaşıyor? Yalnız kaldığında mı, uyumadan önce mi, yoksa gün içinde bir tetikleyiciyle mi?

Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğin farklı bir soru veya aklına takılanları sorabilirsin.

Sevgiler,

Psikolog Betül Canbel