İnsan büyüdükçe neden babasına daha da düşkün olur?

Sevgili Danışanım,

Çocuklukta anne-baba figürleri, sadece bakım verenler değil, aynı zamanda güvenliğin, sevginin ve kabulün sembolleridir. Yaş ilerledikçe birey hem kendi duygularını hem de ebeveynlerinin birey oluşunu daha fazla fark etmeye başlar. Bu farkındalık, bazı kişilerde ebeveyne karşı daha yoğun bir duygusal bağ kurmaya neden olabilir. Özellikle baba gibi genellikle duygularını daha az gösteren bir figür söz konusuysa, çocuk büyüdükçe onun onayını, ilgisini ve yakınlığını daha çok arzulayabilir. Bu arzular kıskançlık gibi görünen ama aslında “bana da yer ayır, beni de gör” diyen içsel bir ihtiyacın ifadesi olabilir.

Babanın başka kadınlarla - hatta sadece arkadaşlarıyla bile - konuşmasını istememek kıskançlık gibi görünse de, altında çoğunlukla bağın tehdit altında olduğu hissi yatar. Çocuk, anne-babasıyla olan özel alanını korumak ister. Bu davranış bazen bilinç dışı şekilde “beni bırakma”, “beni unutma” mesajlarını taşır. Özellikle erken yaşta ihmal ya da yeterince birlikte vakit geçirememe gibi deneyimler olduysa, kişi sevdiklerini başkalarıyla paylaşmakta zorlanabilir. Bu durumda asıl mesele babanın ne yaptığı değil, onun sizin gözünüzde ne kadar değerli ve "gerekli" olduğu ile ilgilidir.

Babanızın size kızması karşısında çabuk üzülmeniz ya da alınmanız, duyarlılığınızın bir göstergesi olduğu gibi, aynı zamanda bu ilişkideki kırılgan bir dengeden de söz edebilir. Belki de babanızın gözünde değerli olma ihtiyacı, küçüklükten beri taşıdığınız bir istek. Böyle durumlarda, onun duygusal onayına aşırı hassas olmak oldukça doğaldır. Özellikle otorite figürüyle (çoğunlukla baba) kurulan ilişki gergin, değişken ya da mesafeli olduysa, sevgi ile korku birlikte yer alabilir. Yani bir yandan çok seversiniz, bir yandan da ondan gelen olumsuz bir tepki sizi derinden etkiler.

Annenizin küçükken çalışıyor olması ve bunun sizde “onsuz kalma” duygusu yaratmış olması, bugünkü duygu durumunuzu etkileyebilir. Şimdi büyümüş olsanız bile, geçmişte yeterince doyurulamamış bir bağlanma ihtiyacınız yeniden canlanıyor olabilir. Annenizin çalışmasını istememeniz, “bu defa birlikte zaman geçirelim”, “bu defa bırakma” mesajı taşıyor olabilir. Bu duygu, mantıkla çeliştiğinde bile geçerlidir çünkü hisler geçmişten izler taşır. Bu, annenizi kontrol etmek istemenizle ilgili değil; tam tersine onunla vakit geçirme arzusunun yoğunluğuyla ilgili.

Bir yanınız “annem çalışmak isteyebilir, bu onun hakkı” diyor; başka bir yanınız “ama istemiyorum, yine de istemiyorum” diye ısrar ediyor. Bu çelişki aslında çok insani. Akıl ile duygu bazen aynı şeyi söylemez. Akıl mantıklı olanı bilir ama duygu geçmişte yaşanmış eksiklikleri telafi etmeye çalışır. Bu durumun farkında olmanız, yani kendi kendinize “neden böyle hissediyorum acaba?” diye sormanız, duygusal farkındalık açısından oldukça kıymetli bir adımdır.

Bu duygular seni bazen yorgun, bazen suçlu, bazen de kafası karışmış hissettirebilir. Ama şunu bilmelisin ki, bu karmaşa bir bozukluk değil, bağ kuran bir insan olduğunun işaretidir. Belki bu duyguları bir uzmanla konuşmak, hem iç dünyanı daha net görmeni hem de geçmişle bugün arasındaki köprüleri fark etmeni sağlar. Annenle açık ve duygusal bir dille konuşmak, onunla bir yetişkin gibi bağ kurmanın yolunu açabilir. Aynı şekilde babanla ilgili duygular da bastırıldıkça değil, anlam verildikçe hafifler.

Sevgilerimle💕

Psikolog İrem Gülsün Zengin