İnsanları kendimden daha üstün görme anksiyete yaşıyorum

Öncelikle Merhabalar,

Söylediklerinizden, uzun süredir hem zihninizde hem de duygularınızda ciddi bir yük taşıdığınızı fark ediyorum. “İnsanları kendimden uzaklaştırıyorum” ve “mutlu olamıyorum, olmaktan korkuyorum” dediğiniz noktalar, iç dünyanızın ne kadar karmaşık ve yorgun olduğunu gösteriyor. İnsanlarla ilişki kurarken yaşadığınız iniş çıkışlar, sadece utangaçlık veya özgüven eksikliği değil; aslında kendinizi koruma, kırılma ihtimaline karşı temkinli olma ve geçmişten gelen deneyimlerle şekillenen derin bir hassasiyetle bağlantılı olduğunu anlıyorum.

Siz bir yandan yalnız kalıp kafanızı dinlemek istiyorsunuz, ama öte yandan sessizlikte kendi iç sesinizin giderek baskın hâle geldiğini hissediyorsunuz. Bu iç ses, çoğu zaman kendinizi eleştiren, eksiklerinizi ve hatalarınızı sürekli hatırlatan bir ses gibi çalışıyor. Bu da hem yalnız kalmayı zorlaştırıyor hem de sosyal ilişkilerinizde mesafe koymanıza neden oluyor. İnsanlardan uzaklaşmanız, kendinizi koruma mekanizmasıyla bağlantılı; çünkü her karşılaşma veya etkileşim, içsel dünyanızdaki çalkantıları tetikleyebiliyor.

Mutluluk korkusu, sizin için ayrı bir mesele olmuş gibi gözüküyor. Sanki mutlu olmanız, başınıza olumsuz bir şey gelecekmiş gibi bir kaygı yaratıyor. Bu, geçmiş deneyimler, aileden veya çevreden edinilen mesajlarla şekillenmiş olabilir. Örneğin, çocuklukta “çok sevinme”, “fazla öne çıkma” gibi mesajlar almak, bilinçaltında mutluluğun riskli veya yasak bir şey olduğu inancını oluşturabilir. Ancak burada önemli olan nokta şu: Mutlu olmanız tamamen doğal ve hakkınız, bunu hissetmek için bir sebep aramanıza gerek yok.

Bazı durumlarda özgüvenli, bazı durumlarda çekingen olmanız da anlaşılır bir durum. Rahat hissettiğiniz kişilerle kendinizi açabiliyor, güvenli ortamda daha cesur olabiliyorsunuz. Ama yeni ortamlarda veya eleştirel gözler söz konusu olduğunda içe kapanmanız, otomatik bir koruma tepkisi. Böyle anlarda nefesinize odaklanmak, bedeninizi hissetmek ve kendinize “Şu anda buradayım, kendim olmam yeterli” demek, hem bedeninizde hem zihninizde küçük ama önemli bir denge yaratabilir.

Kendinize olan içsel eleştiriyi azaltmak için de bazı yöntemleri uygulayabilirsiniz. Örneğin, gün içinde kendinizi küçük de olsa takdir edebileceğiniz anları fark etmek çok kıymetli. “Bugün kendim için bir şey yaptım” veya “Küçük bir başarı yaşadım” demek, düşüncelerinizin baskın akışını biraz olsun yavaşlatabilir. Ayrıca, içinizde biriktirdiğiniz, söyleyemediğiniz duyguları bir deftere yazmanız, kimseye göstermeseniz bile onları dışa vurmanın bir yolu olarak rahatlatıcı olabilir. Yazmak, düşünceleri somutlaştırır ve kafanızdaki karmaşayı bir nebze olsun azaltır.

Bütün bu süreçte unutmamanız gereken şey, yaşadığınız hislerin ve çelişkilerin sizi daha az değerli yapmadığıdır. İç dünyanızdaki dalgalanmalar, sizin derin düşünen, hassas ve farkında bir insan olduğunuzu gösteriyor. Bu farkındalık, sizi kendi kendinizin destekçisi yapabilecek bir güç. Eğer isterseniz, birlikte hangi durumlarda kendinizi daha çok sıkışmış, değersiz veya mutsuz hissettiğinizi detaylandırabiliriz. Siz isterseniz bir sonraki adım olarak, günlük hayatınızda yaşadığınız bu yoğun içsel eleştiri ve kaygı anlarını birlikte adım adım inceleyebilir, küçük ve uygulanabilir stratejiler geliştirebiliriz. Çünkü bazen sadece hislerinizi anlatmak ve anlaşılmak bile sizin için büyük bir rahatlama sağlayabilir.

Sevgiyle Kalın,

Uzman Klinik Psikolog Aslı Soylu