İnsanlarla konuşurken soğuk ter atıyorum heyecandan

Merhabalar Sevgili Danışan,

İçinde bulunduğunuz durumu anlamlandırıp burada dürüstlükle ifade etme cesareti gösterdiğiniz için sizi tebrik ediyorum. Öncelikle paylaştığınız her bir ifade üzerinden sizi anlamaya çalıştığımı bilmenizi isterim. Şimdi belirttiğiniz ifadelere daha yakından bakmak ve neler yapabilirsiniz üzerine konuşalım isterim. Bir ortamda konuşurken sıkışıp kaldığınızı, vücudunuzun titremeye başladığını ve ağlama hissi yaşadığınızı belirtmişsiniz. Bu semptomlar, insanın bedenini de ruhunu da yorabilir. Hele ki iş ortamında ya da kendinizi göstermek zorunda olduğunuz yerlerde ortaya çıkıyorsa, insanın kendine olan güvenini zorlayabiliyor. Böyle zamanlarda, içinizde “Yine mi olacak?” düşüncesi sürekli dolaşıyor olabilir.

Biriyle konuşacağınız zaman kalbinizin hızlanması, sesinizin titremesi, hatta bazen ağlama hissi yaşamanız beyninizin sizi 'tehditten korumaya çalıştığını' gösterir. Yani burada beyin, sosyal ortamı bir 'tehlike' gibi algılıyor. Bedenin tepki vermesi, aslında kontrolü kaybedeceği anlamına gelmez. Bu, sizin kontrol alanınızı yeniden öğrenmeye ihtiyacınız olduğunu gösterir. Çünkü zihniniz 'Hazır ol, yanlış yapabilirsin!' diye size mesaj gönderiyor. Ortada gerçek bir tehlike yokken zihnin böyle yorumlaması geçmişte utandığınız, yargılandığınız, görmezden gelindiğiniz bir anıya işaret ediyor olabilir. Bu noktada kendinize şu soruları sormanızı istiyorum. "Geçmişte konuştuğumda utandım mı, susturuldum mu?" Aile, okul, iş gibi çevrelerde “yanlış konuşursam ne olur” gibi kaygı yaşadığım durumlar oldu mu? Bu anılar gerçek olsun ya da olmasın, beyniniz onları hâlâ bugünkü anlarla karıştırıyor olabilir.

Şu an yaşadığınız şeyin adı sosyal anksiyete olabilir. Ama bunu bir etiket olarak değil sadece beyninizin sizinle kurduğu korunma dili olarak görmenizi rica edeceğim. Sosyal anksiyeteye bağlı olarak ortamlarda küçük düşeceğinizi, kötü görüneceğinizi, konuşmanızın yargılanacağını zanneden bedeniniz kendini korumaya geçiyor olabilir. Bu noktada amacımız bu düşünceyi dönüştürmeyi, bedeninize ve zihninize güvenmeyi öğrenmenizi sağlamak olacak. Kaygı geldiğinde yapmanız gereken onu susturmak değil, onu yönetmektir. Burada konuşamamak olarak sandığınız şey, aslında kendinizi güvende hissetmeden konuşmamak. Ve güven, çalışılabilir, kazanılabilir bir beceridir.

Peki bu anları yönetmek için neler yapabilirsiniz?

İlk olarak içinde bulunduğunuz duruma yönelik farkındalığınızı artıracağını umduğum soruları cevaplayıp not etmenizi rica edeceğim. O an vücudunuzda tam olarak ne hissediyorsunuz?, Kiminle konuşurken daha çok oluyor? Neden?, En kötü ne olabilir korkusu zihninize ne söylüyor?, Kendinizi nasıl gördüğünüz, başkalarının sizi nasıl gördüğüyle ilişkili mi?

İkinci olarak gergin ortamlarda anksiyete tepkisini dizginlemek için üç kez nefes alıp (4 sn al, 6 sn ver) vermenizi ve kendinize “Şu an zemin altımda, ben buradayım.” diyerek bulunduğunuz anın farkında olmanızı önereceğim.

Üçüncü önerim sesli prova çalışmaları yapmanız olacak. Örneğin her gün küçük bir konuyu kendi kendinize veya telefon kaydı ile anlatabilirsiniz. Bu egzersiz ile dışardan nasıl duyulduğunuzu anlayabilir zihinsel blokeleri azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.

Dördüncü olarak işe ya da sosyal ortamlara girmeden önce minik bir ‘topraklama egzersizi’ de iyi gelebilir: O an ellerinizi sıkı sıkı yumruk yapıp yavaşça bırakın ya da ayak tabanlarınızı yere iyice bastırın. Bu bedeni şimdiki ana sabitlemek adına işe yarayabiliyor.

Kafanıza takılan bir sorunuz daha olursa, ya da yaşadıklarınızın başka bir boyutunu paylaşmak isterseniz tekrar yazabilirsiniz. Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum.

Psikolog Fatma Gizem Bitgen