İş ve sosyal hayatımda ilerleyebilmek için ne yapmalıyım?
Şu an işsizim, üniversiteden geçen yıl ağustos 2024’te mezun oldum. Ablamın aracılığıyla işe girdim, çok mutluydum çünkü işe girebilme konusunda endişelerim vardı. Ancak 2 ay sonra işten çıkarıldım. Bir hatam olmamasına rağmen zaten iş yerindeyken bana bir iş de verilmiyordu. Sebep olarak da bir hatan yok, zaten başka personeller de çıkarıyoruz dediler. Ablam da böyle düşünüyor bu olayı bilen herkes benim hatamın olmadığını söyledi. Ancak ben acaba bir hata mı işledim diye üstüne çok düşündüm, çok üzüldüm. Hatta Erkek arkadaşım sürekli bir hatam mı var diye sorup durma kendine bazen de senin bir hatan olmaz diyor. 6 aydır işsizim bu süre içinde yabancı dil sınavına hazırlandım girdim. Ancak istediğim puanı alamadım kpss hazırlanmaya başladım. Bu süre içinde hala iş arıyorum ama bulamıyorum ya hiç dönmüyorlar ya da çağrıldıklarım olumsuz olarak dönüş yapıyor. Bana görüşme de çok heyecanlı ve gerginsin diyorlar bu heyecanımın ve gerginliğimin önüne geçemiyorum. Ama artık kendimi çok eksik yetersiz ve salak olarak görüyorum aileme yük oluyomuşum gibi geliyor, onlardan para isteyemiyorum dışarı çıkmak istemiyorum kimseyle görüşmek istemiyorum. Artık iş bulabileceğim umudunu da yitirdim yavaş yavaş . Çünkü ben o istenilen dışa dönük sıcakkanlı konuşkan biri değilim, öyle olmayı da çok isterdim ama yapamıyorum. Daha çok sessiz içe dönük saf olarak görünüyorum çevrem tarafımdan. Böyle birine de kimse iş vermez diye düşünüyorum. Daha kolay İşe kabul edilmek için sertifika almak istiyorum ama onlar da ücretli olduğundan para harcamak istemediğimden alamıyorum. Ancak ailemin benden para esirgediği vermek istemediği bi durum yok. Erkek arkadaşımda çok kez söyledi destek olmayı kabul edemiyorum. Herkes bi şekilde çalışarak emeğinin karşılığında alıyor o parayı, o yüzden almak istemiyorum. Sadece zararmışım gibi hissediyorum. Son üç dört gündür sürekli ağlıyorum. İnsanları görmek onlarla konuşmak istemiyorum onların bana e sen napıyosun sorusu bana küfür gibi geliyor çünkü bir işim yok. Küçükken de başarısız tembel bir çocuktum, sınıf arkadaşlarımda ben tembel ve sessiz olduğum için beni hep dışladılar yanıma bile oturmak istemezlerdi. Üniversitede iyi bir bölüm kazanamadım hiçbir şeyde yeteneğim yok hiçbir başarım yok ve artık bunları düşünmekten çok yoruldum
Bu soru 1 Mayıs 2025 12:05 tarihinde Psikolog Betül Canbel tarafından cevaplandı.
- Paylaş:
Merhaba Sevgili Danışan,
İçinden geçtiğiniz dönemin ne kadar zor ve yorucu olduğunu anlayabiliyorum. Yaşadığınız iş kaybı, başvuruların olumsuz sonuçlanması, kendinize yönelttiğiniz eleştiriler ve çevrenizden gelen baskılar bir araya geldiğinde, insanın kendi değerini sorgulaması çok doğal hale geliyor. Size şunu söyleyerek başlamak istiyorum: Şu anki duygularınız, verdiğiniz tepkiler ve yaşadığınız umutsuzluk hissi tamamen insani. Bunları yaşamanız sizi yetersiz ya da değersiz yapmaz. Sadece uzun zamandır yük taşıyan, bir çıkış yolu arayan ve biraz durup nefes almaya ihtiyacı olan birisiniz.
Öncelikle şunu vurgulamak isterim: İşten çıkarılmanız sizin başarısız olduğunuz ya da yetersiz olduğunuz anlamına gelmez. Size iş verilmemesi, performans değerlendirme sürecinin bile yapılamamış olması, iş yerinin yapısıyla ilgili olabilir. Ne yazık ki iş dünyasında bu tarz belirsiz ve adaletsiz durumlar zaman zaman yaşanabiliyor. Ancak bu sizin değerinizi ve yeteneğinizi göstermez. Tam aksine, bu olaylar karşısında gösterdiğiniz duyarlılık, kendinizi sorgulamanız, gelişmeye açık olmanız sizin duygusal zekânızın ve sorumluluk bilincinizin bir göstergesi.
Bahsettiğiniz özgüven eksikliği ve sosyal ortamlarda kendinizi yetersiz hissetmeniz, geçmişten bugüne taşıdığınız bazı inançlarla ilişkili olabilir. Çocukluk ve okul döneminizde yaşadığınız dışlanma ve etiketlenme gibi deneyimler, zamanla sizin kendinize bakışınızı olumsuz etkilemiş. Ancak şunu unutmayın: Geçmişiniz bugününüzü belirlemek zorunda değil. Sessiz olmak, içe dönük olmak bir eksiklik değildir. Aksine, bu özellikler sizi derin düşünebilen, empati kurabilen ve gözlem gücü yüksek biri yapar. Her iş için dışa dönük olmak gerekmez. Sizin gibi dikkatli, sabırlı, düzenli çalışabilen bireyler de birçok alanda çok değerli.
İçine doğduğunuz sistemin, eğitimin ve iş görüşmelerinin beklentileri dışa dönük bireylere odaklı olabilir ama siz kendi doğanızda değerli ve üretkensiniz. Hangi alanlarda daha rahat hissediyorsunuz? Sessizliğiniz hangi iş ortamlarında bir avantaja dönüşebilir? Örneğin: veri analizi, editörlük, arka plan destek işleri, dijital pazarlama, uzaktan müşteri temsilciliği, çeviri, eğitim materyali hazırlama gibi pozisyonlar sizin doğanıza daha uygun olabilir.
Heyecanlı olmanız, yetersiz olduğunuz anlamına gelmez. Ancak bu durumun önüne geçmek için küçük adımlarla ilerleyebilirsiniz. Ayna karşısında görüşme sorularını yanıtlamak, ses kaydı alarak konuşma pratiği yapmak ya da yakın bir arkadaşınızla deneme mülakatları yapmak zamanla sizi rahatlatacaktır.
Belki istediğiniz puanı alamadınız ama cesaret edip sınava girdiniz, hazırlanmayı sürdürdünüz. Bu bile azminizin bir göstergesi. KPSS için çalışmaya başlamanız, iş arayışınızı sürdürmeniz, yeniden denemeye istekli olmanız – tüm bunlar güçlü yönleriniz.
Ailenizin ya da sevgilinizin size destek olmak istemesi, sizi yük gibi görmelerinden değil, sizi önemsemelerindendir. Hepimiz zaman zaman desteğe ihtiyaç duyarız. Bunu kabul etmek, sizi küçültmez. Bilakis, bu süreci daha az yıpranarak atlatmanıza yardımcı olur.
Sertifikalar almak istiyorsanız, İŞKUR, belediyeler, bazı vakıflar ve üniversiteler tarafından açılan ücretsiz ya da çok düşük ücretli online eğitimleri araştırabilirsiniz. LinkedIn Learning, Google, Coursera gibi platformlarda da ücretsiz eğitimler mevcut.
İşsiz olsanız bile bir günlük plan oluşturarak işe hazırlanır gibi güne başlamak hem motivasyonunuzu korumanıza hem de zamanınızı etkili kullanmanıza yardımcı olabilir. Örneğin: Sabah 9’da kalkmak, 10-12 arası ders çalışmak, 13-14 arası başvuru yapmak gibi.
Kendinizi sürekli yetersiz, değersiz ve dışlanmış hissetmeniz; geçmişten gelen kırılmalarla ve şu anki baskılarla birleşerek ruhsal dayanıklılığınızı zorluyor olabilir. Bu nedenle bir psikologla görüşmeniz, bu duyguları anlamlandırmanız ve daha sağlıklı baş etme yolları geliştirmeniz için oldukça kıymetli olabilir. Belediyelerin psikolojik danışmanlık birimleri ya da üniversite mezunu olduğunuz kurumda mezunlara yönelik destek hizmetleri sunuluyorsa, ilk adımı buradan atabilirsiniz.
Son olarak şunu bilmenizi isterim: Şu anda çaresiz gibi görünse de, yaşadığınız bu dönem geçici. İçinizdeki değeri henüz tam fark edememiş olabilirsiniz ama bu değer orada. Siz bir şeyler yapmak istiyorsunuz, çabalıyorsunuz, düşünüyorsunuz – bu bile ne kadar kıymetli olduğunuzu gösteriyor.
Kendinize şefkatle yaklaşmanız ve bu süreçte yalnız olmadığınızı bilmeniz dileğiyle. Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğiniz farklı bir soru veya aklınıza takılanları sorabilirsiniz.
Sevgiler,
Psikolog Betül Canbel
