İşlerim hep ters gidiyor

Sevgili danışanım,

İlk olarak, yaşadığın moral bozukluğu, çaresizlik hissi ve üst üste gelen hayal kırıklıkları çok anlaşılır. Bir insan, çok çalıştığı ve umutlandığı halde sürekli “sınırda” kalıyorsa, bu durum zamanla içsel güvensizliklere ve değersizlik hissine dönüşebilir. Özellikle “tam oldu” dediğin noktalarda işlerin ters gitmesi seni hem kendinden hem çevreden uzaklaştırmış olabilir. Bunun farkında olman çok önemli; çünkü bu farkındalık iyileşmenin ilk adımıdır.

Senin yaşadıklarında dikkat çeken önemli bir psikolojik mekanizma var: Kendini gerçekleştiren kehanet. Bu kavram, bir şeyi sürekli olumsuz şekilde beklemenin, farkında olmadan o sonucun gerçekleşmesine yol açması demektir. Örneğin, “nasıl olsa yine olmayacak” gibi bir düşünce zihnine yerleştiğinde, sınavda stresin artar, dikkat hataları yaparsın, sonra da “bak, yine olmadı” dersin. Bu da döngüyü pekiştirir. Bu döngü senin başarısızlığı hak ettiğin anlamına gelmez; sadece zihinsel yorgunlukla ve geçmişte yaşadığın olumsuzluklarla başa çıkma mekanizmalarının devreye girmesiyle ilgilidir.

Ortaokulda yaşadığın dışlanma ve öğretmenin seni herkesin önünde küçük düşürmesi, görünüşte bir anı gibi dursa da, bugünkü kendilik algını şekillendirmiş olabilir. Öğretmen figürü, özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde “değerli miyim, yetersiz miyim?” sorularına doğrudan etki eder. Başarıya bu kadar önem vermen, muhtemelen o dönem hissettiklerini telafi etme çabasından kaynaklanıyor olabilir. Ancak geçmişin yüküyle bugünü değerlendirmek, seni gerçek potansiyelinden uzaklaştırabilir. O yaşta yaşadığın dışlanma, bugün girdiğin ortamlarda da “ben dışlanırım” düşüncesiyle hareket etmene ve istemeden kendini geri çekmene yol açıyor olabilir.

Sürekli son anda puan kaybetmek, çok çalışmana rağmen küçük hatalarla fırsatları kaçırmak, başarıya ulaşmakta son anda tökezlemek gibi durumlar Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) belirtileriyle örtüşebilir. Özellikle dikkatini uzun süre bir konuya verememe, sınav esnasında acelecilik, unutkanlık ya da zaman yönetimi sorunları da eşlik ediyorsa, bu ihtimal ciddiyetle değerlendirilmelidir. DEHB, yalnızca çocuklukta değil, ergenlikte ve yetişkinlikte de devam edebilir ve fark edilmediğinde kişinin öz güvenini zedeleyen bir döngüye dönüşebilir. Bu konuda bir uzmana başvurmak, senin için çok açıklayıcı ve yol açıcı olabilir.

“Her şeyi kendi elimle mi bozuyorum?” sorunun altında büyük bir yük var. Kendini bu kadar suçlaman, iç dünyanda çok derin bir yalnızlık ve çaresizlik barındırıyor olabilir. Ama gerçek şu ki: Her şey senin kontrolünde değil. Evet, bazı düşüncelerimiz ve alışkanlıklarımız bizi engelleyebilir ama bazı şeyler gerçekten dışsal koşullar ve sistemsel faktörlerle de ilgilidir. Burada yapabileceğin şey, kendini eleştirmektense “Bu döngüyü kırmak için ne yapabilirim?” sorusunu kendine yöneltmek olacaktır.

Şimdi yaşadıkların belki seni sıkışmış ve yılgın hissettiriyor olabilir. Ama yolun buradan geçiyor olması, orada kalacağın anlamına gelmiyor. Her “neden olmuyor” sorusu aslında seni “nasıl olur?” sorusuna taşıyabilir. Ve o soruyu sormaya başladığında, artık yalnızca hayal kırıklıklarında değil, çözüm yollarında da varsın demektir. Kendine güven. Zorlayıcı dönemler geçici ama senin içinde taşıdığın potansiyel kalıcı.

Sevgilerimle✨

Psikolog İrem Gülsün Zengin