Kaygı beni yatağa gömüyor
23 yaşında bir kadınım. Ben anksiyete ve depresyon tedavisi alıyorum uzun süre terapide aldım ancak maddi nedenlerden dolayı devam edemiyorum. Benim sorunum şu kaygılandığımda üretkenliğim hemen düşüyor ve adeta yatağa gömülüyorum, duş almak bile zor geliyor o gün bir planım varsa iptal etmek için elimden geleni yapıyorum ya da ayağım istemeye istemeye gidiyor gideceğim yere. Evet kaygımı kontrol etmekte daha iyiyim, daha az sık kaygılanıyorum vesaire ama bunu aşamadım. Oturup karalar bağlamıyorum ama içimden hiçbir şey yapmak gelmiyor. Bana önerileriniz nedir ve önerebileceğiniz okumamı tavsiye ettiğiniz bi kitap var mı? Sevgiler, teşekkürler.
Bu soru 22 Haziran 2025 13:52 tarihinde Psikolog Fatma Gizem Bitgen tarafından cevaplandı.
- Paylaş:
Merhabalar Sevgili Danışan,
Kendinizi dürüstlükle ifade ettiğiniz için sizi tebrik ediyorum. Yazdıklarınızı okurken bir yandan kaygınızı kontrol etmeye çalışırken diğer yandan kaygının sizin üzerinizde bıraktığı ağırlığı çok net bir şekilde hissettim. Bu noktada kaygılı olduğunuz zamanlarda hiçbir şey yapmak istememe durumunuzu depresyon faktörünü de göz önüne alarak neler yapabilirsiniz üzerine konuşalım isterim.
Bazen zihnimiz tehdit algıladığında, beynimiz savaş ya da kaç tepkisi yerine 'donma' moduna da geçebilir. Yani ortada gerçek bir tehlike yokken bile, 'ben hiçbir şey yapmayayım, risk almayayım' duygusuna kapılabiliriz. Bu da yatağa gömülme, iptal etme, kendini izole etme gibi davranışlara yol açabilir. Böyle zamanlarda “neden enerjim yok, neden içimden gelmiyor?” diye kendinize yüklenmeniz çok anlaşılır. Böyle düşünmeniz bir yandan depresyondan da kaynaklanabilir. İçsel motivasyonsuzluk ve isteksizlik hali; depresyonun, kaygının en inatçı gölgelerinden biri biliyorsunuz. Tedavi ve terapiyle bir noktaya gelmiş olsanız da, sizin de dediğiniz gibi bu “yorgunluk” ve erteme eğilimi inatçı bir misafir gibi varlığını devam ettirebiliyor.
Peki bu durumu sağlıklı bir şekilde yönetmek için neler yapabilirsiniz?
Bu noktada küçük adımlarla başlamanız uzun vadede değişimlere yol açacaktır. Örneğin yatağa gömülmek yerine sadece oturmak ya da duş alamıyorsanız, yüzünüzü yıkamakla başlamak gibi. Büyük hedefler değil, küçük hareketlerle sistem yeniden çalışmaya başlar.
İkinci olarak harekete geçmek için bir motivasyonun gelmesini beklemek yerine harekete geçip görevleri gerçekleştirdikçe enerjinin geldiğini gözlemlemek olacak. Örneğin diş fırçala, bir pencere aç, sevdiğin bir şarkıyı aç gibi bir görev listesi oluşturup tik atarak bu listeyi tamamlamayı deneyebilirsiniz.
Bu süreçte ele alınması gereken önemli konulardan biri de zihninize gelen otomatik düşünceleri fark edip doğruluğunu sorgulamak olacak. Örneğin “Bu şekilde kalırsam rahatlayacağım” ya da “yapacak gücüm yok” gibi inançlarınız varsa “Yatağa gömülmek beni nasıl etkiliyor?” “Yapmasam da hayat duruyor mu, yoksa beni daha çok mu zorluyor?” gibi sorularla not ederek düşüncelerinizi sorgulamayı deneyebilirsiniz.
Planlarınızı iptal etmeniz üzerine de değinmek isterim. Bir planı iptal etmeden önce 10 dakika düşünme payı koyabilirsiniz ya da öncelikle sadece hazırlanıp karar vermeyi sonraya bırakmayı deneyebilirsiniz.
Kitap önerilerine gelecek olursak;
Kaygı Sınanma Duygusuyla Baş Edebilme, Psikonet yayınlarının kaygı kitapları, Yorgun Hissetmek Normal Değil-Nihan Kaya, İyi Hissetmek-David Burns
Son olarak kendinizi olduğunuz yerde, hareket etmeye hazır olmadan da kabul etmeniz bir cesaret. Zihninizde bu soruları dönüştürmek için birlikte düşünmek isterseniz, tekrar yazabilirsiniz.
Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum.
Psikolog Fatma Gizem Bitgen
