Kayınvalidemle nasıl başa çıkacağım?

Merhabalar,

Sizi dinlerken, sözlerinizin altına gizlenmiş o yorgunluğu, karmaşayı ve zaman zaman gelen çaresizliği hissetmemek mümkün değil. Sanki kendi hayatınızı kurmaya, eşinizle birlikte bir yön belirlemeye çalışırken; geçmişten bugüne taşınmış, size ait olmayan duyguların gölgesi altında sıkışıp kalmış gibisiniz. Bu sadece kayınvalidenizle ya da annenizle yaşadığınız gündelik sorunlar değil; aslında geçmişin eksiklerinin, sizin bugününüze sızması gibi duruyor. Kayınvalidenizin ya da annenizin zaman zaman sergilediği kıskançlık, sitem ya da suçlayıcı tavırlar; mesela “zaten karınla git” gibi ifadeler sizin değerinizi sorgulayan sözler değil aslında. Daha çok, kendi hayatlarında yaşanmamış, eksik kalmış parçaların yansıması. Belki yıllar boyunca eşleriyle paylaşamadıkları şeylerin özlemiyle, sizin eşiniz üzerinden telafi çabası içine giriyorlar. Bu durumda da, siz farkında olmadan bir boşluğu doldurmak zorunda bırakılıyorsunuz. Bu oldukça ağır bir yük.

Bu tür ilişkilerde en zorlayıcı şeylerden biri de, ne yaparsanız yapın bir türlü yetememe hissi. Sürekli arada kalmak, bir tarafı üzmemeye çalışırken kendinizden uzaklaşmak… Ve evet, bu durumun içinde “suçlu” olan siz değilsiniz. Geçmişte çözülmemiş duyguların sorumluluğu size ait olamaz. Ama bu yaşananların içinde, duygusal anlamda yıprandığınız çok açık. Böylesi karmaşık ilişki dinamiklerinde en önemli adım sınır koymak oluyor. Sınır derken, bir mesafe yaratmaktan bahsetmiyorum sadece. Asıl kastettiğim; “Ben burada duruyorum, bu duygu sana ait, ben bunu taşımak zorunda değilim” diyebileceğiniz içsel bir duruş kazanmak. Bu sınırlar, sevgiyle, saygıyla ve anlayışla da çizilebilir.

Eşinizle ilişkiniz sizin özel alanınız. Bunu korumak en doğal hakkınız. Ama fark ediyorum ki, eşinizin bu tabloya nasıl yaklaştığı da sizin için önemli. Ona da duygularınızı yargılamadan, açıkça ifade etmeniz kıymetli olabilir. “Annenin bazı sözleri beni zorluyor. Bazen ikimizin arasında kaldığımı hissediyorum. Seninle bir şey yapınca onun kırılmasından korkuyorum” gibi ifadeler, hem onun farkındalığını artırabilir hem de sizi yalnızlık hissinden bir nebze çıkarabilir. Bununla birlikte, anneniz ya da kayınvalideniz size yemek, ilgi ya da beğeni üzerinden sitem ettiğinde, “Beni hiç götürmedin”, “Senin yemeğini beğendiler ama benimkini değil” gibi aslında içten içe görülme ve değerli hissetme ihtiyacını dile getiriyor olabilirler. Böyle anlarda, “Senin hazırladığın şeyler de çok güzel. Belki bazen kıymetini göstermede geç kalabiliyorum, ama senin yerin bende ayrı,” gibi kısa ama duyguyu yakalayan cümleler, o içten içe duyulmak isteyen taraflarına temas edebilir.

Elbette burada önemli olan sizin neyi ne kadar yapabildiğiniz. Sürekli bir şeyleri denemek, herkesi mutlu etmeye çalışmak, bir süre sonra kendi duygularınızı bastırmanıza neden olabilir. O yüzden size küçük ama güçlü bir öneri sunmak isterim: Kendinize bir içsel sınır cümlesi belirleyin. Mesela şöyle bir şey olabilir: “Annemin ve kayınvalidemin yaşadıkları onların hayatına ait. Onlara destek olmaya çalışırım ama kendi hayatımı yaşama hakkımdan da vazgeçmem.”

Bu tür cümleleri içten içe kendinize sık sık hatırlatmanız, yaşadığınız yükü biraz hafifletebilir. Şunu da hatırlatmak isterim: Kimse, bir başkasının yıllarca bastırılmış duygularını tamamen iyileştiremez. Hele ki siz, o kişinin yerine koyuluyorsanız… O yüzden zaman zaman kendinize şu soruyu sormaktan çekinmeyin: “Bu duygu bana mı ait, yoksa başkasının geçmişinden gelen bir yük mü?”

Yalnız değilsiniz. Bu duygusal düğümleri çözmek, kendinizi yormadan, suçluluk hissetmeden kendi hayatınıza yer açmak mümkün. Dilerseniz, bu süreci birlikte anlamlandırmak için her zaman yeniden konuşabiliriz. Buradayım.

Sevgilerimle

Uzman Klinik Psikolog

Aslı Soylu