Kekemelik nedeniyle özgüven kaybı yaşıyorum

Merhabalar Sevgili Danışan,

Kendinizi dürüstlükle ifade etme cesareti gösterdiğiniz için sizi tebrik ediyorum. Yaşadığınız durumun sizi ne kadar yorduğunu anlıyor, duygularınızı paylaşıyorum. Paylaştığınız ifadeler üzerinden içinde bulunduğunuz durumu ele alıp sağlıklı yönetmek adına neler yapabilirsiniz birlikte bakalım isterim.

Öncelikle belirtmeliyim ki konuşma sırasında ortaya çıkan kekemeliğin hayatınızı bu kadar etkilemesi çok anlaşılır, yaşadığınız durumun belirttiğiniz gibi sizi hem sosyal hem de psikolojik açıdan yorması olası bir durum. Bu noktada belirtmek isterim ki yaşadığınız kekemelik sorunu eğer çocukluğunuzdan itibaren sizle süregelen bir durum değilse, hayatınızın geri kalanında konuşmanız normalse, kendinizi rahat bir şekilde ifade edebiliyorsanız sosyal ortamlarda yaşadığınız bu durumu sahip olduğunuz farkındalık düzeyi ve değişme isteği ile değiştirmeniz mümkün.

Bu noktada öncelikle yaşadığınız durumun olası sebeplerini ele almak isterim. Sosyal ortamlarda kendinizi ifade etmekte zorlanmanız değerlendirilme kaygısı yaşamanızdan kaynaklanıyor olabilir. "Konuşursam rezil olurum.", “Yanlış konuşursam kimse beni ciddiye almaz.” gibi inançlar konuşma sırasında yoğun içsel baskı yaratabilir ve kekeleme gibi sorunlara yol açabilir. Kimsenin kendisini dinlemeyeceğine ilişkin inançları olan bireylerde değersizlik duygusuna sahip olabilir ve “İfade etmeye değmeyecek biriyim”, “Kimse beni dinlemez” gibi düşünceleri ile özgüven sorunları yaşayabilir. Son olarak özgüven kırıcı travmatik bir yaşantı da kişide kendini ifade etmeye yönelik sorunlara yol açabilir.

Sevgili danışan bu noktada size sormak istediğim sorular olacak. Konuşurken yanlış bir şey söylerseniz ne olur?, İlk ne zaman konuşmak size zor gelmişti, hatırlıyor musunuz?, Kelimeler boğazınıza takıldığında aslında söylemek istediğiniz şey ne?, Kendinizi iyi ifade ettiğiniz bir zaman oldu mu, nasıl hissettiniz?

Peki bu durumu iyileştirmek için neler yapabilirsiniz?

İlk önerim ayna karşısında konuşma egzersizi yapmanız olacak. Her gün 3–5 dakika aynanın karşısına geçip yüksek sesle bir metin okuyabilir ya da kendinize gününüzü anlatabilirsiniz. Bu çalışmayı ilk etapta birkaç dakikalık ses kaydı alarak da ilerletebilirsiniz. Zamanla bu pratiğin, kelimelerinize daha az baskı uygulamanıza ve konuşma sırasında kendinizi rahat bırakmanıza yardımcı olabileceğini görebilirsiniz.

İkinci olarak nefes ve duygu düzenleme çalışması yapmanızı önereceğim. Konuşmadan önce 4 saniye burundan nefes alıp 6 saniye ağızdan verin ve kendinize “Zihnim panikte olabilir, ama bedenim güvende. Konuşmama izin veriyorum.” telkinini vermeyi deneyin.

Üçüncü olarak yaşadığınız durumun düşünsel boyutunun farkına varmanız için düşünce günlüğü tutmanızı isteyeceğim. Gün sonunda ya da bir olayı yaşadığınız anda “Ne zaman, kiminle, ne konuşurken kekeleme oldu?” “O anda zihnimden geçen düşünce neydi?” “Kendime ne söyledim?” sorularının cevaplarını not etmeniz sürece katkı sağlayacaktır.

Dördüncü olarak küçük maruziyet adımları ile harekete geçmenizi rica edeceğim. Örneğin İlk olarak tanıdık biriyle 5 dakikalık konuşma ardından bir grupta 1 fikir belirtme sonrasında yeni birine 1 soru sorma (ör. sokakta birine yol sorma) gibi. bu süreçte her adım sonrası kendinizi takdir etmeniz ve “Konuştum, oldu.” gibi olumlayıcı cümleler ile kendinizi desteklemeniz önem taşıyor.

Son olarak bu süreçte yaşadığınız zorluğu paylaşabileceğiniz güvenli insanlarla sürekli iletişim halinde olmaya çalışmanız, bu alanda çalışan psikolog ve dil-konuşma terapistleriyle görüşmeniz de seçeneklerden biri olabilir. Sürecin biraz zaman alabileceğini, ama adım adım o kalabalık ortamlarda daha rahat hissedebileceğinize inanmanızı rica edeceğim.

Duygularınızı konuşmak ya da paylaşmak isterseniz, aklınızda başka bir soru varsa ya da hangi ortamların sizi daha çok zorladığını anlatmak isterseniz yine yazabilirsiniz.

Cevabımın faydalı olmasını umuyor, iyi bayramlar diliyorum.

Psikolog Fatma Gizem Bitgen