Kendimi nasıl aşırı düşünmekten ve yetersizlik hissinden kurtarırım

Merhabalar, anlattıklarınız aslında uzun süredir hem yoğun kaygı hem de özdeğerle ilgili bir çatışma yaşadığınızı gösteriyor. Sosyal ortamlarda kendin olamama, sürekli değerlendirileceğini hissetme ve içsel olarak “yetersizim” inancının baskın olması, sosyal anksiyetenin temel özelliklerinden biridir. Bunun yanında, değeri yalnızca başarıya ya da dışarıdan gelen onaya bağlamak da bu döngüyü besler. Çünkü kişi bir an için iyi hissetse bile, bu his kalıcı olmaz.

Perşembe gününü düşününce şimdiden rahatsızlık hissediyorsunuz; daha yaşanmamış bir an bile gündelik keyiflerinizi gölgeliyor. Bu, birçok kişide görülebilecek bir zihinsel alışkanlık aslında: "Henüz gelmemiş bir şeyin ağırlığını şimdiden taşımak." Yıllardır sınav sistemleriyle büyümüş bir ülkede, bu tür bir başarı kaygısının, kendilik değerinin neredeyse sadece notla, performansla ölçülmesi hiç şaşırtıcı gelmiyor bana. Yine de size özgü olan şu: Kendi üzerinize bu kadar katı ve acımasız bir dille yüklenmeniz… Kendiyle barışma sürecini başlatmak galiba tam da burada başlıyor.

Perşembe gününden önce, aynanın karşısına geçip önce kendinizi bir, iki dakika izlemeyi deneyin. Hiçbir şey söylemeden. Sadece gözlemci olun yargısızca. Sonra, içinizden kendinizle ilgili olumlu ya da nötr bir cümle söyleyin. "Bugün buradasın ve elinden geleni yapacaksın." Küçük görünebilir, ama bu tip pratikler içsel konuşmanızı yumuşatmaya yardımcı olur.

Bu noktada birkaç adım önemli olurdu:

Düşünce farkındalığı: Kaygılandığın anlarda zihninden geçen “ya rezil olursam, ya beğenilmezsem” gibi otomatik düşünceleri fark etmeye çalış. Bu düşünceleri sorgulamak, onların seni yönlendirmesini engeller.

Kendilik değeri çalışması: Değerinin sadece başarıyla ölçülemeyeceğini, insani özelliklerinin (çaba, merhamet, dayanıklılık gibi) de birer değer göstergesi olduğunu fark ettikçe içsel güven artar.

Maruz kalma ve kendini tanıtma: Sosyal ortamlardan kaçınmak yerine küçük adımlarla içinde kalmaya çalışmak, kaygının zamanla azalmasını sağlar.

Terapi desteği: Bu tür derinleşmiş özdeğer ve anksiyete döngüleri, bilişsel davranışçı terapi ya da şema terapisiyle oldukça iyi sonuç verir.

İsterseniz bu süreci birlikte de ele alabiliriz; online olarak bir görüşme planlayabiliriz. Böylece hem sosyal anksiyetenin kökenine ineriz hem de bu “başarıya endeksli özdeğer” döngüsünü adım adım dönüştürürüz.