Kendimi yetersiz hissetmek .

Merhaba Sevgili Danışan

Sizin yaşadığınız zorluk aslında çok insani ve düşündüğünüzden daha yaygın. Pek çok kişi fikirleri sorulduğunda aniden gerilir, bildiğini unutmuş gibi olur ya da yeterince derin şeyler söyleyemediğini düşünür. Burada üç önemli faktör öne çıkıyor: kaygı, dikkat-hafıza ve özgüven.

1. Kaygının etkisi

Kaygılandığınızda zihninizde “yanlış söylersem, saçma görünürsem, beni yargılarlarsa” gibi düşünceler hızla belirir. Bu sırada bedeninizde çarpıntı, ellerde terleme ya da zihinde boşluk hissi olur. Beynin öğrenme ve ifade merkezleri, bu anlarda “savaş-kaç-don” tepkisine geçer. Yani aslında bilgi var ama erişiminiz zorlaşıyor. Bu, “bilmiyorum” değil, “o anda erişemiyorum” demek.

👉 Nefes egzersizleri, kısa gevşeme teknikleri ve kaygı yaratan ortamlara küçük adımlarla maruz kalma bu süreci rahatlatır.

2. Dikkat ve hafıza

Okuduklarınızın akılda kalmaması, çoğunlukla odaklanma anındaki dikkatin dağılmasıyla ilgilidir. Dikkat tam verilmediğinde, beyin bilgiyi kısa süreli bellekte tutar ama uzun süreliye aktaramaz.

Not tutma: Okurken 3-4 kelimelik anahtar notlar almak bilgiyi güçlendirir.

Kendi cümlelerinle özetleme: Bir sayfa okuduktan sonra deftere “Ben bundan ne anladım?” diye yazmak hafızayı pekiştirir.

Tekrar: Ertesi gün aynı konunun küçük bir tekrarını yapmak bilgiyi sağlamlaştırır.

3. Özgüven ve içsel dil

Kendinize “geri zekâlı gibi hissediyorum” demek çok ağır ve aslında gerçeklikle bağdaşmıyor. Çünkü bu duygunun sebebi zekâ eksikliği değil, kaygı ve deneyim eksikliği. Zihin sürekli bu olumsuz etiketi kullanınca, siz de gerçekten öyleymişsiniz gibi hissetmeye başlıyorsunuz.

👉 Daha yapıcı bir içsel dil geliştirmek burada çok kıymetli. Örneğin:

“Şu an zorlanıyorum ama bu normal, pratikle kolaylaşacak.”

“Fikrimi mükemmel ifade etmek zorunda değilim, bir cümleyle bile başlayabilirim.”

4. Yorum yapma becerisi nasıl gelişir?

Yorum yapma, aslında kas gibidir. Ne kadar kullanılırsa o kadar güçlenir. Bunun için:

Mikro alıştırmalar: Günlük hayatta basit şeylere yorum yapın. Örneğin izlediğiniz bir diziyi izah ederken sadece “sıkıcıydı” demek yerine, “Karakterler bana inandırıcı gelmedi, bu yüzden sıkıcıydı” gibi küçük açıklamalar ekleyin.

Sesli tekrar: Okuduğunuz bir yazıyı ya da izlediğiniz bir videoyu kendinize sesli olarak özetleyin. Hatta ses kaydı alıp tekrar dinlemek, eksiklerinizi görmenizi sağlar.

Sorularla düşünmek: “Bu bana ne düşündürdü?”, “Ben olsam nasıl hissederdim?”, “Bunun güçlü ve zayıf yönü ne?” gibi sorular kendiliğinden yorum geliştirmenizi sağlar.

5. Küçük adımların önemi

Bir ortamda fikir belirtmek size hâlâ zor geliyorsa, kendinize şunu hatırlatın: Sessiz kalmak bir başarısızlık değil. Küçük cümlelerle katkıda bulunmak bile yeterli olabilir. Başlangıç için “Bence güzel bir nokta, ben de şunu eklemek isterim” gibi kısa giriş cümleleri hazırlayıp kullanabilirsiniz.

✨ Özetle: Sizde zekâ sorunu yok. Bu his, kaygı ve özgüven kırılganlığından besleniyor. Düzenli egzersizlerle dikkat ve yorumlama beceriniz gelişecek, küçük başarılarla özgüveniniz güçlenecek. Kendinizi yargılamak yerine öğrenme yolculuğunuzda sabırlı olmanız çok kıymetli.