kızımın yemek seçiciliği ve farklı tatlara kapalı olması

Merhabalar Sevgili Ebeveyn,

Paylaştıklarınızı okurken hem kendi iç sesinizi hem de evdeki ortak endişenizi çok yoğun bir şekilde hissettim. Anlattıklarınız her cümlesiyle, bir anne ve baba olarak ne kadar iyi niyetli, sabırlı ve anlayışlı yaklaşmaya çalıştığınızı gösteriyor. Sadece çocuğunuzun değil, sizin de bu yolculukta zaman zaman yorulduğunuzu anlamamak mümkün değil. Şimdi belirttiğiniz ifadeler üzerinden çocuğunuzun içinde bulunduğu duruma ve sizin ebeveynleri olarak neler yapabileceğinize birlikte bakalım isterim.

Sevgili ebeveyn öncelikle belirtmek isterim ki çocuğunuzun içinde bulunduğu gelişim dönemini göz önüne alırsak paylaştığınız durumu yaşayanın yalnızca siz olmadığınızı eklemek isterim. Paylaştığınız tablo seçici yeme davranışına işaret ediyor gibi görünüyor. Bu yaş grubunda sık görülür ve çoğu zaman gelişimsel olarak geçici olabilir, ancak erken dönemde fark edilmesi ve gerekli eylemler için harekete geçilmesi önem taşıyor.

Bu noktada ilk olarak duyusal gelişim konusunu ele almak isterim. Duyusal gelişim çocuğun çevresindeki uyaranları (tat, koku, ışık, ses, hareket gibi) algılayıp işlemleme sürecidir. Bazı çocukların duyuları bu uyaranlara karşı daha hassas olabilir. Bu hassasiyet, bir yemeğin dokusu, kokusu ya da görünüşüyle ilgili olabilir. Bu çocuklar için bazı yiyecekler, tuhaf hissettirebilir, kötü kokuyor gibi algılanabilir, ağzına girmesi bile rahatsızlık verici olabilir. Bu yüzden çocuğunuzun belli yiyeceklere kapalı olması, aslında onun inatçı değil, sadece duyusal olarak hazır olmadığı anlamına gelebilir. Bu süreçte ebeveyn olarak bu duyarlılığı yargılamadan kabul etmek çocuğunuzu güvende hissettirir. Yiyeceklerle tanışma sürecini oyun değil, keşif gibi görmek önemlidir. Tadım zorunluluğu koymak yerine, birlikte oturmak ve sizi izleyerek merak etmesini beklemek uzun vadede daha kalıcı bir etki sağlar.

Sevgili ebeveyn yemek yemek sadece bir fiziksel ihtiyaç değil; bir duyusal deneyimdir.

Çocuğunuzun duyuları geliştikçe, yeme davranışı da zamanla çeşitlenecektir. Bu noktada kendinize şu telkini verebilirsiniz. “Çocuğum şu an yemiyor olabilir ama bu, hiç yemeyeceği anlamına gelmez. Zihinsel ve duyusal olarak hazır olduğunda deneyecek. Benim görevim, baskı kurmadan güvenli ortamı sağlamak.”

Peki bu süreci sağlıklı yönetmek adına neler yapabilirsiniz?

Bu noktada çocuğunuzun sosyal, zihinsel ve fiziksel gelişim açısından gayet iyi durumda olduğunu, öğretmenlerinin olumlu şeyler söylediğini belirtmişsiniz. Bu önemli ve olumlu bir ayrıntı. O zaman bu seçicilik, şimdilik bedensel bir sıkıntı üretmiyor demek. Yani, yaşadığı şey bir davranışsal katılık gibi. Peki, aile içindeki duygu hali? Bence tam da burası, asıl zorlanılan yer olabilir. Çünkü yemek işi, biraz da anne baba için “çocuğuma nasıl bakabildiğimle” ilgili bir gösterge gibi algılanabiliyor. Bu noktada çocuğunuzu kendi doğal ritmine bırakmanın, küçük başarıları görmenin, aile huzuru açısından çok belirleyici olabileceğini eklemek isterim.

Yemekle ilişkisini oyuna değil keşfe dönüştürme konusunda ise "Bu yemeği bugün yemelisin” yerine “Elini değdirdi mi?”, “İnceledi mi?”, “Burnuna götürdü mü?”, “Bir cümle kurdu mu?” gibi faktörlere odaklanmanız küçük ama önemli gelişmelerdir.

İkinci olarak çocuğunuz yemek yesin veya yemesin aile yemeği saatlerinde sizinle masada durmalı ve sizin bu sırada iştahlı yemek yemeniz çocuğunuzda yiyeceklere karşı merak uyanmasına yardımcı olabilir. Bu noktada yemek masasında espri gibi olumlu durumlarla keyifli bir ortam yaratılması yemeğe ilişkin düşünceleri olumlu anlamda etkileyebilir.

Üçüncü olarak besinleri sade sunmanızı isteyeceğim. Örneğin makarna içinde farklı bir şey görmek tehdit algısı yaratıyor olabilir. Bu noktada karışık yemekler yerine et sebze pirinci ayrı ayrı sunabilirsiniz.

Çocuğunuzun yaşadığı durum gelişimini olumsuz anlamda etkilerse, hayatının birçok alanında işlev bozukluğu yaratırsa uzman desteği almanız faydalı olacaktır. Bu süreçte siz de ebeveyn danışmanlığı veya bireysel destek alarak bu süreci daha sağlıklı geçirebilirsiniz.

Bizlere her zaman yazabilirsiniz. Cevabımın faydalı olmasını umuyor, sağlıklı günler diliyorum.

Psikolog Fatma Gizem Bitgen