Nerede yaşadığımı nasıl rahat bir şekilde söyleyebilirim?

Merhaba sevgili danışanım. Yazdıklarını büyük bir dikkatle okurken satırların arkasına gizlenmiş derin duygularla karşılaştım ve hepsi o kadar sahi ve içten bir şekilde yazılmış ki .... Bu konunun seni ne kadar etkilediği ve günümüzdeki etkisi açık bir şekilde seziliyor. Duygularını, düşüncelerini ve acı deneyimini bizlerle paylaştığın için teşekkür ederim.

Anlattıklarında insanlara karşı güvensizlik ve çekimserlik duygularının ağır bastığını görebiliyorum. Bu noktada geçmişte yaşadığın tacizin, hem başkalarıyla hem de kendinle kurduğun en temel bağı yani güven duygunu sarsmış olabileceğini düşünüyorum. Çocukluk döneminde yaşanan böyle bir deneyim, bireyin gelişim sürecinde çok ağır bir yük oluşturabilir ve duygusal, gelişimsel ya da ilişkisel anlamda farklı etkiler bırakabilir.

Biz klinikte bu tür travmalarla sıklıkla karşılaşabiliriz. Bizler genellikle geçmişte bu deneyim için bir uzman desteğinin alınıp alınmadığına dair sorular sorarız çünkü uzman desteği yaşadıklarının yükünü hafifletmek, güven duygusunu yeniden inşa etmek için kıymetli bir girişim olabilir; geçmişin tamamının geleceğe taşınmasını engelleyebilir.

Sorduğun sorular üzerine geçmişte yaşanılan tacizin etkilerinden şu şekilde bahsedebilirim:

Bireyin güven duygusu incinebilir. Çocuk için güven önemli bir duygudur. Çocuk önce ailesine sonra kendisine güvenmeyi öğrenir.  Bu durumda çocuk dış tehlikelerden hem ailesi tarafından korunamadığını hem de kendisini koruyamadığı hissedebilir. Bu da ilerleyen süreçlerdeki ilişkilerinde, kurduğu bağlarda yeni tanıştığı kişilere karşı bir duvar örmesine, temkinli yaklaşmasına ve kendini tam açamamasına sebep olabilir. Bunun tam tersi olarak da sınır sorunları, bağlanma problemleri yaşanabilir. Travma bir hayatı tek tip etkilemez, birçok şekilde etkileyebilir. Bunlar kişiden kişiye gösteren farklılıklar doğrultusunda farklı seyirlerde ilerleyebilir. Tüm bu etkiler bu süreç için anlaşılabilir haldedir.

Çocuk kendini suçlayabilir. Çocuklar bu olayı anlamlandıramayabilir ve bu sonucunda kendini suçlayabilir. Kendisinin hak ettiğini düşünülebilir örnek olarak ailesi tarafından sürekli kendilerini üzdüğü söylenen çocuk “Annem ve babamı üzdüğüm için başıma bunlar geliyor, tüm suç bende.”  Gibi bir yaklaşımı benimseyebilir. İlerleyen zamanlarda bu durum yetersizlik hissine, kendini küçümsemesine, özgüven ve özsaygı problemlerine sebep olabilir.

Beden algısında  bozulmalarla karşılaşabilir. Bu özellikle ergenlik yıllarında sıklıkla karşılaştığımız bir durumdur. Beden, ergenin temel meselesidir ,ergenlikte bedensel değişimler başlar ve çocukluk görüntüsü giderek yetişkin görünümüne yaklaşır, geçmiş travmalar ise bu süreci etkileyebilir.  Aynı zamanda ergen dış dünyayı, gerçekliği, bedeniyle algılar. Bu noktada geçmişte bir travmanın kalması ergenlikte bedenle ilgili bozulmalara sebep olabilir. Bedeniyle barışık olmaması, yeme ve kilo problemleri, bedenini tanıyamam gibi birçok sorunlarla karşılaşabilir.

İlişkileri etkileyebilir.  Taciz deneyimi kişinin yakınlık ve temas algısını etkileyebilir. Duygusal ve fiziksel yakınlığı reddedebilir, bu durum travmatik deneyimi hatırlatabilir. Bir diğer ihtimal ise kaçıngan bağlanma sistemini tetikleyebilir. Kaçıngan bağlanan bireyler kendilerini korumak adına karşıdaki kişiyle arasına görünmez bir duvar örebilirler.  Güvenmek bu kişiler için zaman alabilir.

Öfke Problemleri Yaşanabilir. Bu durum çocuğun ve ilerideki yetişkinin duygularıyla başa çıkmakta zorlanmasına sebep olabilir. Bu duygunun en temelinde çaresizlik duygusu yatabilir çoğunlukta. Birey çaresiz hissettiğinde bir dışa vurum yöntemi olarak öfkeyi kullanabilir. Burada öfke duygusu devreye girerek aslında burada diğer duygulara dikkat çeker. Kişi bazen  farkındadır ya da değildir.

Öfke en çok sınır ihlallerinde patlak verir genelde .Sınırlar adlı kitapta ,”Sınırları aşılmış, darbe almış kişiler diğer kişilere göre daha kolay öfkelenirler.” der yazar.  Merceği öfke duygusuna götürdüğümüzde arkasında farklı duyguların da  yatabileceğini gözlemleriz. Üzüntü, hayal kırıklığı, kaygı gibi duygular merceğimize yakınlaşır. Bu noktada duygu regüle etme pratikleri işlevsel olabilir.

Sevgili danışan, yaşadıklarını ve seni tüm duygularınla ve geçmiş deneyimlerinle kucaklıyorum hem de en şefkatli yanımla. Bazen kendini yalnız ve karanlıkta ışığını bulmakta zorlandığını hissedebilirsin bu durum çok anlaşılabilirdir. Unutma ki ışığa en yaklaştığın an karanlıktan çıkmaya çalıştığın andadır. Yaşamış olduğun bu olumsuzluk senin kimliğin değil sadece geçmişinde karşılaşmış olduğun ve izlerini günümüzde de taşıdığın bir deneyim. Duygu ve düşüncelerini fark etmen, onlarla kendini özdeşleştirmemen ve bu acıyı kişiselleştirmemen bu konuda tavsiyemdir. Yüz yüze bir uzman desteği almak senin için çok kıymetli olabilir, bunu da tekrar eklemek isterim. Unutma ki yalnız değilsin.

Bize tekrardan buradan ulaşabilir, aklındaki soruları iletebilirsin. Kendine çok iyi bakmanı isterim.

Sevgilerle

 Psikolog Serra Menevşe