Psikolojik olarak kendimi savunamıyorum, manipüle oluyorum

Merhaba sevgili danışan,

Kendinizi yetersiz ve sebepsiz yere suçlu gördüğünüzü ve buna da çevrenizin sebep olduğundan bahsetmişsiniz. Yetersizlik ve suçluluk duyguları birer olumsuz otomatik düşüncedir. Biz bu düşünceleri çevremizden öğreniriz. Yani birileri bize sürekli yetersiz olduğumuzu söyler ve biz bambaşka bir konuda bile kendimizi yetersiz hissedebiliriz. Çünkü insanoğlu genelleme yapar. Eğer bir konuda yetersizsem her konuda yetersizim düşüncesine kapılır.

Bu bizim özellikle çocukluk döneminde gördüğümüz muamele ile ilişkilidir. Örneğin motor becerileri henüz zayıf olan bir çocuk çay bardağını yanlışlıkla yere düşürdüğünde şefkatli ve kabullenici bir muamele yerine öfkeli ve suçlayıcı bir tutumla karşılaştırırsa ileride motor becerileri gelişse dahi iyi bir şekilde bardak tutamayacağına dair yanılgıya kapılabilir. Bu onun yetersiz olduğunu değil yanlış otomatik düşünceye sahip olduğunu gösterir.

Hiç makara ipliğine bağlı olan filin hikâyesini duydunuz mu? Bir gün bir bebek fili zincirlerle bir ağaca bağlarlar. Fil ne kadar çabalasa da zincirden kurtulamaz. Günler sonra fil pes etmiştir ve zinciri çıkarıp makara ipliği bağlamış olmalarına rağmen fil hiç hareket etmeden beklemiş. Çünkü artık çaresizliğini öğrenmiş ve kabul etmiştir. Bizler de çocukluğumuzdan bu yana biriktirdiğimiz öğrenilmiş çaresizliklerimizle yaşadığımız her an aynı durumu taşıyoruz ne yazık ki. Ben zaten yetersizim diyoruz ya da çocukken suçlayıcı bir tavırla büyütüldüysek en ufak suçu üstleniyoruz. Zamanla insanlar bunu yapmayı bıraksa bile bizde alışkanlık olan ve normalleşen bu duygu devam ediyor. Birisinin bakışından, ses tonundan ya da bir kelimesinden bizi suçladığını ya da aşağıladığını düşünüyoruz.

Peki bu durumu nasıl değiştirebiliriz. Suçluluk duygusu da yetersizlik düşüncesi de kişinin sadece kendi isteğiyle kurtulabileceği süreçler. Yapmanız gereken tek şey kendinizi kabul etmek. Ben kimim, nasıl biriyim, neyi severim, neyi sevmem, benim hayallerim ve yaşam standartlarım ne? gibi soruları yanıtlamak size ilk etapta iyi gelebilir. Fakat bunun sonrasında kendinizi olduğunuz gibi kabul etmek ve sevebilmek için çabalamaya devam etmeli ve size karşı gelen herhangi bir olumsuz tutuma karşı kendinize bir kalkan hazırlamış olmanızı öneriyorum. Bahsettiğim kalkan ise özsaygı elbette.

Kendinize karşı daima şefkatle sarılabilmeniz dileklerimle...

Psk. Başak Alasya Kaya