Sosyal anksiyetimi nasıl çözüm bulabilirim

Merhaba Sevgili Danışan,

Öncelikle, yaşadıklarınızın sizin için ne kadar zorlayıcı ve yıpratıcı olduğunu anlayabiliyorum. Çocukluktan bu yana dışlanmış hissetmek, insan ilişkilerinde reddedildiğinizi düşünmek ve sosyal ortamlarda kabul görmediğinizi hissetmek, insanın kendine olan güvenini sarsabilir. Anlattıklarınıza baktığımda, hayatınız boyunca birçok kez insanlarla bağ kurmaya çalıştığınızı, ancak beklediğiniz karşılığı alamadığınızı görüyorum. Bu deneyimler, ister istemez sosyal kaygınızı artırmış ve insanlarla iletişim kurma konusunda çekingenlik yaşamanıza neden olmuş olabilir. Ancak bu noktada önemli bir konuya değinmek istiyorum: İnsan ilişkilerinde yaşadığımız olumsuz deneyimler, her zaman bizim değerimizle ilgili değildir. Bazen insanların kendi iç dinamikleri, geçmiş deneyimleri ya da kişilik yapıları, başkalarına nasıl davrandıklarını etkileyebilir. Bu yüzden, geçmişte yaşadıklarınızı kişisel olarak algılamak yerine, biraz daha geniş bir perspektiften bakmak sizin için rahatlatıcı olabilir.

Sosyal kaygı, kişinin başkaları tarafından olumsuz değerlendirilme korkusuyla ilişkili bir durumdur. Genellikle geçmişte yaşanan olumsuz deneyimlerden beslenir ve zamanla kişinin kendini sosyal ortamlardan uzaklaştırmasına neden olabilir. Anlattıklarınıza baktığımda, yaşadıklarınızın büyük bir kısmının geçmişte meydana gelen olaylar olduğunu görüyorum. Ancak şu an, geçmişte yaşananları nasıl yorumladığınız ve bunların bugünkü hayatınızı nasıl etkilediği, üzerinde çalışabileceğiniz en önemli nokta olabilir. Çocuklukta veya ergenlikte dışlanmak, bir bireyin kendine dair algısını olumsuz yönde şekillendirebilir. Ancak bu, hayat boyu sürecek bir gerçeklik olmak zorunda değil. Sosyal anksiyete ile başa çıkmanın yolları arasında, olumsuz düşünce kalıplarını fark etmek ve bunları değiştirmek oldukça önemlidir. Örneğin, “Kimse beni sevmiyor” veya “Kimse bana değer vermiyor” gibi düşünceler, yaşadığınız bazı olumsuz deneyimlerin bir sonucu olabilir, ancak her zaman gerçeği yansıtmayabilir. Bazen bu tür genellemeler, kendimizi daha da kötü hissetmemize ve sosyal ortamlardan daha fazla uzaklaşmamıza neden olabilir.

Bu noktada, düşünce kalıplarınızı gözden geçirmek faydalı olabilir. Örneğin, şu an hayatınızda size değer veren kimse olmadığını düşündüğünüzde, geçmişte gerçekten değer verdiğiniz veya size değer verdiğini hissettiğiniz insanları hatırlamak işe yarayabilir. Belki küçük anlar, belki kısa süreli dostluklar... Ama kesinlikle bir noktada birileriyle anlamlı bağlar kurmuş olmalısınız. Ayrıca, insanların sizi neden dışladığını düşündüğünüzde, bunu nasıl yorumladığınızı gözlemleyebilirsiniz. Çünkü bazen, insanlar bizi bilinçli olarak dışlamazlar; biz kendimizi dışlanmış hissederiz. İnsanlarla aranıza koyduğunuz mesafe, istemeden de olsa onların da size mesafeli yaklaşmasına neden olmuş olabilir. Belki de, “Nasıl olsa beni sevmeyecekler” düşüncesiyle, onlara yaklaşmaktan kaçınmış olabilirsiniz. Bunun farkına varmak, değişim için atılacak önemli bir adımdır.

Peki, sosyal kaygınızı azaltmak için ne yapabilirsiniz? Öncelikle, küçük adımlarla başlayabilirsiniz. Sosyal ortamlardan tamamen kaçınmak yerine, kendinizi güvende hissedeceğiniz küçük gruplarda vakit geçirmeye çalışabilirsiniz. Örneğin, ortak ilgi alanlarınızla ilgili bir etkinliğe katılmak, insanlarla iletişim kurma becerinizi geliştirmek için iyi bir fırsat olabilir. Bunun yanı sıra, kendinize sosyal beceriler geliştirme konusunda zaman tanıyabilirsiniz. İnsanlarla iletişim kurarken rahat olmak zaman gerektirir. Öncelikle, küçük sohbetler başlatmayı deneyebilir, karşı tarafa ilgi göstererek diyaloglara dahil olabilirsiniz. İnsanlar, kendilerini dinleyen ve anlayan kişilere karşı daha sıcak bir yaklaşım gösterirler.

Ayrıca, kendinize olan bakış açınızı değiştirmek de önemli bir adımdır. Çoğu zaman, sosyal kaygısı olan bireyler kendilerini başkalarından daha az değerli görme eğiliminde olabilirler. Ancak, kendinizi küçümsemek yerine, güçlü yanlarınıza odaklanabilirsiniz. Örneğin, insanları kırmamaya özen göstermeniz, empati yapabilmeniz ve duygusal olarak hassas olmanız, sizin için bir dezavantaj değil, aksine bir erdemdir. Kendinizi başkalarının gözünden nasıl gördüğünüzü sorgulayarak, bu düşünceleri daha gerçekçi bir hale getirebilirsiniz.

Bunların yanı sıra, profesyonel destek almayı da düşünebilirsiniz. Sosyal anksiyete, üzerinde çalışıldığında büyük ölçüde azaltılabilen bir durumdur. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) gibi terapi yaklaşımları, kişinin olumsuz düşüncelerini fark etmesine ve değiştirmesine yardımcı olabilir. Eğer sosyal ortamlarda yoğun bir kaygı hissediyorsanız ve bu durum günlük hayatınızı olumsuz etkiliyorsa, bir uzmandan destek almak sizin için oldukça faydalı olabilir.

Son olarak, şunu unutmayın: Hayatınızın geçmişinde yaşadığınız olumsuz deneyimler, geleceğinizi şekillendirmek zorunda değil. Siz, insanlar tarafından sevilmeye ve değer görmeye layık bir insansınız. Geçmişte başkalarının size nasıl davrandığı, sizin ne kadar değerli olduğunuzu belirlemez. İnsanlarla olan ilişkinizi yeniden inşa edebilir, sosyal anksiyetenizle başa çıkmak için adımlar atabilirsiniz. Kendinize zaman tanıyın, küçük adımlarla başlayın ve en önemlisi, kendinize karşı nazik olun. Siz değerlisiniz ve bunu fark ettiğinizde, hayatınızda olumlu değişiklikler yapmaya daha hazır hissedeceksiniz.

Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğiniz farklı bir soru veya aklınıza takılanları sorabilirsiniz.

Sevgiler,

Psikolog Betül Canbel