Takıntı ilişkiden nasıl kurtarırım kardesimi

Öncelikle Merhabalar,

Yaşadığınız durum gerçekten çok zorlayıcı ve duygusal olarak yıpratıcı bir süreç gibi görünüyor. Bir yandan kız kardeşinizin içinde bulunduğu duruma üzülüyorsunuz, diğer yandan hem onun hem de ailesinin zarar görmesinden endişe ediyorsunuz. Böyle bir durumda hem çaresizlik hem de öfke gibi karmaşık duygular yaşamanız son derece anlaşılır. Çünkü sevdiğiniz birinin, açıkça istismar edildiğini gördüğünüz hâlde müdahale edememek, insanın elini kolunu bağlayan en ağır hislerden biridir.

Anlattıklarınızdan yola çıkarak, kız kardeşinizin yaşadığı durumun duygusal bir boşlukla yakından ilişkili olabileceğini söylemek mümkün. Evli, üç çocuklu bir kadın olarak muhtemelen uzun süredir yaşamında “görülme, değer görme, anlaşılma” ihtiyacını yeterince karşılayamıyor olabilir. Günlük yaşamın yükü, annelik sorumlulukları, evlilik içindeki yorgunluk ve belki de kendine ait alanların zamanla kaybolması, kişide içsel bir yalnızlık hissi yaratabilir. Bu yalnızlık, bazen dışarıdan gelen küçük bir ilgiyle, bir güzel sözle veya dikkatle beslenmeye başlar. Kız kardeşinizin o kişiye bağlanmasının temelinde, duygusal bir ihtiyaçtan doğan “anlaşıldığını hissetme” arzusu yatıyor olabilir. Ancak bu duygusal bağ, zamanla gerçeklikten kopmaya başlamış. İnternette tanışılan biriyle üç yıl boyunca süren, üstelik maddi boyut kazanmış bir ilişki, artık bir tür bağımlılık ilişkisine dönüşmüş gibi görünüyor. Bu durum psikolojide “duygusal bağımlılık” ya da “ilişki bağımlılığı” olarak adlandırılır. Kişi bu noktada karşısındaki insanın kim olduğunu, söylediklerinin gerçekliğini sorgulamak yerine, onunla kurduğu duygusal bağı korumaya çalışır. Çünkü bu bağ, kişinin zihninde sadece bir “ilişki” değil, aynı zamanda “yaşamın anlamı” haline gelir. Kız kardeşinizin sizi dinlememesi de bu yüzden, çünkü artık bu durumu rasyonel bir mesele olarak değil, duygusal bir varoluş meselesi olarak yaşıyor.

Bu noktada yapılabilecek en önemli şey, onunla çatışmaya girmek yerine anlayış temelli bir yaklaşım geliştirmektir. Yani, “Neden böyle yapıyorsun, nasıl inanıyorsun?” demek yerine, “Seni bu kadar bağlayan şey ne oldu, bu kişi sana kendini nasıl hissettiriyor?” gibi duygusal yönü anlamaya çalışan sorular sormak daha etkili olur. Bu tür bir yaklaşım, savunma duvarlarını azaltır. Çünkü şu anda muhtemelen herkes ona aynı şeyi söylüyor: “Bu adam sahtekar.” Ancak o, tam tersine bu sözleri duydukça daha çok o kişiye sarılabilir; çünkü içten içe “kimse beni anlamıyor” hissi güçlenir.

Bir diğer önemli adım da profesyonel destek sürecine yönlendirmektir. Bu durum yalnızca maddi bir kandırılma hikayesi değil, aynı zamanda psikolojik bir bağımlılık örneğidir. Kız kardeşinizin bu ilişkiden kopabilmesi için önce bu bağımlılığın kökenini anlaması gerekir. Bir psikiyatrist veya klinik psikologla yapılacak bireysel terapi, hem duygusal boşluklarını fark etmesini hem de bu döngüden sağlıklı biçimde çıkmasını kolaylaştırır. Eğer doğrudan terapiye gitmeyi reddediyorsa, önce bir aile danışmanı aracılığıyla, “ilişkilerde güven” veya “sınır koyma” gibi daha genel bir konudan destek alması sağlanabilir.

Sizin ve ailenizin bu süreçte dikkat etmesi gereken nokta, onun davranışlarını kontrol etmeye çalışmak yerine, yanında olduğunuzu hissettirmektir. “Biz seni seviyoruz, senin iyi olmanı istiyoruz” mesajını sık sık duyması gerekir. Çünkü bu tür bağımlı ilişkilerde kişi ne kadar yalnız hissederse, o kadar çok sahte bağa sarılır. Dolayısıyla sizlerin anlayışlı, yargılamayan bir duruşta kalmanız, uzun vadede en koruyucu faktör olacaktır.

Son olarak, eğer maddi kayıplar ciddi boyuttaysa ve güvenlik riski söz konusuysa, bu durumun yasal boyutunun da değerlendirilmesi gerekebilir. Ancak bunu yaparken onu utandırmadan, suçlamadan ve “seni korumak istiyoruz” yaklaşımıyla ilerlemek çok önemlidir.

Bu süreç uzun ve sabır gerektiren bir süreç olacaktır. Fakat unutmayın; kız kardeşiniz şu anda bir kandırılma hikayesinin değil, duygusal bir boşluğun içinde. Bu boşluk görülüp onarılmadığı sürece, dışarıdan yapılan müdahaleler sınırlı kalır. O yüzden önce onun “anlaşıldığını” hissetmesi, iyileşmenin başlangıcı olacaktır.

Sevgilerimle,

Uzman Klinik Psikolog Aslı Soylu