Takıntılarım var ve geçmişe çok odaklıyım ne yapmam gerek?
Ufak tefek gibi görünse de günlük yaşantımı olumsuz etkileyen takıntılarım var. Bir şeye belli sayıda dokunmak, bir şeyleri sürekli saymak, başka insanlara dokunduğumda dezenfektan ya da kolonya ile arınmak, gece uyumadan önce sırasıyla gerçekleştirdiğim rutinlerim gibi. Geçmişi aşırı takıyorum ve geçmiş yüzünden takıntılarım olduğunu düşünüyorum. (Eğer yapmazsam her şey kötü olacak.) Vazgeçmeye çalışsam da başaramadım. Yaşamaktan artık keyif alamıyorum. Bunun için ne yapmam gerekiyor?
Bu soru 9 Temmuz 2024 19:50 tarihinde Uzman Klinik Psikolog Melis Şeker tarafından cevaplandı.
- Paylaş:
Merhaba sevgili danışan,
Obsesyonlar, kişiyi rahatsız eden, tekrarlayıcı ve zorlayıcı düşünceler, duygu veya dürtülerdir. Kişi çoğunlukla obsesyonunun mantıksız olduğunu düşünür ancak yine de zihninden atmakta zorlanır. Çoğunlukla buna kompülsiyon(zorlantı) dediğimiz bazı davranışlar eşlik eder. Kompülsiyonlar , kişinin yaşadığı düşüncelerinden kaynaklanan sıkıntıyı gidermek için ona istinaden yaptığı veya yapmak zorunda hissettiği tekrarlayan davranışlar veya düşünceleredir. Kişi düşüncelerinin karşılığında planladığı eylemi yapmazsa daha kötü hisseder, yaparsa da suçluluk duygusuna kapılır. Aslında kendini çıkmaz bir döngü içerisinde bulabilir. Kişi düşüncelerin gelmesini kontrol etmeye odaklandığında ve bunu başaramadığını gördüğünde kendisini çaresiz hisseder. Öncelikli amaç bu düşüncelere karşı savaşıp karşı durmak değil, düşünceleri kabul etmektir. Bu düşüncenin temeli ne? Bana bu düşünceyi oluşturan ne? Gibi sorularla durumun temelini tespit etmek gerekebilir. Yaşadığımız durumu kabullenip anlamlandırmaya çalışınca yaşanılan döngüden çıkabilmenin temeli atılmış olur.
Düşüncelerden kaçmaya çalıştıkça bu düşünceler daha da artmakta ve böylelikle kısır bir döngüyü yine tetiklemektedir. Davranış tedavilerinde amaç kişiyi kaygı veren ve kaygı oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına neden olan düşüncelerle karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu kaygıyı azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları engellemektir.
Etkili yollardan biri düşünceleri anlamlandırmak demiştik ve beraberinde karşıt düşünceleri bulmak, bu düşünceyi kanıtlayan ne türünde analizler yapmak süreçte yol gösterici olacaktır.
Düşünce veya davranışlar kişinin yaşam kalitesini bozuyorsa, yaptığı işlerde ki performansı olumsuz etkileniyorsa, kişiler arası ilişkileri ve sosyal liği olumsuz etkileniyorsa progosyonel destek alması önerilir…
Sağlıklı günler dilerim…
