Uzak mesafeli ilişkimde partnerim farklı davranmaya başladı

Merhaba Sevgili Danışan,

Yazdıklarını dikkatle okudum. Duygularının ağırlığını, yaşadığın kafa karışıklığını ve içinde bulunduğun ilişkiyi sürdürmeye çalışırken yaşadığın yorgunluğu tüm samimiyetinle paylaşmışsın. Böyle bir duygusal yükü taşırken hem karşı tarafı anlamaya çalışmak hem de kendi sınırlarını korumaya çalışmak gerçekten çok yorucu olabilir. Bu yüzden öncelikle sana şu cümleyi söylemek istiyorum: Yalnız değilsin. Hissettiklerin çok tanıdık, çok insani ve kesinlikle geçerli.

Uzak mesafeli bir ilişki yürütmek başlı başına sabır, güven ve sağlam bir iletişim gerektirirken, üzerine bir de partnerin davranışlarının değişmesi, sınırlarına saygı gösterilmemesi, baskı kurulması gibi sorunlar eklendiğinde bu ilişki ruhsal bir yük hâline gelebilir. Bu süreçte sen ne olduğunu anlamaya, neyi hak ettiğini fark etmeye ve sağlıklı bir yol çizmeye çalışıyorsun.

Askerlik süreci, pek çok kişi için duygusal olarak zorlayıcı, kısıtlayıcı ve stresli bir dönem olabilir. Bu dönemde kişiler psikolojik olarak daha içe dönük, daha gergin ya da daha baskıcı bir tutum sergileyebilir. Ancak bu, partnerinin sana karşı olan baskıcı tavırlarını ya da sınırlarını ihlal etmesini “normalleştirmek” anlamına gelmemelidir.

Senin yaşadığın şeyin adı açıkça kontrol etme ve sınır ihlali. Askerlik gibi bir süreç kişiyi geçici olarak değiştiriyor olabilir ama bir kişinin karakterindeki saygı, güven ve anlayış duygusu da o geçişle birlikte silinmemelidir. Yani askerlik bir bahane değildir; bir davranışı haklı çıkartmaz, sadece arka planını açıklar. Senin sınırlarına saygı gösterilmediği bir ilişki, ister yüz yüze ister uzaktan olsun, duygusal olarak seni tüketecek ve yıpratacaktır.

Partnerinin senden Instagram şifreni istemesi, onun bir şeyleri kontrol etme ve içini rahatlatma ihtiyacını gösteriyor olabilir. Ancak burada önemli olan şu: Bu ihtiyacını nasıl dile getirdiği ve senin sınırlarına ne kadar saygı gösterdiği.

Sen açık bir şekilde “benim de sınırlarım var” demene rağmen, seni “sakladığın bir şey var” diyerek suçlaması, manipülatif bir davranış örneğidir. Gerçek bir güven, şifrelerle değil, iki tarafın da birbirine duyduğu saygıyla kurulur. Güven isteyen bir kişi, karşısındakinin mahremiyetine de saygı duymalıdır. Sen burada oldukça sağlıklı ve net bir şekilde tepki vermişsin: “Vermek zorunda değilim. Benim de sınırlarım var.” Bu cümle senin duygusal olgunluğunu ve ilişki içinde kendini koruma becerini gösteriyor.

Ancak onun tepkisi, kendi kaygılarını senin üzerine yansıttığını ve senin verdiğin sağlıklı sınır yanıtını kendi güvenliğini tehdit eden bir şeymiş gibi algıladığını gösteriyor. Bu da ilişkinin sağlıklı bir denge içinde olmadığını ortaya koyuyor.

Onun “demek ki sakladığın bir şeyler var” gibi bir cümle kurması, seni duygusal olarak köşeye sıkıştırma çabasıdır. Bu da ilişkide çok sık rastlanan bir gizli manipülasyon biçimidir. Çünkü burada amaç, seni yanlış bir şey yapmasan bile kendini kötü hissettirmek, suçluluk duygusu üzerinden isteneni elde etmeye çalışmaktır. Sonra hiçbir şey olmamış gibi görüşmeyi kesmesi ya da “görüldü” atıp yazmaması da seni duygusal olarak cezalandırmaya çalıştığını gösterebilir. Bu tarz davranışlar, partnerin seni sevmediği anlamına gelmez ama sağlıksız bir ilişki yürütme şekliyle davrandığını gösterir. Sevgi, eğer saygı ve empatiyle desteklenmiyorsa seni iyi hissettirmek yerine seni incitebilir.

Bu seni neden bu kadar yoruyor?

Çünkü senin sevgi anlayışında sadakat, bağlılık, iletişim ve karşılıklı anlayış var. Ama onunki şu anda daha çok kontrol, baskı ve tek yönlü beklentiler üzerine kurulu görünüyor. Sen onun neden değiştiğini, neden seni suçladığını, neden hiçbir şey olmamış gibi uzaklaştığını anlamaya çalışırken içten içe şu soruları soruyorsun:

Bir şey mi yaptım?

Haksız mıyım?

Yoksa çok mu katı oldum?

Acaba yazsam mı, yoksa beklemeli miyim?

Bu soruların hepsi, sağlıklı bir ilişki zemininde aslında partnerinle birlikte cevaplaman gereken sorular ama şu anda bu yük sadece senin sırtında. Bu, bir ilişkide olması gereken eşitliği, dayanışmayı ve karşılıklı duygusal emeği sarsıyor.

Bir İlişki Sadece Sevgiyle Yürür mü?

Hayır. Sevgi önemli ama tek başına yeterli değildir. Bir ilişkiyi sağlıklı kılan şey:

İletişim biçimi (sert, suçlayıcı mı yoksa açıklayıcı mı?)

Güven (kontrol değil, anlayış temelli mi?)

Sınır algısı (özel alanlara saygı var mı?)

Empati düzeyi (partner birbirini anlayıp destekliyor mu?)

Eğer bu başlıklardan birkaçında eksiklik varsa, ilişki seni zamanla sevgi yerine yorgunluğa, anlaşılmak yerine yalnızlığa sürükleyebilir.

Senin gibi duygusal olgunluğu olan birinin böylesine baskıcı bir tavırla karşılaştığında verdiği tepki çok kıymetliydi: sınır koydun, kendini savundun.

Son 1 ayda seni yoran davranışları bir kâğıda yaz. Bu davranışlar seni daha çok sevdiğini mi gösteriyor, yoksa seni kontrol etmek istediğini mi?

Sana ‘görüldü’ atıp yazmaması seni üzüyor olabilir. Ama bu tavrın altında yatan şey seninle sağlıklı bir şekilde konuşmak değil; seni sessizlikle cezalandırmak olabilir. Bu senin sorumluluğun değil.

Sana yanlış gelen bir şeyi sırf gönlü olsun diye yaparsan, bu ileride daha fazla sınır ihlaline zemin hazırlar. Şifreni vermemek doğruydu, çünkü mahremiyet bir ilişkide saygının parçasıdır.

“Ben seninle konuşmak istiyorum ama saygılı bir dil ve karşılıklı anlayış çerçevesinde” gibi bir mesajla süreci başlatmak istiyorsan başlatabilirsin. Ama bu sefer ilişkinin kurallarını sen koymalısın.

Bu süre içinde onun sana nasıl yaklaştığını, gerçekten seninle bir bağ kurmak mı istediğini, yoksa sadece kontrol ihtiyacını mı bastırmaya çalıştığını gözlemleyebilirsin.

“Ben haksız değilim, o yüzden yazmayacağım” demişsin. Bu çok sağlıklı bir duruş. Haklı olan bazen yalnız kalabilir ama asla değersiz değildir. Bu tür durumlarda bazen susmak, kendini ifade etmemek değil; en güçlü tepkiyi vermektir. Çünkü sevgi, kontrol değil; özgürlük alanı yaratır. Gerçek sevgi, güven ister; şifre değil.

Sevgili danışan, unutma: Bir ilişki seni yormaya başladıysa ve seni sen olmaktan uzaklaştırıyorsa, orada sorgulanması gereken tek kişi sen değilsin. Kendine şefkatle yaklaş, yargılamak yerine anlamaya çalıştığın için kendini kutla.

Umarım cevabım faydalı olmuştur. Değerlendirilmesini istediğin farklı bir soru veya aklına takılanları yeni bir soru oluşturarak bizlere iletebilirsin.

Sevgiler,

Psikolog Betül Canbel